NyutontenglamalariningGalileyalmashtirishlariganisbataninvariantligi

vaqtningabsolyutliginiifodalovchitt^
tt^,
almashtirishni
const, (2)

debyozishimkoniniberadi.Xuddishundayfazoningbirjinsliligi r^→ uchun

fazoningizotropligiesa

r^→r^→a^→
aconst
(3)

^r^C^r^
buyerda
C_-matrisa (4)

almashtirishlarinio’tkazishimkoniniberadi.Shuninguchun(2)-(4)almashtirishlar
(1)kabiGalileyalmashtirishlarihisoblanadi.
Agar(1)munosabatnivaqtbo’yichadifferensiallasak:

V
v^→v^→^→
(5)

Ko’rinishdagitezliklarniqo’shishqoidasiniolamiz.Bundanko’rinadiki,birormoddiy nuqta har xil inersial sistemada turlicha tezliklarga ega bo’lar ekan vash utufayli «absolyut» tezlik, «absolyut» tinchlik tushunchalari hyech qanday ma’nogaegabulmaydi.Teyezliklargaqaragandatezlanishgaabsolyuttushunchasiniqo’llab
bo’ladi, chunki (5) ni vaqt bo’yicha yana bir marta differensiallasak, tezlanishninginersialsistemagabog’liq emasliginiko’ramiz:

^→^→
(6)

Bizo’rganayotganmexanikadamoddiynuqta tezligikichikbo’lganiuchun
massasio’zgarmasbo’ladi.Shuninguchun(6)ningharikkitomoninimassagakupaytirib,nuqtagata’siretuvchikuchningbarchainersialsistemalardabirxil
ekaliginitopamiz: _{→ →}
FF^ (7)
Shundayqilib,NyutontenglamalariningGaliley almashtirishlariganisbatano’zgarmas(invariant)ekanliginiko’ramiz.

Download 1.04 Mb.