• Introspektsiya
  • Sanogen refleksiyaning tarkibiy tuzilmasi Retrospeksiya Introspeksiya Ekstrospeksiya Perspektiv
  • Ekstrospektsiya
  • Bo’lajak o’qituvchilarda sanogen tafakkurni rivojlantirish texnologiyasi




    Download 2,92 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet20/66
    Sana13.01.2024
    Hajmi2,92 Mb.
    #136647
    1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   66
    Bog'liq
    MONOGRAFIYA M.K.Ismailov xorijda nashr etilgan

     
     
     
     
    2.1.1-rasm. Sanogen refleksiyaning tarkibiy tuzilmasi 
     
    Retrospektsiya (lot. retrospectare – “ortga qaytish”) - o’tmishga nazar solish 
    degan ma’noni bildirib, subektni oldingi informatsion ma’lumotlar va vaziyatlarga 
    murojaat qilish orqali ijtimoiy faoliyat turlarini qayta aks ettirish yoki ifodalash 
    shakli. Bu holatda sodir bo’lib o’tgan voqea-hodisalar tahlil qilinadi, o’tmishda 
    to’plangan tajribani yanada to’liqroq anglash, tushunish va qayta izohlash amalga 
    oshiriladi. Shuningdek, retrospektivlik subektning o’zi tomonidan yo’l qo’yilgan 
    xatolarni aniqlashga, erishilgan yutuqlar va muvaffaqiyatsizliklarning sabablarini 
    tushuntirishga imkon beradi.
    Introspektsiya (lot. introspecto “ichki kuzatuv”) - o’z-o’zini kuzatish, ya’ni bu 
    shaxsning o’z ruhiy va ma’naviy holatini tadqiq etish usuli bo’lib, u biron bir vosita 
    yoki standartlardan foydalanmasdan insonning o’zida kechayotgan jarayonlarni 
    kuzatishdan iborat. Ba’zan bu “shaxsiy refleksiya” usuli deb ham ataladi. Uning 
    asosan ikkita shakli ajratib ko’rsatiladi: analitik (tahliliy) introspektsiya va tizimli 
    introspektsiya usuli. 
    Introspektivlik - bu subektning o’zi tomonidan o’z-o’zini chuqur tadqiq qilish 
    usuli va uning aqliy faoliyati bilan bog’liq bo’lgan jarayonlarni anglash: individual 
    Sanogen refleksiyaning tarkibiy tuzilmasi 
    Retrospeksiya
    Introspeksiya
    Ekstrospeksiya
    Perspektiv 


    76 
    fikrlar, tasavvurlar, his-tuyg’ular, tajribalar, tushunchalar va shu kabi holatlarni o’z 
    ichiga olgan ong faoliyati sifatida namoyon bo’luvchi fikriy ko’nikmalardir. Demak, 
    ushbu komponent bizga insonning ichki dunyosi va ma’naviyati haqidagi yangi 
    tasavvurlarga ega bo’lishimizga imkon beradi.
    Ekstrospektsiya (lot. extra - tashqi va spectare - kuzatuv) – bu ongni tashqi 
    dunyo ob’ektlariga yo’naltirish, yoki harakat usulini aks ettirish shakli. Ushbu 
    komponentni yana quyidagicha izohlashimiz mumkin: bizning boshqa sub’ektga 
    nisbatan hamda boshqa bir sub’ektning esa bizga nisbatan qanday munosabatda 
    bo’layotganligini tushunishimiz va tahlil qilishimizda namoyon bo’ladi. Shuningdek, 
    bunda shaxs boshqalarga o’z ta’sirining imkoniyatlari natijalarini tahlil qiladi. Shu 
    jihatdan, bo’lajak o’qituvchilarning kelgusidagi o’quvchi va shaxslar bilan o’zaro 
    muloqoti faoliyatida ekstrospektiv ko’nikmalar muhim ahamiyat kasb etadi. 

    Download 2,92 Mb.
    1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   66




    Download 2,92 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Bo’lajak o’qituvchilarda sanogen tafakkurni rivojlantirish texnologiyasi

    Download 2,92 Mb.
    Pdf ko'rish