|
Chirchiq davlat pedagogika universiteti
|
| bet | 9/10 | | Sana | 08.06.2023 | | Hajmi | 65.89 Kb. | | #70955 |
Bog'liq “O‘QUVCHILARNI MANZARA KOMPAZITSIYASINI ISHLASHGA O‘RGATISH”22 50 DIDAKTISCHE METHODEN, Hozirgi zamon psixologiyasining tadqiqot metodlari, Tarmoq xavfsizligi -ishchi dastur sirtqi 2022 (1), Симсиз тармоқлар хавфсизлиги протоколлари, Elektr (2), elektr, jo\'rayeva dilnoza2, 597 23.09.2021, 2, Amaliyot mavzulari 1-10, Ariza anketa namuna ijara, guvohnoma, Quritish mavzu Barabanli quritish qurilmasini hisoblash-fayllar.org, iNATIJALAR Faqat yaxlit ko'rish orqali landshaftning havo nuqtai nazarini, turli ko'rinishdagi rang munosabatlarini to'g'ri aniqlash orqali ijobiy natijalarga erishish mumkin. Tabiatning rang munosabatlarini ifodalashda ranglarning uyg'unligini ham anglatish kerak, shu bilan birga bu
holat rasmning yanada ifodali chiqishiga yordam beradi. Ertalab Mahal, Oltin-pushti bo'yoqlar,
kechqurun - sariq zarhal, bulutli kunda neytral kumush ranglar kuprok ko'rinadi. O'rmon bilan bog'liq yashil issiq ranglar doimo ustunlik qiladi
ob'ektlar. Oyli tunlar kuzatilganda, kulrang-ochiq va yashil ranglar namoyon bo'ladi. Naturadan ishlash jarayonida rassom rang munosabatlarining mutanosibligiga, umumiy rang va ohang holatining cheklanishiga rioya qilmasdan, Colorite rangining yaxlitligiga va ranglarning uyg'unligiga erishishga harakat qilishi kerak. O‘quvchilarning tabiat va san’atdagi betakror manzaralarni ko‘ra olishi, ulardagi landshaft obrazi bilan bog‘liq jarayonlarni ona-Vatanga cheksiz mehr-muhabbatini orttirish orqali anglash, tushunish va bu kabi muammolarga yechim topish zarur. uning faol ishtirokchisi sifatida. Peyzaj ishlari jarayonida o‘quvchilar Tasviriy san’atning oddiy qonunlarini ham (chiziqli va havo nuqtai nazari, Kolorita, kompozitsiya qonunlari) hamda nazariy va amaliy jihatlarini o‘zlashtiradilar. Shu tariqa o‘quvchilarda yurtimiz tabiatiga, uning betakror tabiatiga, bog‘-rog‘lari, hayvonot dunyosi, landshaftlariga muhabbat tuyg‘usi uyg‘onadi. Peyzaj - tasviriy san'atda tabiatning ko'rinishlarini aks ettiruvchi san'at janri. Peyzaj bizning ko'z o'ngimizda joylashgan joylar, shahar ko'rinishlari va boshqalar asarida tasvirlangan. Peyzaj tasviriy san'atning qadimiy janrlaridan biri bo'lib, tarixiy va maishiy asarlarda harakatlantiruvchi fon sifatida muhim rol o'ynaydi. Ayniqsa, o‘quvchilarning tasviriy san’atga bo‘lgan kasbiy qiziqishlarini shakllantirishda manzara janri asosiy vosita bo‘lib xizmat qiladi. Dastlab landshaft mustaqil janr sifatida qadimgi Xitoyning o'rta asr tasviriy san'atida muhim o'rin tutgan. Yevropada esa landshaft janri XVI-XVII asrlarda yaxshi rivojlangan bo‘lsa, Rossiyada XVIII asrga kelib manzara janri rivojlangan. Xususan, Moskva, SanktPeterburg me'moriy yodgorliklari rassomi F.E.Alekseev tomonidan yuqori mahorat bilan tasvirlangan. XIX asrning II yarmida realistik landshaft janri guruslar o'sdi. Bu davrda I.Shishkin, A.Savrasov, I.Levitan, V.Mashkov va boshqa rassomlar salmoqli ijod qildilar.
O’rta Osiyo miniatyura sanÿatida O’rta Sharq sanÿati, jumladan Xirot, manzara janri yuksak darajada namoyon boÿldi. Ayniqsa, Kamoliddin Behzodning mo‘jizaviy asarlarida tabiat manzarasi yuksak mahorat bilan ishlagan.
Oÿzbek landshaft janrining haqiqiy rivojlanishi 20-asrga toÿgÿri keladi, oÿshanda dastgoh rasmida nodir manzara namunalari yaratilgan. Bu davrda P.Benkov, A'.Tansig'boev, N.Qoraxon, A.Mirsoatov
va boshqa ijodkorlar o'z badiiy asarlarida, masalan, O'.Tansikboevning "qaynoq ko'l", "Ona yurt",
"Qayroqqum suv ombori" , N.Qoraxonning “Nanay yoÿli”, “Sijjakdagi bahor”, R.Temurovning Samarqand meÿmoriy manzaralarida tabiatga, goÿzallikka muhabbat sirlari badiiy asarlarida ochib berilgan.Hozirda izlanayotgan rassomlar, jumladan Y. .Salpinkidi, A.Noriddinov, A.Gazagav, A.
Dindorlar tabiatni madh etuvchi maftunkor manzaralar chizadilar.
XULOSA
Kompozitsiya-tasviriy san’at asosidir. Har qanday ijodiy ish, kompozitsion yechimga ega bo’lgandagina, san’at asari sifatida qabul qilinadi. Kompozitsiyani ko’rish, uni yarata olish, bir so’z bilan aytganda kompozitsion fikrlash qobiliyati ega bo’lish aynan shuning uchun muhim hisoblanadi.
Xulosa o’rnida shuni aytish lozimki, kompozitsion fikrlash qobiliyati orqali o’quvchilarda estetik idrok, taqdimot, estetik his-tuyg’u rivojlanadi, bundan tashqari san’at asarlarini yarata olish, tushunish, anglash qobiliyatlari shakllanadi. O’quvchilar ta’lim jarayonida zaruriy hisoblanuvchi, fikrlash jarayoni rivojlantiriladi, taqqoslash tahlil qilish, sintezlash , umumlashtirish jarayonlarini takomillashtirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Tasviriy san’at darslari bevosita o’quvchilar ichki dunyosi, dunyoqarashiga tasir qiladi. Kompozitsion fikrlash qobiliyati tasviriy san’at darslari asosi bo’lib, dunyoni yanada yaxshiroq, go’zalroq ko’rishga, uni yanada jozibali tomonlarini anglashga yordam beradi. Kompozitsion fikrlash qobiliyati aynan shu maqsadda muhim va ahamiyatlidir.
Maktab tasviriy san’at darslarida kompozitson fikrlash qobiliyatini takomillashtirish o’qituvchilar oldida bir necha muhim vazifalarni yuklaydi. Avvalo o’quvchilarni kompozitsiyani ko’rish va tushunish qobiliyatini shakllantirish va keyinchalik bu jarayonni tasvirlash jarayonida qo’llash. O’qituvchilar bu holatda, har bir o’quv jarayoni qadam-ba qadam olib boriladi. O’quvchilarga avvalo kompozitsiya uning tayanch tushunchalari o‘rgatib boriladi. Keyinchalik vazifalar murakkablashtirilgan holda ulardan kompozitsiya tuzish, ixtiyoriy predmetlarni tanlash talab qilina boshlaydi. Bu o‘quvchilarda kompozitsion fikrlash qobiliyatining ilk bosqichlarini rivojlantiradi. O’quvchilarga topshiriqlar asta-sekinlik bilan murakkablashtirib borilar ekan, natijalar ham yaxshilanib boradi.
|
| |
