|
Государственное образовательное учреждение дополнительного профессионального образования
|
| bet | 2/9 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 55,95 Kb. | | #146069 |
Bog'liq Maftuna menejmentKurs ishining maqsadi : maktabgacha ta'lim muassasalari pedagog xodimlarining kasbiy malakasini oshirish va attestatsiyadan o’tkazish uchun samarali tashkiliy va boshqaruv sharoitlarini aniqlash.
Kurs ishining ob'ekti : maktabgacha ta'lim muassasalarida pedagog kadrlarning malakasini oshirish va attestatiyadan o’tkazishni boshqarish jarayoni.
Kurs ishining predmeti : maktabgacha ta'lim muassasalari o'qituvchilarining malakasini oshirish va attestatsiyadan o’tkazishning tashkiliy va boshqaruv shartlari.
Kurs ishining vazifalari
Pedagogik kadrlar malakasini oshirish va attestatsiyadan o’tkazishning samarali ta'sir ko'rsatadigan tashkiliy va boshqaruv sharoitlarini asoslash.
Maktabgacha ta’lim muassasalarida pedagog kadrlar malakasini oshirish va attestatsiyadan o’tkazishning tashkiliy-boshqaruv shartlarini sinovdan o‘tkazish.
I-BOB. MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTIDA PEDAGOG XODIMLARNI MALAKASINI OSHIRISH VA ATTESTATSIYADAN O'TKAZISH NAZARIY ASOSLARI
1.1. Maktabgacha ta’lim muassasasi pedagog xodimlarini malakasini oshirish va attestatsiyadan o’tkazish tushunchasining umumiy tavsifi
Maktabgacha ta’lim muassasasi pedagog xodimlarini sa’y-harakatlari samarali va samarali bo‘lishini ta’minlash uchun zarur bilim, ko‘nikma va malakaga ega bo‘lgan taqdirdagina ta’lim muassasasini boshqarishda yuqori natijalarga erishish mumkin .
Malakalashtirishga zamonaviy yondashuvlar pedagogika va psixologiya yutuqlariga asoslanadi va uni o'qituvchining murakkab ko'p qirrali xususiyati sifatida talqin qilish imkonini beradi . O'qituvchining o'qituvchilik faoliyatini amalga oshirishi uchun zarur bo'lgan fazilatlarni Ya.A. Komenskiy o'qituvchilar "do'stona va mehribon" bo'lishlari kerakligini ta'kidlab, "o'zlari boshlayotgan fanlarni ustunligi , jozibadorligi va qulayligi uchun tavsiya qiladilar". I.G. Pestalotsi shunday dedi: "O'qituvchi - bu sevgiga, donolikka to'la, qalbi begunoh; ... yosh va kattaning ishonchini qozongan; ... sevgini, tartibni va har qanday farqni nazorat qilish qobiliyatini qadrlaydi. haqiqiy bilim va o'qitishda, ... bolaning kelajakda qanday bo'lishi kerakligini aniqlashga ... qodir " va shu bilan o'qituvchining shaxsiy fazilatlarini ta'kidlaydi.
Bizning tadqiqotimizda biz "malaka" tushunchasini shaxsning integratsiyaviy sifati, uning kasbiy faoliyatni amalga oshirish qobiliyati sifatida ko'rib chiqamiz.
Psixologik-pedagogik adabiyotlarda o'qituvchining qobiliyatlarini tavsiflovchi "professional pedagogik malaka", "pedagogik" mahorat" (I.A. Zyazyun), "pedagogik madaniyat" , "kasbiylik" (E.I. Rogov, A.) kabi atamalar mavjud. .K.Markova), "kompetentlik" (S.G. Molchanov).
I.Ya.ning soʻzlariga koʻra. Zyazyun, malaka pedagogik mahorat sifatida ko'rib chiqilishi kerak, bu "kasbiy faoliyatni o'z-o'zini tashkil etishning yuqori darajasini ta'minlaydigan shaxsiy xususiyatlar majmuasi " [11 ;10]. I.Ya.ning pedagogik mahorati tarkibi. Zyazyun o'z ichiga oladi:
-gumanistik yo'nalish;
- pedagogik qobiliyatlar;
- pedagogik texnologiya;
-professional bilim, bunda har bir element “pedagogik mukammallik” tizimining bir qismidir va muhim vazifani bajaradi.
S.G.Molchanov ta'kidlaganidek, integrativ xususiyat kasbiy pedagogikdir kompetentsiya, shu jumladan:
- kasbiy va pedagogik malaka;
- ijtimoiy va kasbiy maqom;
- kasbiy jihatdan muhim shaxsiy xususiyatlar.
S.G.Molchanov kasbiy-pedagogik kompetensiyani tizim sifatida, malakani esa ushbu tizimning tarkibiy qismi deb hisoblaydi. "Kasbiy kompetentsiya - bu umuman ijtimoiy tizim tomonidan, ham ushbu kasbiy guruh va boshqa ijtimoiy va kasbiy guruhlar vakillari tomonidan tan olingan ma'lum bir kasbiy ishchilar guruhiga tegishli ma'lum bir tasdiqlangan huquqdir. Tor ma'noda, kasbiy-pedagogik kompetentsiya deganda sub'ektning ijtimoiy- kasbiy maqomini aks ettiruvchi bilim va tajribaga ega bo'lgan masalalar majmuasi tushuniladi. malaka, shuningdek, muayyan kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun ma'lum shaxsiy, individual xususiyatlar (qobiliyatlar)» [21;85].
Malaka, S.G.ga ko'ra. Molchanov, quyidagicha talqin qilingan:
1) pedagogik xodimlarning kasbiy pedagogik faoliyat mahsulotlarini yaratishga tayyorligi;
2) ushbu mahsulotlarning sifatlarini talab qilinadigan, kerakli yoki standart bo'lganlari bilan solishtirish» .
A.K.Markova talqinida “malaka” tushunchasini tahlil qilib, shuni ta’kidlash kerakki, muallif “kasbiylik”, “kompetentlik” va “malaka” tushunchalarining ma’nosini ajratadi. Bu olimning fikricha, «normativ kasbiylik» «mehnatni muvaffaqiyatli bajarish uchun zarur bo'lgan shaxsning shaxsiy xususiyatlarining yig'indisi, yig'indisidir» [25;31].
Kompetentlik deganda A.K.Markova “ruhiy sifatlarning yig‘indisi, shaxsning mustaqil va mas’uliyatli harakat qilish imkonini beradigan ruhiy holat, shaxsning ma’lum mehnat funksiyalarini bajarish qobiliyati va qobiliyatiga ega bo‘lishi” sifatida tushuniladi. Malaka “xodimga kasbiy faoliyatning sifat va miqdoriy jihatdan qo‘yiladigan talablarini bildiradi (birinchi, ikkinchi, uchinchi toifadagi xodim nimani bilishi va qila olishi kerak)”.
Tizimli yondashuv qoidalariga ko'ra, "mutaxassis malakasi" deganda "odamlar salomatligiga zarar etkazmasdan, ularning ta'limini rivojlantirishga ko'maklashish, ularga professional rahbarlik qilish va ta'lim jarayonlarini (o'rganish, o'z-o'zini tarbiyalash, kadrlar tayyorlash va boshqalar) fuqarolarning shaxsiy va ijtimoiy ehtiyojlarini, umuman, kasbiy ta’limini qondirish uchun.
G.N.Serikovning fikricha, kasbiy pedagogik malakaning tarkibiy elementlari quyidagilardir:
- kasbiy kompetentsiya;
- kasbiy axloq;
- tashabbus;
- pedagogik mahorat.
Ushbu yondashuv kasbiy pedagogik malakani yuqorida sanab o'tilgan elementlarning ierarxiyasiga asoslangan yaxlit tizimli ta'lim sifatida ko'rib chiqishni o'z ichiga oladi , ularning har biri o'ziga xos funktsiyani bajaradi va boshqa elementlar bilan aloqa qilishning ba'zi mexanizmlarida ishtirok etadi.
Kasbiy pedagogik malakaning asosiy tarkibiy qismi kasbiy kompetentsiya bo'lib, uning o'zagi bilim va kasbiy axloqdir. “Kompetensiya deganda kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan bilimlarni ifodalovchi ularning malakasining o‘ziga xos xususiyati tushunilishi kerak” [21;121].
Kasblarning umumiy psixologiyasida Z.F. Zeer, A.K. Markov kasbiy kompetentsiyaning quyidagi turlarini ajratadi:
- maxsus kompetentsiya - haqiqiy kasbiy faoliyatni etarlicha yuqori darajada o'zlashtirish; o'z kasbiy rivojlanishini loyihalash qobiliyati;
- ijtimoiy kompetentsiya - qo'shma kasbiy faoliyatni, hamkorlikni, shuningdek, ushbu kasbda qabul qilingan professional aloqa usullarini o'zlashtirish; o'z kasbiy faoliyati natijalari uchun ijtimoiy javobgarlik;
- shaxsiy kompetentsiya - shaxsiy o'zini namoyon qilish va o'zini o'zi rivojlantirish usullarini, shaxsning kasbiy deformatsiyasiga qarshi turish vositalarini egallash;
- individual kompetentsiya - kasb doirasida o'zini o'zi anglash va individuallikni rivojlantirish usullarini egallash, kasbiy o'sishga tayyorlik, individual o'zini o'zi saqlab qolish qobiliyati, kasbiy qarishga moyil emaslik, o'z ishini oqilona tashkil etish qobiliyati. vaqt va kuchni ortiqcha yuklash, ishni stresssiz, charchoqsiz va hatto tetiklantiruvchi ta'sir bilan bajarish;
- ekstremal professional kompetentsiya - odam birdaniga murakkabroq sharoitlarda ishlashga tayyor bo'lganda .
Pedagog malakasining keyingi muhim tarkibiy qismi kasbiy axloqdir. Kasbiy axloqning ta'rifini G.A.Serikov quyidagicha talqin qiladi: "Kasbiy axloq deganda biz mutaxassislarning kasbiy faoliyatini amalga oshirish jarayonida namoyon bo'ladigan shaxsiy ma'naviy va hissiy fazilatlarini aks ettiruvchi shunday xususiyatni tushunamiz. natijalariga ta’sir qiladi” [40; 123].
Mutaxassislarning kasbiy axloq masalasi bo'yicha olib borgan tadqiqotlari tahliliga ko'ra , uning quyidagi tarkibiy qismlarini ajratib ko'rsatish kerak:
- shaxsning pedagogik yo'nalishi;
- shaxsning axloqiy fazilatlari;
ta'limning boshqa sub'ektlari bilan axloqiy o'zaro munosabat .
I.O.Kotlyarova shaxsning pedagogik yo’nalishi tushunchasini tavsiflab, quyidagi ta’rifni beradi: “O’qituvchilik kasbiga yo’naltirilganlik – o’qituvchining kasbiy faoliyatini ijtimoiy tajribani yangi avlodlarga o’tkazishga yo’naltiruvchi barqaror motivlar yig’indisidir. U o'qituvchining butun kasbiy faoliyatini boshqaradigan va boshqa barcha tarkibiy qismlarni amalga oshirish yo'nalishini belgilab beradigan ideallar, qadriyat yo'nalishlari va mafkuraviy pozitsiyalarini o'z ichiga oladi. Psixologiyada shaxsning yo'nalishi - bu uning xatti-harakatining asosiy yo'nalishini belgilovchi, shuning uchun asosiy, tizimni tashkil etuvchi sifat bo'lgan shaxs ehtiyojlari va motivlarining yig'indisini anglatadi .
1. Kompetentsiyani tavsiflovchi parametrlar: kasbiy bilim, kasbiy tajriba.
Ularni shakllantirish mezonlari: bilimlar hajmi; bilim hajmi; bilimlarni egallash darajasi ; xabardorlik; samaradorlik; tajriba.
Ko'rsatkichlar: ko'paytirishning to'liqligi, takror ishlab chiqarishning aniqligi; ko'payishning qoldiq to'liqligi; amaliy vaziyatlarda foydalanishning to'liqligi .
2. Axloqni tavsiflovchi parametrlar: axloqiy bilim; axloqiy dunyoqarash; axloqiy xulq-atvor.
Ularni shakllantirish mezonlari: bilimlar hajmi; so'zlarning harakatlarga mos kelishi.
Ko'rsatkichlar: ko'payishning to'liqligi ; sodiqlik; axloqiy harakatlar soni ; axloqiy harakatlarning nisbiy chastotasi.
3. Tashabbusni tavsiflovchi parametrlar: faollik , ijodkorlik, majburiyat.
Ularni shakllantirish mezonlari : faoliyat darajasi; ijodkorlik darajasi.
Ko'rsatkichlar : faol harakatlar soni; faoliyatning ustun turi ; innovatsion faoliyatda ishtirok etish ulushi; bajarilgan harakatlarning tugallanish darajasi.
4. Pedagogik mahoratni tavsiflovchi parametrlar : pedagogik qobiliyat, uning tarkibida - kasbiy mahorat va qobiliyatlar.
Ularni shakllantirish mezonlari: kasbiy faoliyat sifati (ishlab chiqilayotgan ta'lim vositalarining samaradorligi , ta'lim jarayoni ishtirokchilari o'rtasidagi o'zaro tushunish darajasi ); ta'lim olayotganlarning ta'lim sifati (ularning shaxsiy fazilatlarining rivojlanish darajasi, etuklik darajasi va hayotiy pozitsiyasining faolligi).
Ko'rsatkichlar: ma'lum bir mahoratdan foydalanganda o'qituvchi tomonidan bajariladigan harakatlar soni ; ketma-ketlik; ishlov berish sifati har bir harakat; harakatlarni (topshiriqlarni) bajarishga sarflangan vaqt , faoliyatning tarkibiy murakkabligi; unumdorlik, samaradorlik ( kutilgan natijalarga erishish darajasi ).
Shunday qilib, psixologik-pedagogik adabiyotlarni nazariy o'rganish bizga "maktabgacha tarbiyachilarning kasbiy va pedagogik malakasi" tushunchasining mohiyatini aniqlashga imkon berdi.
Shuni ta'kidlash kerakki, bizning tadqiqotimiz nuqtai nazaridan kontseptsiyani talqin qilishda turli xil yondashuvlar ushbu "kasbiy va pedagogik malaka" tushunchasini aniqlashtirish zaruriyatini belgilab berdi, biz buni "amalga oshirish qobiliyatini belgilaydigan integrativ shaxsiy xususiyat" deb belgilagan edik. kasbiy va pedagogik faoliyat”.
Ushbu bandda biz “kasbiy va pedagogik malaka” tushunchasining tarkibiy elementlarini, ularni baholash parametrlarini va shakllantirish mezonlarini belgilab oldik, masalan: kompetentsiya; ahloqiy; tashabbus; pedagogik mahorat.
|
| |
