|
Do’stov Shuhratning daftaridan qisqacha ko’chirma
|
| bet | 52/54 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 2,27 Mb. | | #143558 |
Bog'liq Mexanikahum – suzib yurgan jismning umumiy balandligi [hum]=m.
Vum – suzib yurgan jismning umumiy hajmi [Vum]=m3.
mum – suzib yurgan jismning umumiy massasii [mum]=kg.
Muz erisa suvning satin o’zgarmaydi.
|
|
Agar yoki muz ichidagi jism suvda cho’kmasa, muz erisa suv sathi o’zgarmaydi. Agar ρs<ρj yoki muz ichidagi jism suvda cho’ksa, muz erisa suv sathi pasayadi.
Agar bo’lsa muz eriganda suv sathi ko’tariladi.
Bu yerda atrofdagi havoning zichligi.
|
|
Bu Yerda muz erisa suv sathi pasayadi.
|
|
Arhimed kuchi gazlarda ham namoyon bo’ladi. Bunga havoni misol qilish mumkin. Bunda Arhimed kuchi formulasidagi ρs o’rniga ρhavo yoziladi. Havo sharlari, aerostat, dirijabl deb ataluvchi uchuvchi jismlar Arhimed kuchi tufayli havoda ko’tariladi. Bu sharlarning ichi havodan engil bo’lgan gazlar — vodorod yoki geliy gazlari bilan to’ldiriladi. Shuni ajratabilish kerakki “sharni ko’taruvchi kuch” — bu sharga ta’sir etuvchi Arhimed kuchi bo’lsa, “sharning ko’taruvchi kuchi” — bu sharga ta’sir etuvchi Arhimed kuchidan shar (va gaz)ning og’irlik kuchining ayirmasidir. Vodorod va geliy gazlari qimmat va havfli bo’lganligi uchun hozirgi kunda isitilgan havodan foydalaniladi. Havo sharlarini pastki qisimlari ochiq bo’lib, uning ichidagi havo mahsus yoqilg’i yordamida qizdiriladi. Natijada qizigan havo engil bo’lib shar yuqoriga ko’tariladi.
Dengiz, okean va daryolarda suzuvchi kemalar ham Arhimed kuchi tufayli suzadi. Kemaning suvga botadigan chuqurligi botish darajasi deyiladi. Kemaning yo’l qo’yiladigan eng ko’p botish darajasi, kema korpusida qizil chiziq bilan belgilanib, bu chiziq water chizig’i deb ataldi. Kema vater chiziqqacha botganda siqib chiqarilgan suvning og’irligi kemaning suv sig’imi deyiladi.
??? 1)Arhimed qonunini tariflang? 2)Botish darajasi deb nimaga aytiladi? 3)Arximed kuchi nimaga teng? 4)Vazinsiz holatda Arhimed kuchi nimaga teng?
Takrorlash uchun masalalar.
Arximed kuhi nimaga teng? B) C) D)
Hajmi 1 m3 bo’lgan jism suvga botirilganda necha nyuton kuch bilan yuqoriga itariladi?
1000 B) 104 C) 105 D) 100.
Massalari o’zaro teng bo’lgan aluminiy, po’lat va misdan yasalgan sharlar suvda to’la b otirildi. Ularning qaysi biriga ta’sir etayotgan Arximed kuchi eng katta bo’ladi?
Aluminiydyga. B) Misga C) Po’latga D) Hammasiga bir xil.
|
| |
