Andijon davlat universiteti falsafa kafedrasi dinshunoslik




Download 1,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/132
Sana17.01.2024
Hajmi1,47 Mb.
#139490
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   132
Bog'liq
Dinshunoslik majmua 2023-2024-o\'quv yili pdf

Tayanch so‘z va atamalar. Din, Diniy tashkilot, Payg‘ambarlik, 
Armageddonizm, Millerizm, Islohotchilik, Xristianlik, Islom, Buddaviylik, 
Hinduiylik, Noan’anaviy din, Oqim. 
 
1. Xristianlik doirasida yuzaga kelgan oqimlar 
XIX asr o‘rtalari XX asr boshlariga kelib Yevropa, Amerika va Osiyo 
qit’alarida «payg‘ambarlik» va «armageddonizm» epidemiyalari avj oldi. AQSHda 
1840-yillarda «millerizm» nomi ostida paydo bo‘lgan harakat tez orada boshqa 
hududlarga ham tarqaldi. Natijada, aksariyat yirik dinlar doirasida yangi, 
«islohotchi» oqimlar yuzaga keldi.
Ulardan, xristianlik doirasida «Iyegovo shohidlari» va «Mormonlar»ni, islom 
dini doirasida «Bahoiylar», «Ahmadiylar» va «Qora musulmonlar»ni, hinduiylik 
doirasida «Xalqaro Krishnani anglash jamiyati»ni sanash mumkin. 
Iyegovo shohidlari (yoki Yahve guvohlari) yo‘nalishiga 1973 yilda Charlz 
Teyz Rassel (1852-1916) tomonidan asos solingan. Yo‘nalishning diniy ta’limoti 
uning yetti tomlik «Muqaddas Yozuvni o‘rganish» kitobiga asoslanadi. 
Ch.Rassel vafotidan keyin tashkilotga rahbarlik qilgan Iosif (Djozef) Franklin 
Ruzerford iyegovochilikka «armageddon» (ya’ni, go‘yoki, oxirzamonda Iso 
boshchiligidagi iyegovochilar va Shayton boshchiligidagi jinlar qo‘shini o‘rtasida 
bo‘lib o‘tadigan jang) tushunchasini kiritdi. Shuningdek, u har yili 
iyegovochilarning xalqaro konferensiyalarini o‘tkazishni, 50 ga yaqin kitob muallifi 
sifatida targ‘ibot ishlarida radio va grammo-plastinkalardan foydalanishni yo‘lga 
qo‘ydi.
«Iyegovo shohidlari» Uchlik haqidagi aqidani rad etishadi, lekin boshqa 
yo‘nalishlar kabi uning barcha ko‘rinishlarini izohlashadi. Ular xudoning o‘z 
shaxsiy ismi bor, bu ism «Iyegovo»dir va u barcha narsalarning asosi va 
yaratuvchisi, deb hisoblaydilar. 
Iyegovochilar Iso Xudoning O‘g‘li bo‘lgan deb e’tiqod qilsalar-da, uning 
Xudo bo‘lganini inkor qilishadi. Ularning ta’limotiga ko‘ra, Iso Iyegovo tomonidan 
yaratilgan yagona insondir, qolgan barcha insonlar Masih orqali yaratilgan. 
Muqaddas Ruh – Xudoning ko‘rinmas kuchi bo‘lib, u dunyo yaratilishida 
qatnashgan. Iso Golgofa tog‘ida xochga emas, balki ustunga mixlangan deb 
hisoblaganlari sababli bu ramz ishlatilmaydi. 
Iyegovo butun insoniyat tarixida 144 ming kishini tanlab olgan, ular 
o‘lgandan so‘ng to‘g‘ridan-to‘g‘ri tiriladi va osmon podshohligiga o‘tib ketishadi. 
Hozirgi kunda o‘sha tanlangan 144 ming kishi, ya’ni «kichik poda»dan (imoni 
mustahkam va din yo‘lida ko‘p xizmat qilgan) 9 mingtasi tirik, deb e’tiqod qilinadi. 


153 
Qolgan imonlilar, ya’ni Iyegovo shohidlariga qo‘shilgan «qo‘ylar»ga (oddiy 
dindorlar) yer yuzida abadiy jannatda yashashlari va’da qilinadi.
«Iyegovo shohidlari» faqatgina Iso Masih o‘limini eslash kechalari bilan 
bog‘liq bayramni nishonlaydilar. Shu kuni jamoa a’zolari qarindosh va tanishlarini 
uylariga taklif qilishadi. Dasturxonda Isoning tana va qonining ifodasi deb 
bilinadigan xamirturishsiz non va qizil, quruq vino bo‘lishi shart. 
«Iyegovo shohidlari» diniy tashkiloti qat’iy markazlashgan xarakterga ega. 
Ularning diniy-ma’muriy markazi – Boshqaruv korporatsiyasi hisoblanadi. U 15 
kishidan iborat bo‘lib, Bruklinda (AQSH, Nyu-York) joylashgan. Boshqaruv 
korporatsiyasining 90 dan ortiq filiallari dunyoning turli mamlakatlarida targ‘ibot 
ishlarini olib boradi. Xristianlikning ko‘zga ko‘ringan vakillari iyegovochilarning 
xristianlik bilan hech qanday umumiyligi yo‘q, degan fikrdalar. 
O‘rta Osiyoda «Iyegovo shohidlari» diniy tashkilotining birinchi jamiyatlari 
1950-yillarda paydo bo‘lgan va norasmiy ravishda faoliyat ko‘rsatib kelgan. 
Bugungi kunda respublikamizda «Iyegovo shohidlari»ning 1 ta tashkiloti rasman 
ro‘yxatga olingan. 
«Iyegovo shohidlari» missionerlikka katta e’tibor beradi. Jamoa paydo 
bo‘lgan davrdan boshlab, asosan uyma-uy yurish va adabiyotlar tarqatish bilan o‘z 
izdoshlarini ko‘paytirishga harakat qiladi. Ayrim ma’lumotlarga ko‘ra, hozirgi 
kunda iyegovochi missionerlarning soni 700 mingdan ortiq kishini tashkil etadi. 
Jamoa rahbariyati tomonidan missionerlarni tayyorlash ishlariga katta ahamiyat 
beriladi. AQSH ning Nyu-York shahrida, jamoaning bosh ofisi bilan bir joyda 
«Galaad» nomli missionerlar tayyorlash markazi mavjud. Ushbu markazda tashkil 
etilgan besh oylik kurslarda butun dunyodan kelgan missionerlar tahsil olishadi. 
Missionerlik faoliyatini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash va adabiyotlarni nashr 
etish uchun «Qo‘riqchi minora, «Bibliya» va risolalar jamiyati» tuzilgan. Ushbu 
jamiyat korporatsiya deb atalib, bosh qarorgohi tashkilot asosiy binosi bilan bir 
joyda, AQSHning Bruklin shahrida joylashgan. Korporatsiyani yetti direktordan 
iborat boshqaruv kengashi boshqaradi va ular korporatsiya prezidentini saylaydilar.
Hozirgi kunda «Iyegovo shohidlari» 230 dan ortiq mamlakatda faoliyat olib 
boradi va dunyo bo‘yicha 111 ta mintaqaviy vakolatxonalarga ega. 
Iyegovochilar missionerlikni o‘ziga xos tarzda va tizimli tashkil etganlar. 
Mutaxassislar fikricha, «Iyegovo shohidlari» o‘z tarafdorlarini shakllantirishda jalb 
etishning 80 dan ortiq usulidan foydalanadilar. Jumladan, ular o‘z da’vatchilarining 
ovoz ohanglarida tinchlantirish va mehr tuyg‘ulari bo‘lishiga alohida e’tibor 
beradilar. 
Iyegovochilar missionerlikni: 
- o‘z qarashlariga zarracha bo‘lsa ham qiziqish bildirgan odamlarni qidirib 
topish va so‘ng ularni ta’limotni qabul qilishga tayyorlash;
- da’vat qilinayotgan odamning ongiga «Bibliya» kurslari va uning matnini 
o‘rganish orqali diniy ta’limotni singdirish; 

prozelitlarni suv bilan cho‘qintirish; 

ularni missionerlik faoliyatiga tayyorlash kabi to‘rt bosqichda amalga 
oshiradilar.


154 
Iyegovochilikning o‘ziga xos jihatlaridan yana biri shuki, unda har bir a’zo 
missionerlik faoliyatida qatnashishi shart. Jumladan, jamoa rahbariyati tomonidan 
har bir a’zo oyiiga 10 soatdan 150 soatgacha missionerlik faoliyatiga sarflashlari 
talab qilinadi. Jamoa a’zolari qancha ko‘p vaqtlarini missionerlikka sarflaganlariga 
qarab tashkilot iyerarxiyasida ko‘tarilib boradi. So‘nggi paytlarda iyegovochilar 
maktab o‘quvchilari va yoshlar orasida targ‘ibot ishlarini olib borishga intilish 
kuchli namoyon bo‘layotganini ta’kidlash zarur. Ana shunday maqsadli faoliyat 
natijasida iyegovochilar soni yildan-yilga ortib bormoqda.
Ma’lumotlarga ko‘ra, hozirda iyegovochilar soni dunyo bo‘yicha qariyb 7 
millionni tashkil etadi. Ularning bosh tashkiloti tomonidan adabiyotlar nashr etish, 
cherkovlar faoliyatini ta’minlashga ketadigan sarf-xarajatlardan tashqari 
missionerlarning kundalik xarajatlariga yiliga 100 million AQSH dollariga yaqin 
mablag‘ sarflanadi. 

Download 1,47 Mb.
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   132




Download 1,47 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Andijon davlat universiteti falsafa kafedrasi dinshunoslik

Download 1,47 Mb.
Pdf ko'rish