Mavzu № 1 Kompyuter grafikasi haqida tushuncha. Reja: 1.
"Kompyuter grafikasi”ning axborotlashgan jamiyatdagi ahamiyati, roli va o‘rni.
2.
"Kompyuter grafikasi"ning "Informatika" sohasidagi boshqa fanlar bilan o‘zaro
aloqasi.
3.
"Kompyuter grafikasi" kursining predmeti, mazmuni va vazifalari.
"Kompyuter grafikasi"ning axborotlashgan jamiyatdagi ahamiyati, roli va o‘rni. Fan va texnika taraqqiyoti jamiyatimizni axborotlashgan jamiyatga aylantirdi. Bu
jamiyatda faoliyat ko‘rsatuvchilarning aksariyat qismi axborotlarni ishlab chiqarish,
saqlash, qayta ishlash va amalga oshirish bilan banddirlar. Bunday ishlarni zamonaviy
kompyuterlarsiz amalga oshirish qiyin. Ulardagi ma'lumotlarni qayta ishlashni mashina
grafikasi yordamida amalga oshirish foydalanuvchiga katta qulayliklar tug‘diradi.
Mashina grafikasi deganda obyektlarning hajm modellarini yaratish, saqlash, ishlov
berish va EHMlar yordamida ularni namoyish etish tushuniladi. Kompyuter grafikasi
yangi axborotlashgan texnologiyalar orasida to‘xtovsiz rivojlanib borayotgan
yo‘nalishlardan biri hisoblanadi. Bunday rivojlanish texnika sohasida ham (grafika
stansiyalari), dasturiy vositalar sohasida ham ko‘zga tashlanmoqda. Ular videofilm
kadrlari bilan sifat bo‘yicha taqqoslashga loyiq hajmli harakatlanuvchi tasvirlarni
yaratishga imkon beradi. Bu dasturiy mahsulotlar reklamalar ishlab chiqaruvchi
vositalar hisoblanib, san'at va multimediya texnologiyasi sohalarida qo‘Uaniladi.
Bundan tashqari namoyish grafikasiga, geometrik modellashtirishga, grafik
interfeyslarni loyihalashga, animatsiya (harakatlanuvchi tasvirlar)ga va ko‘zga
ko‘rinuvchi (vizual) harakatni qurishga katta e'tibor berilmoqda. Kompyuter grafikasi
ilm va fanning barcha sohalarida, ayniqsa iqtisodiy ko‘rsatkichlarni tahlil qilishda
muvaffaqiyatli qo‘llanilishi mumkin. Kompyuter grafikasi dunyo fanida yangi
fundamental fan hisoblanib, o‘tgan asrning 60-yillarida paydo bo‘ldi va ishlab
chiqarishning barcha sohasida kadrlar tayyorlab berishda o‘ziga xos ahamiyatga
egadir. Maxsus dasturlar yordamida xuddi bir varaq oq qog‘ozga qalam yoki ruchka
bilan har xil rasmlarni solish singari kompyuter ekranida sichqoncha yordamida rasm
chizish, ya'ni tasvir yasash, tuzatish va uiarni harakatlantirish imkoni yaratildi. Bu
dasturlar rasm chizish programmalari yoki grafik muharrirlar hisoblanib, ular
yordamida rasmning elementlari boshqarib boriladi. Kompyuter grafikasining juda tez
rivojlanib borishi va undagi texnikaviy, dasturiy vositalarining yangilanib borishi
ushbu kursni hamisha takomillashtirishni, bu sohadagi yangi yo‘nalishlarni tinmay
6
o‘rganib borishni taqozo etadi. Oxirgi yillarda bu sohada juda katta o‘zgarishlar
(siljishlar) yuz berdi, ya'ni 16 mln dan ortiq rang va rang turlarini o‘zida aks ettira
oladigan displeylar, grafik axborotlarni (paper part) kirituvchi moslama — skanerlar,
grafik ish stansiyalari, dasturiy vositalar sohasida esa haqiqiy kompyuter dunyosini
kashf qila oladigan amaliy dasturlar vujudga keldi.
