• Mitoxondrial matriks.1
    		•

    M itoxondriya membranalari




    Download 5,62 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet38/113
    Sana06.06.2024
    Hajmi5,62 Mb.
    #260794
    1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   113
    Bog'liq
    NamDU-ARM-1159-Hujayra biologiyasi

    M itoxondriya membranalari.
    5.1 
    (b) rasmda yaxshi ko‘rsatilganki 
    mitoxondriyalar ikkita membranalardan 
    iborat bular tashqi va ichki. Tashqi mem­
    brana mitoxondriyani toMiq o'rab turadi, 
    ichki membranaesa ikkita domenlardan 
    iborat ularnin har biri ,o ‘ziga hos oqsil- 
    lardan iborat va har xil vazifalami 
    5.1(c)
    - rasm. M itoxondriya
    bajaradi. Ichki 
    membrana oqsillarga juda boy va mi- 
    toxondrial oqsillarni importiga javobgar.
    Ichki membranani boshqa domeni invagi- 
    natsion qismlarga o‘xshash tuzilgan bo‘lib 
    KRISTA lar deb ataladi. Kristalarda aerob 
    ш
    nafas olish va ATF ni hosil boMishi kuza­
    tiladi. Mitoxondriyaning ichki hajmi MATRITSA deb ataladi. Tashqi 
    va ichki membranasini orasi esa membranalar aro bo‘shliq deb ata­
    ladi. M atritsa gelsimon holatga ega. Bizga m a’lumki mitoxondrianing 
    membranalari aro oqsillari hujayrani o ‘z o ‘zini oMdirish xususiyati 
    ega. Mitoxondriyani tashqi va ichki membranalari har xil xususiyat-
    1 
    Gerald Karp. Cell and Molecular Biology. USA, 20J3, « Wiley».289~292 p.
    77

    larga ega. Tashqi membrana taxmiman 50 % lipidlardan iborat. Ichki 
    membrana taxminan yuzdan ortiq polipeptidlardan iborat va oqisil- 
    lipid nisbati taxminan 3:1 nisbatda.
    Mitoxondrial matriks.1
    Mitoxondrialarda ko‘pgina fermebtlarga qo£shimcha ribosomalar 
    ham uchraydi. Lekin ular sitoplazmani 5.2 
    (b) — rasm. M itoxondriya
    ribosomalariga qaraganda maydaroq. Shoctni o‘zida.bir necha DNK 
    xalqa malekulalari ham uchraydi. CLsimlk va hayvonlarda u yumaloq 
    (xalqasimon) boTadi. Demak mitoxondriyalarda o‘zini genetok ma- 
    teriali bor va RNK ni hosil qiluvchi mexanizmi hisoblanadi. Xromo- 
    somadan tashqari DNK irsiy axborotni saqlashda katta rol o ‘yniydi 
    masalan odam organizimida 13 ta polipeptidni sinteziga javob beradi. 
    Odam mitoxondriyasini DNK si 2 ta ribosom RNK ga va 22 ta t- 
    RNK ga javob beradi. Mitoxondrial DNK (mt-DNK) bu qadimigi 
    tarixiy noyob malekula hisoblanadi.Olimlaming fikri bo‘yicha bu bir 
    aerob bakteriyani merosi deb qabul qilingan va kelajakda bulardan 
    eukariotik hujayralar kelib chiqqan. Shu qadimiy ko‘pchilik genlari 
    yoki yo‘qolib ketgan, yoki evolyutsiya jarayonida hocjayin hujayra 
    yadrosiga ko‘chib ketgan va o ‘zida qolgan bir necha genlar - gidro­
    fob oqsillami ko‘dliydigan genlar. mt- DNK odam migratsiyasini va 
    evolyutsiyasini o‘rganish uchun juda qulay narsa. Bir qancha kom- 
    paniyalar mt-DNK ni nukleotid ketma-ketligini o ‘rganadi o‘ziarini 
    o‘rganish uchun.

    Download 5,62 Mb.
    1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   113




    Download 5,62 Mb.
    Pdf ko'rish