|
Avtomatlashtirilgan axborot texnologiyalari evolyutsiyasi
|
| bet | 37/87 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 184,87 Kb. | | #143131 |
Bog'liq Informatsion texnologiyalar-fayllar.orgAvtomatlashtirilgan axborot texnologiyalari evolyutsiyasi. XX asrning 50-
yillarida EHMning paydo bo‘lishi va ulardan foydalanish imkoniyatining jadal
oshib borishi bilan mehnatni avtomatlashtirish, axborot mahsulotlari va xizmati
bozorining yuzaga kelishiga asos bo‘ldi. AATning rivojlanishi axborotni qayta
ishlash va uzatish bo‘yicha yangi texnik vositalarning paydo bo‘lishi, EHMdan
foydalanishning tashkiliy shakllarini takomillashtirish, infratuzilmani yangi
kommunikatsiya vositalari bilan boyitish bilan bir qatorda kechdi. AATning
evolyutsiya jarayoni 5-jadvalda berilgan.
EHM avlodlari almashuvi ro‘y berdi. Bu EHMning asosiy texnik
foydalanish va iqtisodiy parametrlari, birinchi navbatda samaradorlik, xotira
hajmi, ishonchliligi, gabarit o‘lchami va narxi kabi omillar o‘zgarishi bilan
bog‘liq edi. Mashina orqali yechish uchun vazifalarni tayyorlash ish hajmini
kamaytirish, insonning EHM bilan aloqasini yengillashtirish hamda EHMdan
foydalanish samaradorligini oshirish EHM rivojlanishining asosiy omili edi va
shunday bo‘lib qolmoqda.
AAT rivojlanishining bosqichlari, texnik vositalar va hal etiladigan
vazifalar
Yil
EHM
Hal etiladigan masalalar
AAT turlari
1
2
3
4
1950 yy.
oxiri,
1960 yy
1va II
av-
lod
EHMdan alohida, ish haqini hisoblash,
moddiy hisob-kitob, ayrim optimallashgan,
nisbatan ko‘p mehnat talab qiluvchi
vazifalarni hal etish.
Ma’lumotlarni qisman
elektron qayta ishlash
74
1960 yy.
1970
yillar
oxiri
II va
III
avlod
Rejadagi va joriy axborotni elektron qayta
ishlash, EHM xotirasida me’yoriy-
ma’lumotnoma xabarlarini saqlash,
mashinagrammalarni qog‘oz ko‘rinishidagi
axborot tashuvchilarni chiqarib berish.
Ma’lumotlarni qayta
ishlash elektron tizimi
1970
yillar
III
avlod
Korxonalar, tashkilotlar faoliyatining barcha
boshqaruv jarayoni bosqichlarida axborotni
kompleks qayta ishlash, ABT kenja tizimini
ishlab chiqishga o‘tish (moddiy-texnik
ta’minot, tovarlar harakatlanishi, tayyor
mahsulotlarni sotishni hisob - kitob qilish).
Hisoblash markazlari,
jamoa foydalanish
hisoblash markazlari
sharoitida axborotni
markazlashtirilgan
avtomatlashtirilgan qayta
ishlash.
1980
yillar
IV
avlod
Boshqaruv tizimini avtomatlashtirish
(texnologik jarayonlar bilan),
avtomatlashtirilgan loyiha tizimini,
korxonalar bilan BTAni, reja hisob-kitobi,
statistika, moddiy-texnik ta’minot, fan va
texnikani rivojlantirish. Ma’lumotlarni
markazlashmagan holda qayta ishlash
tendensiyasi, vazifalarni ko‘p
foydalaniladigan rejimda hal etish,
hisoblash texnikasidan qog‘ozsiz
foydalanish.
Mini-EHM, ShK bazasida
texnologik masalalarga
ixtisoslashishi va
ma’lumotlar massiviga
uzoqdan turib kirish, ayni
paytda kuchli super
EHMlar bazasida
axborotlarni qayta ishlash
usullarini
avtomatlashtirish va
universallashtirish.
75
1980
yillar
oxiri-
hozirgi
paytgac
ha
V
avlod
Iqtisodiy masalalarni kompleks hal etish;
predmet sohasining tizimli tavsifiga bog‘liq
holda obyekt-mo‘ljallangan yondashuv;
ilovalarning keng ko‘lami; axborot
tuzilmasini tarmoqli tashkil etish; hisoblash
texnikasidan foydalanish davomida
foydalanuvchining interaktiv o‘zaro
harakatni o‘zlashtirishi.
Intellektual interfeysini rivojlantirish, qaror
qabul qilishni qo‘llab-quvvatlash tizimi,
axborot-maslahat berish tizimi.
Zamonaviy axborot-
texnologiyasi (YaAT) -
hisoblash texnikasi, aloqa
vositasi, orgtexnika
vositalarining
uyg‘unlashuvi.
|
| |
