|
Cho'kkan kishini tiriltirish uchta muhim usidniBog'liq Yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari. (Suzish). Islamov I.S, Salimgareyeva R.RCho'kkan kishini tiriltirish uchta muhim usidni qo‘Ilashga
asoslanadi:
1) nafas yo‘Harming o‘tkazuvchanligini ta’minlash;
2) sun’iy nafas oldirish;
3) yurakni tashqi tomondan uqalash.
Nafas yo‘lIarining o‘tkazuvehanligini ta’minlash. Odatda,
cho‘kkan kishining nafas yo‘llari suvga to‘la bo‘ladi, buning ustiga,
yuqorida aytilganidek, “ko‘k” cho‘kkanlarda suv o‘pkani ham
to‘ldiradi. Ayrim hollarda og‘iz va burun suvo‘tlar, qum, shilliq
moddalar, qusuq massasi va boshqalar bilan to‘lgan bo‘lishi mum
kin. Ba’zan chaynash mushaklarining g‘ayri-ixtiyoriy qisqarishi
ro‘y beradi, bunda cho'kkan kishining og‘zi qiyinchilik bilan
ochiladi. Ko‘pincha bo‘yin mushaklarining bo‘shashishi tufayli til
orqaga ketib qoladi va nafas yo‘lini berkitib qo‘yadi. Cho‘kkan
kishining kiyimlari ham nafas olishga halal berishi mumkin.
Cho‘kkan kishining og‘zini ochish va tozalash, suvni chiqarib
tashlashni bir y o ia bajargan ma’qul (42-rasm). Qutqaruvchi bir
tizzasida turib, shikastlangan kishini ko‘krak qafasining pastki qismi
bilan soniga shunday yotqizadiki, uning gavdasi va boshi pastga
osilib turadi. Keyin qo‘llarini cho‘kkan kishining qo‘ltig‘i ostidan
o‘tkazib, uning og‘zini ochadi. Buning uchun cho'kkan kishining
pastki jag‘i yuqori chetiga ikki tomondan katta barmoq/arini qo‘yib,
183
qolgan barmoqlari bilan iyagiga bosadi, pastki jag' pastga va bir oz
oldinga siljiydi (42-rasm).
Zarur bo'lsa, qo'lga dastro‘mol o ‘rab, o g ‘iz ichi tozalanadi.
K eyin o'pkadan suvni chiqarib tashlashga kirishiladi, buning uchun
k o ‘krak qafasining pastki qismiga bosiladi yoki kishining orqasiga
uriladi (43-rasm).
Agar ch o‘kkan kishining vazni katta b o isa , uni tizzaga yotqizish
|
| |
