I/dizning birlamchi anatomik tuzilishi




Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/118
Sana23.11.2023
Hajmi3,97 Mb.
#104324
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   118
Bog'liq
Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M

I/dizning birlamchi anatomik tuzilishi.
Ildizlar anatom ik to ­
mondan birlam chi, ikkilam chi va uchlam chi tuzilishga ega boMadi. 
Ildizning birlam chi tuzilishi ildiz o ‘suv konusidan m eristem a hu- 
jayralarining faoliyati natijasida hosil boMadi. Bunday tuzilish 
barcha yopiq urugMi va ochiq urugMi o ‘sim liklarning soMuvchi 
hududida uchraydi. Bu b a ’zi o ‘zgarishlar bilan bir pallali va ochiq 
urugMi o ‘sim liklarning oMkazuvchi hududida ikkilam chi hosil q i­
luvchi to ‘qim a (kam biy va p o ‘kak kam biysi) hosil boMadi va undan 
ildizning ikkilam chi tuzilishi shakllanadi. ShoMadoshlar oilasida 
(lavlagi va boshqalarida) kam biy bir necha m arotaba hosil boMadi 
va natijada ildizning uchlam chi tuzilishi yuzaga keladi.
S o‘ruvchi hududning k o ‘ndalang kesim ida uchta qism farqlana- 
di: epiblem a, birlam chi po ‘stloq va m arkaziy silindr. Epiblem a bir 
qator hujayralardan iborat boMgan qoplovchi to ‘qim a boMib, ular­
ning k o ‘pchiligida ildiz tuklari hisobiga so ‘ruvchi hududning hajmi 
bir necha barobar kengayad. Ildiz tuklari va epiblem aning ayrim
h ujayralari orqali suv va suvda erigan m ineral m oddalar ildizga


suriladi. Bu m oddalam i birlam chi p o ‘stloq qabul 
qiladi va uni m arkaziy silindrga o ‘tkazadi.
Birlamchi p o ‘stloq quyidagi uch qism dan 
iborat b o ‘ladi: tashqi - ekzoderm a; o ‘rta - mezo- 
derma va ichki - endoderm a. Ekzoderm a hujay­
ralari bir yoki bir necha qator b o ‘lib joylashadi 
va bir-biriga yaxshi yopishgan b o ‘ladi, ular- 
ning ayrim larining qobig‘i p o ‘kaklangan yoki 
yog‘ochlangan b o ‘ladi. M ezoderm a p o ‘stloqning 
katta qismini egallagan b o ‘lib, uning hujayralari 
g 'o v ak b o ‘ladi.
Endoderm a m arkaziy silindm i m ustahkam - 
laydi, suv va unda erigan m ineral m oddalam i 
m arkaziy silindrga o ‘tishini ta ’m inlaydi. U bir 
epidermis qoidig ‘i; 2 -
va bir necha qator hujayralardan tashkil topgan. 
ekzoderma; з - mezo-

Download 3,97 Mb.
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   118




Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish