121
b.n.doniyorov13051984@mail.ru
Zag‘izg‘on o‘troq qush bo‘lib, uni mamlakatimizning barcha viloyatlarida,
shu
jumladan, Navoiy va Buxoro viloyatida ham yil davomida uchratish mumkin.
Zag‘izg‘on odamlar orasida bir nechta nomlar (hakka, ola hakka,
ola shaq-shaq,
qushlarning pandasi) bilan mashhur. Zag‘izg‘onning boshi, bo‘yni, ko‘kragining
oldingi qismi, tanasining orqa tomoni, dumi, tumshug‘i va oyoqlari qora rangda,
yelkasi, ko‘kragining
orqa qismi va qorni oq rangda, dumi esa uzun bo‘ladi.
Zag‘izg‘onning umumiy ko‘rinishi quyida 1-rasmda tasvirlangan. Navoiy va
Buxoro viloyatida zag‘izg‘onning uya qurishi, ko‘payishi,
rivojlanishi, umuman
olganda barcha hayotiy jarayonlarini amalga oshirishi uchun qulay shart-sharoitlar
mavjuddir. Masalan, uya qurishi uchun turli xil balandlikdagi daraxtlarning, xom-
ashyoning mo‘lligi, bolalarini boqishi uchun oziqaning serobligi,
iqlimiy
omillarning qulayligi va boshqalar.
1-rasm. Zag‘izg‘onning umumiy ko‘rinishi
Zag‘izg‘onlarning juftlarga ajralishi bir holatda fevral oyining ikkinchi
dekadasiga to‘g‘ri kelsa, ikkinchi holatda dekabr-yanvar oylarida ham juft hosil
qilgan zag‘izg‘onlarni uchratish mumkin. Bu
holat bohorning erta kelishi, havo
haroratining ko‘tarilishi, o‘sayotgan yosh nisbatidagi individning barqaror yosh
122
nisbatidagi individga o‘zgarishi bilan izonlanadi. Quyida 2-rasmda juft hosil qilgan
zag‘izg‘onlar tasvirlanadi.
2007-2022 yillar davomida Navoiy va Buxoro viloyatining muhim
uchastkalarida, jumladan, Sarmishsoyda, Xatirchi tum., Navbahor tum., eski
shahar, bog‘lar va ko‘kalamzorlar, shahardagi qabristonlarning atroflarida, suv
havzalarining bo‘ylarida, shahardagi turli ta’lim muassasalarining hovlisidagi va
atrofidagi daraxtzorlarda hamda kasalxonalar atrofida kuzatish olib bordik.
