Silindr turli ko‘rinishdagi quvurlar, stoykalar, o ‘qlar, simlar,
qalamlar va
boshqa ko‘rinisMarda texnikada eng ko‘p qollaniladigan
geometrik
sirt (jisin) hisoblanadi.
Наг qanday aylanma harakat faqat
silindrlar orqali amalga
oshiriladi. Turli ko‘rinishdagi silindrik va konussimon detallami
silindrik teshiklarga kiritilishi oson b o ‘lishi uchun detal va teshik-
dagi faskalar doimo sof konus shaklida bajariladi.
Sharchalar sharikli podshipnikdan tashqari
turli silindrik yoki
konussimon teshiklarni berkitish (to'sish) uchun klapan vazifasini
bajaradi.
Shuhday qilib, texnikada sof k o ‘rinishdagi geom etrik sirt
(figura)lardan detal sifatida samarali foydalaniladi.
15
3. ODDIY GEOMETRIK JISM N I KO‘P ELEMEHTLI
MODEL (DETAL) KO‘RINISHIDA SHAKLLANTIRISH
Quyida berilgan bir elementli geometrik jismlaming kombi-
natsiyalaridan ikki va undan ortiq elementli detallar hosil qilinadi
(3.1-chizma).
Masalan, katta va kichikroq silindrlardan,
silindr va konusdan,
kub va silindrdan va shu kabi kombinatsiyalashlardan ikki elementli
modellar yasash mumkin (3.2-chizma). 0 ‘rtasi teshik silindr, konus,
prizma kabi jismlar ham ikki elementlikka kiradi (3.3-chizma).
Silindr, konuslam ing asoslarida konussim on faskalar, kub,
prizma asoslarida ham faskalar (sirt
turiga qarab piramidasimon
3.2-chizma.
16
qilib) bajarilgan b o ‘lsa, unday d etallar ham ikki elem entli
hisoblanadi (3.4-chizm a). G eom etrik sirtlarning biror qismini
qirqib (kesib) olish yodi bilan ham
ikki elementli model yasash
mumkin (3.5-chizma).
/ — ~ 4
IS ...
