|
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslariGeoaxborot tizimining ilmiy asoslari
218
orqali koʻrish uchun moʻljallangan boʻlsa, ikkinchi avlodi veb-sahifadan turib
ba’zi amallarni bajarish imkoniyatini beradi. Bunday veb-sahifalarga
www.expediamaps.com
,
www.mapquest.com
,
www.census.gov
va boshqa
sahifalarni kiritishimiz mumkin.
Rivojlantiruvchilar uchun moʻljallangan GAT dasturlari bu ba’zi dastur
ishlab chiqaruvchilarning zaruriy qismlaridan yigʻib, bir dastur shaklida ishlab
chiqilgan dasturidir. Bu dasturlarning qulayligi shundan iboratki, bunda “dastur
rivojlantiruvchi” kerakli buyruqlarni olib tashlashi va qoʻshib qoʻyishi hamda oʻzi
xohlagan tarzda toʻgʻrilashi mumkin. Bunday dasturlar qatoriga ESRI ArcGIS
Engine, ObjectFX, SpatialFX, Engenuity JLOOX kabilarni kiritishimiz mumkin.
Bunday dasturlar narxi 1000 AQSH dollaridan 5000 AQSH dollarigacha boʻladi
va har bir qoʻshimcha operatsiya qurilmasi uchun 100 AQSH dollaridan 500
AQSH dollarigacha qoʻshimcha haq toʻlanadi.
Oxirgi yillarda kompyuter va boshqa elektron qurilmalarning dizayni va
soddalashtirilishi boʻyicha koʻpgina ishlar amalga oshirildi. Shu bilan bir qatorda
GATni ham mobil va choʻntak qurilmalariga oʻrnatish imkoniyati vujudga kela
boshladi. Global pozitsion tizim va simsiz aloqaning vujudga kelishi bu jarayonni
yanada tezlashtirib yubordi. Bunday qurilmalarga dasturning barcha imkoniyatlari
kiritilmaydi, xotira miqdori kichik boʻlganligi uchun kichikroq dasturlar
oʻrnatiladi. Lekin oxirgi yillarda smartfon (
smartphone
) deb nomlanuvchi
kommunikator yoki aqlli telefonlar ishlab chiqilmoqda va ularning xotirasi 64
Gbt gacha bormoqda. Bu esa koʻpgina ma’lumotlarni va mukammalroq
dasturlarni kiritish imkoniyatini vujudga keltiradi. Bunday dasturlar qatoriga
Autodesk OnSite, ESRI ArcPAD va Intergraph Intelliwhere kabilar kiradi. Bu
dasturlarning narxi 400 AQSH dollaridan 600 AQSH dollarigacha oʻzgaradi.
Geoaxborot tizimining istiqbollari mutaxassislar orasida keng muhokamaga
sabab boʻlmoqda. Bugungi kunda undagi texnika, texnologiyada internet tarmogʻi
bilan quyidagi muhim rivojlanishlar yuz beradi:
Geofazoviy ma’lumotlarni yigʻishga moʻljallangan sensorlarning kundalik
turmushimizdagi qurilmalarda koʻplab oʻrnatilishi sababli ma’lumotni
|
| |
