yasi shunday boTganki ularda kislorod malekulasi
katta foyda bilan
ishlatilgan.
M itoxondriyalami tuzilishi va vazifalari1
Mitoxondriyalar bu kattagina strukturalar ularni bemalol yorugTik
mikroskopda ko‘rsa boTadi (5.1 a rasm).Har xil hujayralarda m itox
ondriyalar har xil shakilda boTishi mumkin (5.1 b rasm).
5.1
— rasm. Mitoxondriya. (a) Tirik fibroblastni faskanfrast mi
kroskopda ко
‘
rinishi. (b) mitoxondriyalar uzun va qoronj 4 tanacha
lar. (c)mitoxondriani ichki membranasini kristallari ко 'r shapalakni
spermasi.
Bir hujayralilarda mitoxondriyalar boTishi mumkin. Dukkaksi-
mon organellalarda shu to ‘qimaning o‘zida lekin boshqa hujayral
arida naysimon turdagi mitoxondriyalar boTishi mumkin.
Eng qizigT
mitoxondriyalar bir biri bilan qo‘shilishi mumkin yoki bir m itoxon
driya ikkiga boTinib ketishi mumkin (5.2 (a) -rasm).
5 .2
—
rasm . (a) sichqonni fib ro b la stin i m ito xo ndriyala r flu o -
retsen t o q sil bilan b o ‘yalga n .(b) achitqi h u ja ya sid a g i m ito xo n
driyalar. (c) m ito xo n d riy a la m i naychalar bilan a T o q si m adeli.
1
Gerald Karp. Cell and Molecular Biology. USA, 20IS, «Wiley>>.286-288 p.
76
5.1- rasm (b) dako‘rsatilganki naychalar mitoxondrialami ilonday
o ‘rab olgan1 boMishi mumkin. Mitoxondriyano qo‘shilish va boMinish
balansi bu mitoxondriyalarni miqdorini omilidir. Sutemizuvchilami
jigaridagi mitoxondriyalarda 15-20 %
gacha hujayra hajmini egal-
laydi.
Mitoxonfriyalar o ‘simlik hujayralarida ham juda
katta rol o ‘ynaydi va ular ATF yyetkazib beradi.
Mitoxondriyalar
sperma harakatida katta rol
o ‘yniydi (5.1 (c) rasm).
Ularning muxim roli kalsiy ionini yutishida va
chiqarishida. Hujayrlarni
nobud boMishida mitoxon-
driyalaming ahamiyati katta.
