|
Bitiruv malakaviy ishi mavzusining o’rganilganlik darajasi
|
| bet | 3/22 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 4,89 Mb. | | #251560 |
Bog'liq AHMADOVABitiruv malakaviy ishi mavzusining o’rganilganlik darajasi. Hozirgi o’zbek tilshunosligida uning barcha sohalari bo’yicha, ayniqsa, leksikologiya yuzasidan yirik va jiddiy tadqiqot ishlari amalga oshirilgan. Shunga qaramasdan, bu sohaning barcha muammolari tugal hal etilgan deb bo’lmaydi. O’zbek tili lug’at tarkibidagi o’zlashma neologizmlar shu vaqtga qadar to’liq o’rganilgan emas.
S.I.Ojegovning e’tirof etishicha, leksika tilning boshqa sathlariga qaraganda murakkab va ko’p qirralidir. Uning vazifasi, bir tomondan ,jamiyat nafas olayotgan borliqni barcha murakkabliklari bilan in’ikos etish bo’lsa, ikkinchi tomondan, leksik, semantik, uslubiy-sinonimik so’z yasash va shuning kabi bir qator hodisalarning murakkab lisoniy munosabatlarini ifoda etishdan iboratdir [].
Bir tildan boshqa tilga so’z o’zlashishi tillarning aralashuvi sifatida yuqori baholanadi. Mashhur tilshunos L.V.Shcherba bunday jarayonni tilshunoslikning muhim muammolari sirasiga kiritadi.
Qozon tilshunoslik maktabining namoyandalaridan biri V.A.Bogoroditskiy o’z tilini o’rganishda boshqa tilning ta’sirini hisobga olish zarurligi va uning ahamiyatini qayd qiladi[].
Tillarning o’zaro ta’siri, bir tildan boshqa tilga lisoniy birliklarning o’zlashishi masalalari N.V.Yushmanov tadqiqotlarida ham e’tiborli o’rinda bo’lgan. O’zbek tilidagi o’zlashma neologizmlarning tadqiqiga bag’ishlangan an’anaviy yo’sindagi ishlar mavjud emas. Lekin o’zbek tilidagi o’zlashma neologizmlar sistem tadbirlar asosida o’rganilmagan. Sababi shuki, lug’aviy materialni sistem o’rganish fonetika, morfologiya yoki sintaksis materiallarini sistem o’rganishga qaraganda qiyinroq kechadi[].
Bitiruv malakaviy ishi mavzusining maqsadi quyidagilardan iborat:
boshlang’ich sinf “Ona tili” va “O’qish savodxonligi” darsliklarida o’zlashma neologizmlarning semantik xususiyatlarini tadqiq etish;
boshlang’ich sinf “Ona tili” va “O’qish savodxonligi” darsliklarida neologizmlarning leksik xususiyatlarini tavsif etish;
iboshlang’ich sinf darslilarida o’zlashma neologizmlarning o’zbek tili lug’at tarkibiga o’zlashish omillarini aniqlash.
|
| |
