Bog'liq MONOGRAFIYA M.K.Ismailov xorijda nashr etilgan
Perspektiv komponent (lot. perspektio - aniq ko’rmoq va tasvirlamoq) -
kelajakda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan voqea-hodisa va holatlar haqida fikr
yuritish, faoliyat yo’nalishi to’g’risida fikrlash, loyihalashtirish va muvaffaqiyatga
erishishni ta’minlovchi eng samarali usullarni aniqlash tizimi. Shuningdek,
perspektiv ko’nikmalar shaxsga faoliyat natijalarini bashorat qilish va turli xil
mazmunga ega bo’lgan holatlarni baholashga imkoniyat yaratadi. Zero, sanogen
refleksiyaning ushbu tarkibiy komponentisiz ma’lum bir jarayonni oldindan aniq
tasvirlash va muammoni hal qilishning samarali usullarini tanlash mumkin emas.
Tadqiqot ishlarini olib borish davomida refleksiv yondashuvning yaxlitlik,
o’zaro aloqadorlik, sub’ektivlik hamda o’z-o’zini aks ettirish tamoyillariga
asoslangan holda bo’lajak o’qituvchilarda sanogen tafakkurni rivojlantirishning
tashkiliy-funktsional modeli ishlab chiqildi (2.1.2-rasmga qarang).
Mazkur model quyidagi tarkibiy qismlarni o’zida aks ettiradi: maqsadli
komponent – faoliyat maqsadi va vazifalarini; mazmunli komponent – pedagogika
ta’lim sohasi davlat ta’lim standarti, pedagogik va psixologik fanlar hamda to’garak
mashg’uloti mazmunini; tashkiliy-pedagogik komponent – talabalarda sanogen
tafakkurni rivojlantirish bosqichlari va pedagogik shart-sharoitlarini belgilasa,
77
natijaviy-baholashga doir komponent esa sanogen tafakkurni rivojlantirish mezonlari,
darajalari hamda kutiladigan natijani o’zida aks ettiradi.