Avtomobil benzinlarining asosiy ko‘rsatkichlari




Download 339,21 Kb.
Pdf ko'rish
bet8/9
Sana13.12.2023
Hajmi339,21 Kb.
#117721
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
3 NAZARIY MALUMOTLAR

Avtomobil benzinlarining asosiy ko‘rsatkichlari 
Ko‘rsatkichlar 
A-72 
A-76 AI-80 
AI-91 AI-
92 
AI-93 AI-95 
AI-98 
Oktan soni (kamida) motor
72 
76 
76 
82,5 
83 
85 
85 
89 
bo‘yicha va tadqiqot usuli 
bo‘yicha 
Me’yorlanmaydi 
91 
92 
93 
95 
98 
Eritilgan benzindagi qo‘rg‘osliin 
miqdori, g/dm3 (ko‘pi bilan) 
0,013 
0,17 
0,015 
0,013 0,015 0,013 
0,013 
0,013 
Fraksion tarkibi, °C: 
35 
35 
35 
35 
35 
35 
30 
35 
- qaynash boslilanislii bilan 
(kamida): yozgi benzin uchun 
qishki benzin uchun 
Me’yorlanmagan 
- ko‘rsatilgan haroratda (°C) 
haydaladi (ko‘pi bilan): 
yozgi/qisliki 10% 
70/55 70/55 75/55 
75/55 75/55 70/55 
70/55 
70/- 
yozgi/qishki 50% 
115/100 115/1
00 
120/105 120/105 120/1
05 
115/10

120/105 115/- 
yozgi/qisliki 90% 
180/160 180/1
60 
190/160 190/160 0/160 0/160 180/160 180/- 
qaynash oxiri (ko‘pi bilan): 
yozgi/qisliki 
qoldiq, % (ko‘pi bilan) 
yo‘qotish, % (ko‘pi bilan) 
195/185 
1,5 
4,0 
195/1
85 
1,5 
4,0 
215/195 
1,5 
4,0 
215/195 
1,5 
4,0 
215/1
95 
1,5 
4,0 
205/19

1,5 
4,0 
205/195 
1,5 
4,0 
195/- 
1,5 
4,0 
To‘yinganbug‘lar bosimi, kPa: 
yozgi 
qishki 
66,7 
66,7- 
99,3 
66,7 
66,7- 
99,3 
66,7 
66,7- 
99,3 
66,7 
66,7- 
99,3 
66,7 
66,7- 
99,3 
66,7 
66,7-
99,3 
66,7 
66,7- 
99,3 
66,7 
Kislota soni, mg/100 ml (ko‘pi 
bilan) 
3,0 
3,0 
3,0 
3,0 
3,0 
3,0 
2,0 
3,0 
Haqiqiy 
smolalar 
miqdori, 
mg/100 ml: 
ishlab chiqarilgan joy da 
ishlatiladigan joy da 
510 
510 
510 
510 
57 
57 
510 
57 
Induksiya davri, min (kamida) 
600 
900 
600 
900 
600 
900 
900 
900 
Oltingugurt miqdori, % (ko‘pi 
bilan) 
0,12 
0,10 
0,05 
0,10 
0,10 0,10 
0,10 
0,10 
Rangi 
Rangsiz Sariq Rangsiz Rangsiz Rang
siz 
To‘q 
sariq-
qizil 
Rangsiz Ko‘kim- 
tir 


Qishki va yozgi benzinlardan to‘g‘ri foydalanilsa, dvigatel ishonchliroq va 
tejamliroq ishlaydi. Qish mavsumidan yoz mavsumiga, aksincha, yoz mavsumidan 
qish mavsumiga o‘tishda (bir oy mobaynida) har ikki turdagi benzindan va 
ularning aralashma- sidan foydalanishga ruxsat etiladi. Yilning qolgan davrida 
benzin turi ob-havo sharoitlariga qat’iy mos kelishi lozim. Qishda yozgi 
benzinlardan foydalanilganida dvigatelni yurgizib yuborish qiyinlashadi, ba’zan 
butunlay mumkin bo‘lmay qoladi, yonilg‘i sarfi, benzinning kondensatsiyalanishi 
ortadi, moy suyulib ketadi. Nati- jada dvigatel detallari tez yeyiladi. Aksincha, 
qishki yonilg‘idan yozda foydalanish mumkin emas, chunki bunda bug‘lanish 
hisobiga yonilg‘i isrofgarchiligi keskin ortadi, dvigatel qizib ketadi, ta’minlash 
tizimida bug‘ tiqinlari hosil bo‘ladi, yonilg‘i me’yorda berilmaydi, dvigatel beqaror 
ishlaydi, ish rejimi keskin o‘zgargani- da to‘xtab qoladi, yonilg‘i sarfi ortadi. 
Aralashgan benzinlardan foydalanilganida ham yuqorida aytilgan hodisalar ro‘y 
beradi. 
Avtomobil benzinlarini ishlatish bo‘yicha yuqorida keltirilgan yil fasllari va 
hududning iqlim sharoitlari bo‘yicha umumiy ma’lumotlardan tashqari, 
ishlatilayotgan benzinning ekspluatatsion xususiyatlari bo‘yicha aniq tasavvurga 
ega bo‘lish lozim. Bunday tasavvurni hosil qilishda benzinning har bir markasi 
uchun to‘ldi- riladigan pasportdan foydalaniladi. Pasportda har bir markadagi 
benzin (yoki boshqa mahsulot) uchun davlat standard talablari asosida u yoki bu 
ko‘rsatkichning aniq qiymatlari keltirilgan bo‘ladi. Pasportda yonilg‘ining zichligi, 
motor usulidan aniqlangan oktan soni, tetraetilqo‘rg‘oshin miqdori, to‘yingan 
bug‘lar bosimi, oltingugurt va haqiqiy smola miqdori, yonilg‘i fraksiyalarining 
haydalish haroratlari, benzinni haydashdagi qoldiq hamda yo‘qotishlar miqdori 
ko‘rsatiladi. Yonilg‘i pasporti asosida uning sifatini standart talablariga javob 
berishi tegishli standart ko‘rsatkichlari bilan solishtirib aniqlanadi. Agar pasport 
ma’lumotlari standart talablarini qanoatlantirsa, bunday yonilg‘ini ishlatish 
mumkin. Standart talablarini, hech bo‘lmaganda, bitta ko‘rsatkich bo‘yicha 
qanoatlantira olmaydigan yonilg‘ilar nostandartyonilg‘i deyiladi. Ammo standart 
talablariga to‘la mos kelmaydigan yonilg‘ini ishlatishga umuman yaroqsiz deb 
hisoblash noto‘g‘ri. Nostandart yonilg‘ilar, moylash materiallari va boshqa neft 
mahsulotlarining sifat ko‘rsat- kichlari standart ko‘rsatkichlardan chetga chiqishi 
ruxsat etilgan miqdorda bo‘lsa, bunday yonilg‘i hamda moylash materiallaridan 
belgilangan maqsadlarda to‘g‘ridan to‘g‘ri foydalanish mumkin. 
Avtomobil benzinlari ko‘rsatkichlarining asosiy standart ko‘rsat- kichlardan 
chetga chiqishining ruxsat etilgan qiymatlari 2. 3-jadvalda keltirilgan. Ushbu 
jadvalda keltirilgan ma’lumotlarga asoslanib, nostandart benzinlarini ishlatish 
bo‘yicha xulosa chiqarish mumkin. Agar chetga chiqish ruxsat etilgan chegarada 


bo‘lsa, bunday benzinlarni hech qanday chegaralashlarsiz to‘g‘ridan to‘g‘ri 
ishlatish mumkin. 
2.3-jadval 

Download 339,21 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Download 339,21 Kb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Avtomobil benzinlarining asosiy ko‘rsatkichlari

Download 339,21 Kb.
Pdf ko'rish