larning havo hujumlari vaqtida y o ‘q qilinishiga yo‘l qo'ymaslik uchun
o'zlarining cheklangan miqdordagi jangovar qiruvchi samolyotlari va
havo hujumiga qarshi mudofaa vositalaridan
samarali ravishda foy-
dalanish usulini qidirib topishlari kerak edi. Keyinchalik, ittifoqchi-
lar desantini Yevropaga tushirishni t a ’minlash bo'yicha
harbiylar
yetkazib berishning samaradorligini maksimallashtirish usulini qidi-
rishga to 'g'ri keldi. O peratsiyalar tadqiqoti um um iy nomi ostida
guruhlangan miqdoriy usullar shu m uam m oni
va suvosti kemalari
urushi hamda yapon portlarini minalash kabi muammolarni yechish
uchun qo'llanilgan edi.
2.5. O peratsiyalar tadqiqoti va m odellar
0 ‘zining mohiyati bo'yicha, operatsiyalar
tadqiqoti - bu ilmiy
tadqiqot usullarini tashkilotning operatsiyalar bo'yicha m uam m o-
lariga qo'llashdir. M u am m o qo'yilgandan so'ng, operatsiyalar t a d
qiqoti bo'yicha m utaxassislar guruhi vaziyat modelini ishlab chiqa
di. Model - bu voqelikni ko'rsatish shaklidir. Odatda, model voqe-
likni soddalashtiradi yoki uni abstrakt ravishda ko'rsatadi. M odel
lar m urakkab voqelikni tushinishni osonlashtiradi.
M asa la n, yo'l
kartasi joylarda fazoviy o'zaro nisbatlarni tushunishni yengillashti-
radi. Bu modelsiz kerakli joyga yetib borish ancha qiyin bo'lar edi.
Sinov va xatolar usuliga tayanishga to'g'ri kelardi. Xuddi shunday
operatsiyalar tadqiqotida ishlab chiqilgan modellar ham ko'rib chi-
qiladigan o'zgaruvchilar sonini boshqarishni imkoni bo'lgan miq-
dorgacha
qisqartirib, m urakkab m uam m olarni soddalashtiradi.
M odelni ishlab chiqqandan keyin o 'z g aru v ch ilarg a miqdoriy
qiymatlar beriladi. Bu har bir o'zgaruvchini va ular orasidagi nis-
batni obyektiv holatda taqqoslashga va t a ’riflashga imkon beradi.
M en e jm e n t fanining m uhim tavsifi - bu og'zaki m ulohazalar va
t a ’rifiy tahlillarni modellar va sonli qiymatlar bilan o'zgartirishdir.
Ehtimol, miqdoriy usullarning m enejm entda qo'llanishiga
kompyu-
te rla rn in g rivojlanishi en g kuchli tu rtk i bo'ldi. K o m pyuter op e
ratsiyalar tadqiqotchilariga voqelikka juda ham yaqinlashadigan va
ju d a aniq bo 'lg an y an a d a m urakkablashib boradigan m a te m a tik
modellarni yaratishga imkon berdi.
36