«
Madaniyatning
»
umumiy tushunchasini aniqlashda
«
tabiat
»
tushunchasi bilan
taqqoslaydilar. Ma‘lumki, tabiat qonunlari bo‘yicha insonga bog‘liq bo‘lgan hamma
narsa tegishlidir, hamda uning faoliyati natijasi emas (inson tomonidan yaratilgan
jonli va jonsiz mavjudot). Madaniyatning rivojlanish jarayonida faoliyatning asosiy
turi (shakli, usullari) bo‘lib insonning takomillashuvga, o‘z xususiy tabiatiga
«o‘zgartirishiga
»
yo‘naltirilganligi kiradi. Madaniyatning mana shu komponentlariga
jismoniy tarbiya tegishlidir, insonning hayotiy sifatlari uchun zarur, uning
imkoniyatlari va qobiliyatlariga ta‘sir yetadiki, ular nasldan naslga o‘tadi hamda
hayot faoliyati va tarbiya sharoitlari ta‘sirida avlodlararo rivojlanadi.
Jismoniy madaniyat butun hayot davomida tabiiy va morfofunsksional xususiyatlar
o‘zgarish va shakllanish holda inson jismoniy rivojlanish jarayoni bilan chambarchas
bog‘langan bo‘lib, jismoniy sifat va qobiliyatga asoslanadi. Texnik taraqqiyot
jarayonida jismoniy, madaniyat kasallikni oldini olish, buzilgan funksiyalarini
tiklash, inson organizmining qobiliyatini saqlash va oshirish kabi samarali vosita
bo‘ladi, ya‘ni jismoniy holatini yaxshilashdir.
Shunday qilib, jismoniy madaniyat umumiy madaniyatning bir qismi bo‘lib,
insonning jamoa tarixiy amaliyotida to‘plangan moddiy va ma‘naviy boyliklar
to‘plamidir.
