|
Axborotning yaxlitligini buzishga qaratilgan tahdidlar
|
| bet | 65/87 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 184,87 Kb. | | #143131 |
Bog'liq Informatsion texnologiyalar-fayllar.orgAxborotning yaxlitligini buzishga qaratilgan tahdidlar
Axborotga bo‘ladigan tahdidlarning keng tarqalganlari orasida tasodifiy
xatoliklar va zaifliklardan kelib chiqadigan tahdidlardan so‘ng ikkinchi o‘rinda
o‘g‘irlik va qalloblik asosida bo‘ladigan tahdidlar turadi. Ko‘pgina hollarda
kompaniyaning o‘z xodimlari tomonidan bunday harakatlar amalga oshirilgan.
Demak, ichki tahdid naqadar xavfli ekanligiga ishonch hosil qilish mumkin.
Axborotning statik yaxlitligini buzish maqsadida buzg‘unchi quyidagi
harakatlarni amalga oshirishi mumkin :
Noto‘g‘ri ma’lumotlar kiritishi;
Ma’lumotlarga o‘zgartirishlar kiritishi.
Ba’zida bunday harakatlar natijasida ma’lumotlarning ma’nosi tubdan
o‘zgartirilsa, ba’zida rasmiy hujjat ko‘rinishidagi ma’lumotlar ataylab
bo‘rttirilgan yoki buzilgan holda kiritilib, saqlanadi.
Faqatgina ma’lumotlar yaxlitligini emas, balki dasturlarning ham yaxlitligini
buzishga qaratilgan tahdidlar ham bo‘lishi mumkin.
116
Dinamik yaxlitlikni buzishga qaratilgan tahdidlar natijasida elektron
tijoratdagi oldi-sotdi bilan bog‘liq bo‘lgan axborotlar buzilishi, qayta
tartiblanishi, o‘g‘irlanishi va nusxasi ko‘paytirilishi, qo‘shimcha ma’lumotlar
bilan to‘ldirilishi holatlari vujudga kelishi mumkin. Bunda buzg‘unchilar tarmoq
miqyosida tarmoq paketlari jo‘natilishini kuzatib, josuslarga xos harakat
qiladilar.
Axborotning maxfiyligini oshkor qilishga qaratilgan tahdidlar
Maxfiy axborotlarni ma’lum sohaga oid va xizmat doirasiga oid turlarga
ajratish mumkin. Хizmat doirasiga oid (masalan, foydalanuvchilar paroli)
axborot muayyan sohaga tegishli bo‘lmagan ma’lumot bo‘lib, axborot tizimida
texnik rol o‘ynaydi, biroq bunday ma’lumotni oshkor qilish juda ham katta xavf
tug‘diradi. Sababi, undan foydalanib tizimdagi ma’lumotlarga murojaat qilish va
sohaga oid bo‘lgan maxfiy axborotlarga ham ega bo‘lish imkoni yaratiladi.
Kompyuter xotirasida saqlanayotgan axborot faqat kompyuter sohasiga
tegishli bo‘lsa ham, uning maxfiyligini oshkor qilishga qaratilgan tahdidlar
xususiyati umuman boshqacha bo‘lishi mumkin.
|
| |
