• Tarmoqli avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasi
  • Integrallashgan axborot texnologiyalari.
  • Foydalaniladigan interfeys




    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet30/174
    Sana15.02.2024
    Hajmi4,18 Mb.
    #156878
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   174
    Bog'liq
    axborotlashtirish

    Foydalaniladigan interfeys
    turi bo'yicha avtomatlashtirilgan axborot 
    texnologiyasini foydalanuvcliining axborot va hisoblash resurslariga kirib 
    borish imkoniyati nuqtayi 
    nazardan 
    ko'rib chiqish mumkin.
    Shunday qilib, paketli avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasi, 
    axborotni qayta ishlash avtomat tarzda amalga oshirilayotgan paytda 
    foydalanuvchining unga ta’sir ko'rsatish imkoniyatini yarata olmaydi. Bu 
    shu bilan izohlanadiki, axborot qayta ishlashni tashkil etish operatsiyaning 
    dasturiy jihatdan ketma-ketligi bajarilishiga bog'liq. Dialogli avto­
    matlashtirilgan axborot texnologiyasi paketli avtomatlashtirilgan axborot 
    texnologiyasidan farqli ravishda, tizimda saqlanadigan axborot resurslaridan 
    ma'lum bir vaqt davomida foydalanish bo'yicha cheksiz imkoniyatlar 
    yaratib beradi. Ayni paytda tegishli masalalarni yechish va qaror qabul 
    qilish uchun zarur bo'lgan barcha axborotga ega bo'ladi.
    Tarmoqli avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasi 
    interfeysi aloqa 
    vositalari rivojlangani bois aloqa kanallari orqali foydalanuvchiga hududiy 
    taqsimlangan axborot va hisoblash resurslaridan foydalanish imkonini 
    beradi. Bu esa uni ko'p funktsiyali bo'lishiga va foydalanuvchilar o'rtasida 
    keng tarqalishga sabab bo'lmoqda.
    Integrallashgan axborot texnologiyalari. 
    Hozirda turli xildagi axborot 
    texnologiyalarini yagona kompyuter texnologiya kompleksiga birlashtirish 
    tendentsiyasi kuzatilmoqda u integrallashgan axborot texnologiyalari deb 
    yuritiladi.
    Unda asosiy o'rinni egallovchi kommunikatsiya vositalari boshqaruv 
    faoliyatini avtomatlashtirishda keng texnologik imkoniyatlami ta’minlabgina 
    qolmay, balki lokal, ko'p darajali, taqsimlangan, global hisoblash tar­
    moqlari, elektron pochta, integral xizmatning raqamli tarmoqlari kabi 
    turli avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasi tarmoq variantlarini yaratish 
    asosi ham hisoblanadi. Bular bari obyektlarning m a’lumotlarini uzatish, 
    qayta ishlash, to'plash va saqlash, himoya qilish qurilmalari orqali hosil 
    qilinadigan obyektlar majmuasining o'zaro mantiqsiz, kutilmagan alo- 
    qalariga mo'ljallangan. Ushbu avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasining 
    tarmoq variantlari juda murakkab ma’lumotlami qayta ishlay oladigan, 
    ekspluatatsiya imkoniyatlari deyarli cheklanmagan, integrallashmagan 
    kompyuter tizimlarini namoyon etadi.
    Ma’lumotlami qayta ishlashning integrallashgan kompyuter tizimlari 
    murakkab axborot-texnologik va dasturiy kompleks sifatida loyihalashtiriladi. 
    U ma’lumotlami taqdim etish va foydalanuvchilaming tizim komponentlari 
    bilan o'zaro aloqalarining yagona usulini qo'llab-quwatlaydi, muta- 
    xassislami ularning kasb ishida axborot va hisoblash ehtiyojini ta’minlaydi. 
    Bunday tizimlar asosiy e’tibomi axborotni uzatish va qayta ishlash chog'ida
    45


    ularning himoyasiga qaratadi. Axborotni himoya qilishning apparat-dasturiy 
    usuli nisbatan keng tarqalgan. Xususan, axborotni uzatish va manzil bo'yicha 
    yetkazib berish, abonentlarning umumiy foydalanish tarmog'ida (telefon, 
    telegraf) m a’lumotlarni shifrlash va uni ochish jarayonida axborotning 
    saqlanib qolishiga kafolat beradigan xususiyatlari bo'yicha tanlangan aloqa 
    tizimlaridan foydalanish shular jumlasiga kiradi. Albatta, bunda foyda­
    lanuvchilar umumiy texnik vositalar, shifrlash algoritmlari va hokazolar 
    borasida kelishib olishlari kerak.
    Axborot almashinuvi va boshqaruvining tezkorligiga, xususan, ax­
    borotni zudlik bilan qayta ishlashga nisbatan boigan talabning kuchayishi 
    nafaqat lokal, shuningdek, bank, soliq, ta’minot, statistik boshqarishning 
    ko‘p darajali va taqsimlangan tizimlarini yaratishga olib keldi. Ularning 
    axborot ta’minotini avtomatlashtirilgan ma’lumotlar banki amalga oshiradi. 
    Mazkur ma’lumotlar bankida tegishli ko‘p darajali iqtisodiy obyektlarning 
    tashkiliy-funksional strukturasi axborot massivlarini mashinaviy yuritishni 
    hisobga olgan holda tuziladi.
    Zamonaviy axborot-kommunikatsiyalar texnologiyalarida ushbu 
    muammoni ma’lumotlami qayta ishlashning taqsimlangan tizimi hal etadi. 
    Bunda u m a’lumotlar bazalarining turli darajalari o'rtasida axborot al­
    mashinuvi uchun mo'ljallangan aloqa kanallaridan foydalanadi. Ma’­
    lumotlar bazasini boshqarishning dasturiy vositalari murakkablashuvi 
    hisobiga iqtisodiy hisob-kitob va boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish 
    chog'ida tezlik oshadi, axborotni muhofaza qilish va uning haqqoniyligi 
    ta’minlanadi. Tashkiliy boshqaruvning ko'p darajali taqsimlangan kom- 
    pyuter-axborot tizimlarida axborot bilan tezkor ishlash muammosini ham, 
    boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish va qabul qilish paytidagi iqtisodiy 
    ahvolni tahlil qilish muammosini ham bir xilda muvaffaqiyatli hal etish 
    mumkin.
    Horijiy mutahassislar axborot texnologiyalari rivojlanishining beshta 
    asosiy tendentsiyalarini ajratib ko'rsatadi:

    Download 4,18 Mb.
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   174




    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish