|
Tezlikti rawajlandi’ri’w ushi’n shi’ni’g’i’wlar
|
| bet | 68/88 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 1,61 Mb. | | #229494 |
Bog'liq DeneTezlikti rawajlandi’ri’w ushi’n shi’ni’g’i’wlar
Tezlik (shaqqanli’q) — bul fizikali’q si’patlardan biri boli’p, insan usi’ si’patti’ qanshelli sheberlik penen iyelegen bolsa, sonshelli jaqsi’ boladi’. Qi’sqa waqi’t ishinde wori’n- lang’an ha’reket yamasa shi’ni’g’i’wdi’ insan qa’biletine sali’sti’rg’an halda tezlik dep ataw qabi’l yetilgen. Shaqqan- li’qti’ rawajlandi’ri’w usi’llari’ —bul tu’rli ha’reketlerden ibarat boli’p, wolar ku’ndelikli ha’r tu’rli ha’reketlerdi wo’zinde qamti’ydi’. Demek, is-ha’reket qanshelli tez wori’n- lansa, tezlik sonshelli rawajlanadi’.
Shaqqanli’q ha’m tezlikti rawajlandi’ri’wda to’mendegi shi’ni’g’i’wlardan paydalani’lsa, maqsetke muwapi’q boladi’, atap aytqanda. tarti’lg’an jipke ha’r tu’rli tosi’qlardan wo’tiwde qarsi’li’qlardi’ jen’ip wo’tiw ha’m rezinkalardan sekirip wo’tiwden to’menge juwi’ri’w. jen’il buyi’mlar, toplar. taslardi’ ko’terip juwi’ri’w. estafetalar. ha’reketli ha’m sport woyi’nlari’. 60 metrge juwi’ri’wg’a tayarli’q ko’riwde to’mendegi shi’ni’g’i’wlardi’: a) tezlikke ha’m sekiriwlerge arnalg’an ha’reketli woyi’nlar; b) 10—30—50— 80 metr arali’qli’ estafetalar; d) ha’r tu’rli halatlarda start- tan shi’g’i’p, 30 metrge 3—5 ma’rte juwi’ri’wdi’; e) 20—50 metr ha’m de qi’sqa arali’qlarg’a 3—5 ma’rte tez juwi’ri’wdi’; f) 50—80 metrge 3—5 ma’rte qayta juwi’ri’wdi’;
60—100 metr arali’qlarg’a wortasha, keyin 2—3 ma’rte tez juwi’ri’wlardi’; h) bir ayaqta juwi’ri’w ha’m ha’reketli woyi’nlarda «Tiydi» woyi’ni’n woynawdi’ wori’nlaw kerek.
Ayaq bulshi’q yetleri ushi’n shi’ni’g’i’wlar (2-kompleks).
1. Bir wori’nda turi’p, yeki ayaqlap aldi’g’a ha’m arqag’a qaray sekiriw. 2. Yeki ayaqlap won’ ha’m shep ta’replerge sekiriw. 3. Bir wori’nda turi’p, aldi’n shep, keyin won’ ayaqta aldi’g’a ha’m arqag’a sekiriw. 4. Izbe-iz bir ayaqti’ tobi’qtan uslag’an halda sekiriw. 5. Ayaqlardi’ qaptalg’a jayi’p sekiriw.
Ayaqlardi’ dizeden bu’gip ha’m qaptalg’a sozi’p sekiriw.
Arqandi’ aldi’g’a ha’m arqag’a qaray aylandi’ri’p yeki ayaqta sekiriw. 8. Arqandi’ aldi’g’a ha’m arqag’a qaray aylandi’ri’p, da’slep won’, keyin shep ayaqta sekiriwler. 9. Uzi’nli’qqa ha’m ba’lentlikke wori’nnan turi’p ha’m de juwi’ri’p kelip sekiriw , 10—11 jastag’i’ woqi’wshi’lar ushi’n sekiriw shi’ni’g’i’wlari’ 20—30 ma’rte islenedi. Yer ha’m qi’z balalar arqan menen ha’pte dawami’nda 1000—1200 ma’rte sekirip tursa , paydali’ boladi’.
|
| |
