22
2.7.-rasm. Induktiv manometrning sxemasi:
1
-
bosim quvurcha, 2-bo‘shliq, 3- membrana, 4-cho‘lg‘am o‘zagi,
5-klemmalar, 6-yakor.
2.4.2.
Magnitoelastik datchiklar va Xoll elementlari
Magnitoelastik datchiklarning ishlash printsipi
ferromagnit materiallarni
yoki mexanik kuchlar ta’sirida magnit singdiruvchanligi o‘zgarishiga asoslangan.
Ushbu datchiklar har xil ko‘rinishdagi o‘zaklar va ularga o‘ralgan
bitta yoki bir
necha cho‘lg‘amlardan iborat (2.8-rasm). F kuchi ta’sirida bir vaqtning o‘zida
o‘zakning geometrik o‘lchamlari hamda magnit singdiruvchanligi o‘zgariladi.
2.8- rasm. Magnitoelastikli datchikning sxemasi (a)
va statik tavsifnomasi (b).
2.8 b-rasmda ko‘rsatilganidek, magnitoelastik
datchiklarning statik
tavsifnomalari katta qismda nochiziqli. Shuning uchun ular ish diapazonining 15-
23
20 % ishlatiladi. Bundan tashqari cho‘lg‘amning toki haroratga bog‘liq va temir -
nikel eritmalardagi qoldiq deformatsiyaga ega.
Xoll elementi yoki Xoll datchigi magnit maydonga joylashtirilgan to‘rt
chiqish klemmalariga ega bo‘lgan yarim o‘tkazgich plastinadan iborat (2.9 -
rasm).
2.9- rasm. Xoll elementining sxemasi.
Xoll elementlarining ishlash printsipi quyidagicha.
Ikkita chiqish
klemmalariga tok uzatiladi. Magnit maydon o‘zgarishi
bilan elektronlar harakat
yo‘nalishini o‘zgartirib qolgan ikkita chiqishda kuchlanishni hosil qiladi. Shunday
qilib kirish kattaligi bo‘lib mexanik ta’sirda hosil bo‘ladigan
magnit maydoni
o‘zgarilishi chiqish kattaligi kuchlanishining o‘zgartirilishi bo‘ladi.
Chiqishdagi kuchlanish:
