• Vezikulez-pufakchali bosqich
  • Yara-nekrotik bosqich
  • Hayot faoliyati xavfsizligi




    Download 5,44 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet73/147
    Sana25.05.2024
    Hajmi5,44 Mb.
    #253549
    1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   147
    Bog'liq
    жумаева

    Yashirin davr
    bu zahar organizmga tushgan vaqtdan zaharlanishning
    birinchi alomatlari paydo bo’lgungacha vaqt oralig’i. Bu davrda zaharlovchi 
    moddalar ta’sirining zararlanuv alomatlari subyektiv ko’rinmaydi. 
    Yer itemali bosqich
    - (o’rtacha 4-6 soatdan so’ng) bu turdagi zararlanishda 
    ipritning juda past kontsentratsiyasi yoki bug’lari tyer iga ta’sir etganda paydo 
    bo’ladi. Yashirin vaqtdan so’ng tyer ida och-pushti rangli, chegarasi noaniq yer
    itematoz dog’lar paydo bo’ladi.
    Vezikulez-pufakchali bosqich
    - tyer iga iprit tushgandan 6-12 soat o’tgach, 
    tyer ining zararlangan sohasi aniq chegaralanadi. Yer itema atrofida rangsiz syer
    oz suyuqlik bilan to’lgan mayda vezikulalar (pufakchalar) paydo bo’ladi. 
    Pufakchalar zararlangan tyer i sohasini qamrab olib, “ipritli marjon” ni hosil qiladi. 
    Keyinchalik pufakchalar kattalashib, o’zaro qo’shilishib ketadi va yirik 
    pufakchalarni hosil kiladi.Zararlanganlar tyer i tortishishi, simillovchi og’riq 
    hamda pufaklar atrofida qattiq qichishish sezadi. 4-6 kundan so’ng pufakchalar 
    yorilib ularning o’rnida yuzaki yaralar hosil bo’ladi. Bular keyinchalik qattiq 
    po’stloq (bu qon va limfadan tashqi l topgan ) bilan qoplanadi (qora qo’tir). 
    Yaradagi qora qo’tir 2-3 hafta o’tgach ajralib tushadi va och pushti rangli epiteliy 
    hosil bo’ladi, keyinchalik zararlangan joy o’rnida pigmentsiz tyer i dog’lari qoladi. 
    Yara-nekrotik bosqich
    - bu holdagi zararlanish ipritning katta miqdori tyer
    iga uzoq vaqt ta’sir etganda paydo bo’ladi. Bunday shikastlanishlarda pufakchalar 
    bo’lmaydi, yer itema markazida rangsiz chuqurlashgan dog’lar kuzatiladi. 
    Zaharlovchi moddalar ta’sir etgan kundan boshlab to’qimalar nekrozi boshlanadi. 
    2-3 kun o’tgach nekrotik to’qima ajralib tushadi va chuqur yara nuqsonlari hosil 
    bo’ladi. Ipritning qonga so’rilishi umumiy zaharlanishga olib keladi, to’qimalarda 
    qayta tiklanish jarayoni qayta susayadi, yaralarning bitishi qiyinlashib 


    211 
    organizmning umumiy qarshilik ko’rsatish qobiliyati pasayadi. Bu esa yaralar 
    yuzasiga infeksiya tushishiga va tezda asoratlarning rivojlanishiga olib keladi. 
    Davolash uzoq davom etadi, qayta tiklanish sekin kechadi, yaralar o’rnida 
    chandiqlar hosil bo’lali. Agar bo’g’imlardagi tyer i jarohatlangan bo’lsa, bu 
    chandiqlar bo’g’imlarning harakatlanishiga xalaqit ber adi. Ko’zning iprit bilan 
    zararlanishi o’ta xavfli, ko’z olmasi ba’zan atrofiyaga uchraydi.
    Rezorbtiv ta’sirida kayfiyatning yo’qligi, lohaslik, uyquchanlik, mayuslik, 
    depressiv holatlar rivojlanadi. Og’ir holatlarda o’lim bilan tugaydi. Zararlanishning 
    oldini olish va darajasini kamaytirish uchun o’z vaqtida gazniqobdan va himoya 
    kiyimdan foydalanish bilan bir vaqtda qisman sanitariya ishlov o’tkazish muhim 
    ahamiyatga ega.Ipritdan zararlanishning yashirin davri borligini, alomatlar sekin 
    rivojlanishi, zararlanishning uzoq vaqt davom etishini va davolanishning og’irligini 
    unutmaslik ber kitiladi. Ipritning zararlantirish ta’sir xossasini hisobga olib aytish 
    mumkinki, o’choqda sanitar yo’qotishlar uzoq vaqt davomida vujudga keladi. 
    Tibbiy yordam ko’rsatish buyicha tadbirlarni tashqi llashtirish va o’tkazishga 
    tayyorgarlik ko’rish uchun tibbiyot xodimlari ma’lum vaqtga ega bo’ladi. 
    Tibbiyot tuzilmalarning shaxsiy tarkibi zararlangan hududda tibbiy 
    yordamni gaz niqob va himoya kiyimlarida ko’rsatishlari ber kitiladi. 

    Download 5,44 Mb.
    1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   147




    Download 5,44 Mb.
    Pdf ko'rish