8-mavzu.Fuqaro muhofazasi tibbiy xizmatining (fmtx) vazifalari va
tashqi liy tuzilishi.
118
Favqulotda vaziyatda tibbiy xizmat ko’rsatish tizimining harakatchan (kuchib
yuruvchi har yyer da ishlay olish imqoniyatiga ega bo’limlari) SD, SDO, BTO:
asosan birinchi tibbiy va vrachlik yordamini o`choq yakinida ko’rsatish uchun
tuziladilar. Bular o`z avtotexnikalariga ega bo’lib Favqulotda vaziyat holati qachon
qayyer da ularga extiyoji paydo bulsa, usha yyer da ishlashga imqoniga egadirlar
va ulardan shu tartibda foydalaniladi ham. SP-sanitar postix ar 200 ishchiga 1-taSP
shu tashqi lot tarkibidagi ishchilar hisobidan tuziladilar. Ular har kungi ishchi
jarayonida o`z kasblari yo’nalishida vazifalarini bajaradilar, lekin ularga sanitarlik
ishlar yuklatiladi. Bu asosan brinchi tibbiy yordamni paytida olingan
shikastlanishlarga, ishlar bemor bo’lib qolganda ko’rsatib boriladilar. Buning uchun
ular tibbiy vositalar tuplami bilan ta'min etiladilar. Ular Ayni paytda sanitar okartuv
profilaktik tadbirlarga ham katnashiladilar. Favqulotdv vaziyat sodir bo’lganda ular
fuqarolar muhofazaasining tibbiy xizmat ko’rsatish bo’limlarining umumiy
tuzilmalari hisoblaniladilar. Ular birinchi tibbiy yordam ko’rsatish jarohatlarni izlab
topish, ularni qutqazish, jarohatlanganlarni transport vositalariga yuklash yyer
igacha olib borish evakuatsiyalash kabi ishlar bilan sanitar gigienik epidemiyaga
qarshi oddiy ishlarni ularga ajratilgan o`choq kismida bajarishlari kerak. Har bir SP-
tarkibiga 4-ta sanitar kiradi. Ularning bittasini boshliq`i qilib tayinlaniladi.
Ularning ixtiyorida quyidagi tabel jixozlari bor.
-Sanitar haltasi jixozi bila, sanitar norvonchasi 2ta tashuv tasmalari bilan shaxmiy
himoyalanish kiyim va vositalari ,sanitarlik belgilar (kulda boylaydigan)
-kechkurun korongida ishlash uchun elekrt chirogi ular sanitar drujinaning tarkibiga
kirishlari mumkin. Bunda ular sanitar zvenovoy deb yuritiladilar. Ularning ish vaqti
5 soatdan belgilanadi. Shu vaqt mobaynida ular 50 jarohatlanganlarni 1 km 2-
maydonda izlab topishlari va birinchi tibbiy yordam ko’rsatishlari mumkin. Sanitar
drujinachilar SD tibbiy xizmat ko’rsatish tizimining yoppasiga tuzilishi tarlari bo’lib
tibbiy yordam bo’linmalarining asosini tashqi l qiladi. Ular xalq xo`jaligiing
tarmoklarida tuziladilar korxonalar, tashqi lotlar maktablar va urta va oliy o`quv
119
yurtlarida shu ishlab chiqarish tarmoklarining ishlab chiqarish yo’nalishini e'tiborga
olib tuziladilar. SD-ning asosiy vazifalari: jarohatlanganlarni izlab topish uchun
ularni kerak bulsa qutqazish ularga birinchi tibbiy yordamni ko’rsatish
jarohatlanganlarni sanyyer aportgacha olib chikish, tashish ishlariga katnashish
transport vositalariga yuklash ishlari yuklatiladi. SD-lar tashqari BTO,BK,BB-san
epid stantsiyalar tarkiblariga ham tashqi l qilinadilar bular o`choqdan tashqarida
tashqi l etilgan Favqulotda vaziyat xizmati tizimining tibbiy xizmat ko’rsatish
etaplarida xazmat qiladilar. Ular sanitar gigienik epidemiyaga qarshi ishlarni tibbiy
mutaxasisslar raxnamoligida bajaradilar. 1ta sanitar drujina 24 sanitardan iborat
bo’lib uning tarkibida 5ta SP-zvenosi boshliq`i, boshliq`i yordamchisi, aloqacha va
shofyor kiradi. Har bir zvenoda 4 ta sanitar bo’lib boshliq`i 3ta sanitar zvenovoylar
SDG`10-12 soat mobaynida ishlashi natijasida 500-700 ta jarohat olganlarga
birinchi tibbiy yordamni ko’rsatib ularni 1km-gacha transport vositasi yuklash
joyigacha mumkin.
Ishlab chiqarish korxonalarining ishchi xizmatchilari sonini hisobga olib sanitar
drujinachilar sonini ko`paytirish mumkin. Bunda bir nechta SD-si bo’lgan tashqi
lotda SDO-sanitar drujinachilar otryadi tuziladi. SDO-har ishchiga 1ta SDO-tuzilishi
kerak. Bunda SDO-da 4-5 SD va boshliq`i yordamchisiga aloqachi 3 ta jami bo’lib,
SDO-da 101-125 tagacha odam bo`ladi, SDO-10-12 soat ish davomida 2500-2700
jarohatlanganlarga birinchi tibbiy yordam ko’rsata oladi.
SD-SDO lari tibbiy va boshqa jixozlar bilan ta'minlanadilar ta'minlanish ruyxati
odatda ta'belda belgilanadi. Ruyxatda protivogazlar o’ziga va jarohatlanganlar
uchun himoya kiyimlari KZO rezin etiklar, himoyalanish kulkoplari va etiklar
shaxsiy ximiya paketi shaxsiy aptechka, sanitar haltachasi, sanitar norvonchalari,
tasmalari, elektr chirogi kabilar bilan ta'minlanadilar.
Sanitar haltasida boylagich matolar, styyer illangan bintlar boylagich paketlari,
kiyiklar, paxta qon ketishni tuxtatish uchun rezina tasma (jgut) yod yer itmasi,
120
shprits-tyubik aptidodlar bilan qaychi, tyyer mometr kalam va yon daftarcha
bo`ladi.
Birinchi tibbiy yordam otryadi: BTYoO. FMTX-tizimining harakatchan
bo’limlarining asosini tashqi l etadi. Sanitar yo’qotish o`choqlarida uning oqibatini
yo’qotish jarayonida jarohatlanganlarga birinchi vrachlik yordamini ko’rsatish
uchun tashqi l etiladi: OPM ni to`zish mahalliy hokimiyatning sog’liqni saqlash
bo’limining davolash profilaktika muassasalari hisobidan shahar, qishloqlar yyer
larida joylashganligidan kat'iy nazar tashqi l etiladilar. BTSO-ni to`zish jixozlash
kadrlar bilan ta'min etish usha kasalxonaning bosh xakimi zimmasiga yuklatiladi.
OTYoO lariga odatda bir yoki bir biriga yakin bo’lgan davolash profilaktika
muassasalari hisobidan tuldiriladi. Bu tartib bosh xakimni Favqulotda hodisaga
tayyorlash jarayonida o`qitish, mashk ishlarini o`tkazishni tashqi l qilinishda, ularni
shoshilinch chaqirish, tuplam, belgilangan rayonga olib chikish jarayonlarini
bajarishda kul keladi.
BTYoO ning asosiy vazifalari: BTYoO ga keltirilgan jarohatlarni qabul qilish
ruyxatidan o`tkazish, ularni tibbiy saralashdan o`tkazish, dozimetrik nazoratni olib
borish: to’liq bo`lmagan, lekin vaziyat imqon byyer ganda to’liq sanitar tozalash
ishlarini bajarish jarohatlanganlarga birinchi vrachlik yordamini ko’rsatish
shoshilinchjaroxlik, tyyer apevtik yordamni ko’rsatish shoshilinch jaroxlik, tyyer
apevtik yordamni ko’rsatish, transportirovkalash mumkin bo’lgan jarohatlarni
vaqtinchalik gospitalizatsiya yuqumli xastalik va nyyer v psixik holatdagilarni
vaqtinchalik
izolyatsiyalash.
Jarohatlanganlarni
shahar
tashqarisidagi
kasalxonalarga evakuatsiyaga tayyorlash sanitar drujinachilar ishi ustidan rahbarlik
qilish. Ularni tibbiy texnik ta'minlash: birlamchi tibbiy hisoblashlar va hisobot
byyer ish ishlarini bajarish, yuklatilgan BTYoO ning tarkibi: boshqaruv bo’limii,
qabul qilish va saralash jaroxlik va boylagich: gospital bo’limii evakuatsiya
bo’limii, tibbiy ta'minot bo’limii, laboratoriya va xo’jalik bo’limlardan otryada jami
146-194ta odam bo’lib ikki guruh SD-shulardan 8-ta vrach 4 tasi jaroxlar bor.
121
BTYoO da dori darmonlar, antibiotiklar, profilaktik zardoblar, boylash matolari:
tibbiy uskunalar, vrachlik apparatlari, bemorlarga karash uskunalari, apteka va
laboratoriya
anjomlari,
dezinfektsiyalovchi
moddalar
apparatlari,
shaxsiy
himoyalanish kiyimlari, shaxsiy kimyoviy paketlar radiometrik va kislorod
apparatlari sanitar xo’jalik buyumlari dala elektr tarmogi uskunasi hamda Kuchma
radiostantsiya bo`lishi kerak.
BTYoO ning har qaysi ber kitilgan transport va palatka fondi bilan ta'minlanishi
shart: BTYoO-1 ish kunida (10 soat) 100 kishiga saralashni 40- ta murakkab
jaroxlik opyyer atsiyalarini 120 sanitar yuvishlarni 200-ta kishini ambulator
davolashni: 200 kishini shahar tashqarisiga evakuatsiya qila olish: hamda 400
urinlik yuqumli xastaliklarni gospitalizatsiya etish quvvatiga ega.
|
