O ’zbekistonda inklyuziv ta’limni rivojlanish davriyligi




Download 39,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/54
Sana16.05.2024
Hajmi39,59 Mb.
#238027
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   54
1.3. O ’zbekistonda inklyuziv ta’limni rivojlanish davriyligi
Respuhlka ta’lim markazi YuNESKO tashkiloti bilan hamkorlikdagi loyiha 
rejasiga bnoan Inklyuziv ta’lim resurs markazi va integratsion ta ’lim tizimi joriy 
qilingan mrassasalarga uslubiy va metodik jihatdan yordam beradi, bu ta’lim tizimini 
takomillashirsh uchun xalqaro xorijiy davlatlar bilan hamkorlik qiladi. Imkoniyati 
cheklangan bolalami inklyuziv ta’limga jalb qilish 
Respublikamizning ayrim 
viloyatlaricfa, jumladan Farg‘ona, Andijon, Xorazm, Toshkent viloyatida tajriba 
sinov jara/oni boshlangan bo'lib, 
bu ishlami amalga oshirishda 
nodavlat 
jamoalar, 
xorijiy 
tashkilotlar 
tashabbus 
ko'rsatmoqda. Halkar YuNESKO 
tashkiloti va Xalk, Ta’lim Vazirligi 
b ilan
x am korlikda 
O 'z b e k isto n
R espublikasining ta ’lim m u assasalarid a inklyuziv-korreksion ta ’limning 
tayanch pinktlari tashkil etildi. Ular Eshitishda nuqsoni bo'lganbolalar ta ’limi bilan 
shug'illanuvchi, "Inklyuziv ta ’lim" dasturini amalga oshiruvchi yagona punktlar 
hisoblanadi.
Fargbna viloyati Qo'qon shahridagi maxsus ehtiyojga ega bo'lgan 
bolalami ijimoiy qo'llab quw atlash “Ziyo” markazi umumta’lim maktablariga 
imkoniyati cheklangan bolalami jalb etish 
YuNESKO loyihasi asosida 2004
18


yil o 'z faoliyatini boshladi. Sinov - tajriba maydonlari uchun Farg'ona viloyati 
Qo‘qon va Marg‘ilon shahridagi 
4, 5-sonli aqli zaif bolalar, 9-sonli zaif 
ko'ruvchi bolalar maxsus maktab intematlarida, 64-sonli falaj bolalar bog'cha 
majmuasi, 39-sonli nutqida nuqsoni 
bo'lgan bolalar bog‘chasi, 
1,9-sonli 
umumta’lim maktablari, Andijon viloyatidagi 5, 
31 - sonli 
umumta’lim 
maktablari tanlandi16.
Inklyuziv 
ta’lim 
borasida 
tajriba-sinov ishlari 2004 
yil 
iyun 
oyidan 
boshlangan. 
Dastawal 
m a’lumotlar banki 
yig'ildi. 
Bu 
ishga 
ota-onalar, 
o'qituvchilar va mahalla qo'mitasi a’zolari jalb etildi. Andijon viloyatidagi 31- 
sonli umumta’lim maktabining 4-sinf o'quvchisi L.Habibullaev (zaif eshituvchi) 
2001-2002 o'quv yillarida resurs pedagog M.Valieva tomonidan umumta’lim 
maktabining inklyuziv sinflarida o'qitila boshlagan. L.Habibullaev onasi vafot 
etganligi sababli bobosi va buvisi qaramog'ida qolgan. Dastlab unga Xo'jaobod 
tumanidagi kar-soqovlar maktab-intematiga yo'llanma berlgan, 
masofa uzoqligi 
sababli 
31-sonli 
umumta’lim 
maktabiga 
jalb 
etilgan. 
Resurs pedagog 
Mamlakatxon Valievaning aytishicha, 
Lutfilla Habullaevga normal bolalar bilan 
o'qish ilk bosqichda qiyin bo'lgan. 
Differensial va individual yondashish 
yordamida asta-sekin qiyiniliklar ortda qolib, bilim, ko'nikma va malakalari 
hosil 
bo'la 
boshladi. Tengdoshlari tomonidan kamsitilmay, ulaming mehr- 
muruvvatiga sazovor bo'ldi.
Shahar halq ta’limi bo'limi Psixologo-tibbiy-pedagogik komissiyasi raisi 
M.Sattorovaning 
aytishicha, “Bolalami 
maxsus 
maktabga 
joylashtirish 
tortishuvlarga sabab bo'lgan, ayniqsa, ota-onalar maxsus maktablarga bolalarini 
berishga qarshilik ko'rsatar edilar. Bizni xursand qilgan narsa maxsus ta’limning 
noa’anaviy shakllari va ta’lim turlarining 
kengayganligidir. Maxsus 
ta’lim 
umumta’lim 
maktablari bilan 
qo'shilib ketmoqda. 
Imkoniyati cheklangan 
bolalmi 
“Sen hech kimdan kam emassan, tengdoshlaring bilan o'qishga teng 
huquqlisan”-deb uqtirmoqdamiz”.
Oripova Yorqinoy Sobirovna rahbarlik qilayotgan Andijon shahar 5-sonli 
umumta’lim maktabida 78 ta sinf bo'lib, 2619 nafar o'quvchi tahsil oladi. Shulardan 
boshlang'ich sinfda 5 ta o'quvchi inklyuziv ta’lim oladi17.
Mukarram Ahmadullaeva 
resurs pedagoglik faoliyatini yuritayotgan 1-D-sinfda 
Muzaffar Olloberdiev (Oligofreniyaning debil darajasi), Omonullo Is’hoqov (mayda 
qo'l muskullari falajlangan) va 
Ro'zieva Shohsanam (RRS) 
inklyuziv ta’lim 
olmoqda. Marg'ilon shahar 9-sonli umumta’lim maktabida tahsil olayotgan 
A.Hakimovning ta’Iim-tarbiya olish jarayonini kuzatdik. A.Hakimovning harakat 
tayanch a ’zolari falajlangan bo'lib, nogironlar aravachasida o'tiradi. Inklyuziv 
ta’limga 4-sinfdan boshlab jalb etilgan. D astawal o'qish jarayoni bola uchun juda

Download 39,59 Mb.
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   54




Download 39,59 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 O ’zbekistonda inklyuziv ta’limni rivojlanish davriyligi

Download 39,59 Mb.
Pdf ko'rish