|
Inshootlarni qurish va ekspluatatsiya
|
| bet | 49/106 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 17,83 Mb. | | #238557 |
Bog'liq 5. AVTOMOBIL YO‘LLARIDAGI SUN’IY1docx2.1-jadval
Tasnif darajasi
|
Mustahkamlik koeffitsiyenti
|
1 m shnurni OM-506 burg‘lash bolg‘asi yordamida burg‘ulash vaqti, min
|
Qazish usuli
|
I
|
0.3
|
-
|
Qо‘l
|
II
|
0.5
|
-
|
Qо‘l pnevmatik vositalar
|
III
|
0.6-0.8
|
-
|
Qо‘l pnevmatik
vositalar
|
IV
|
1
|
3.7 gacha
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
V
|
1.5*2.0
|
3.7*4.9
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
VI
|
3
|
4.9*6.6
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
VII
|
4
|
6.6*8.9
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
VIII
|
5*8
|
8.9*12.1
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
IX
|
10
|
12.1*16.5
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
X
|
15
|
16.5*2.2
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
XI
|
20
|
22 va undan yuqori
|
Burg‘ilash-portlatish usuli
|
Talab qilinadigan unumdorlik va bosimda ishlaydigan kompressorlarni turlari va markalari bо‘yicha tanlanadi. Sovitgich suvining sarfi о‘rtacha har 1m3 suriladigan havoga 4,0 4,5 l hisobidan qabul kilinadi.
Kо‘chirish bolg‘alarida yaxshi natijalar bilan ishlash uchun quyidagi talablarni bajarish lozim:
bolg‘a konstruksiyasi ishlashini yaxshi bilish;
tog‘ jinslari hususiyatlaridan tо‘g‘ri foydalanish;
bolg‘ani ishchilarga shaxsiy biriktirish;
bolg‘a nayzasi shaklini mohirona tanlash va ularni sifatli toblash.
9.2. Tonnel qurishda burg‘ilash-portlatish usulida grunt qazish
Gruntlarni burg‘ilash-portlatish usulida qazish tonnellarni IV va undan yuqori darajali mustahkam gruntlarda qurishda amalga oshirilishi mumkin bо‘lib, arzonligi tufayli keng qо‘llaniladi.
Portlash sifati kо‘p jihatdan qazilayotgan yuzada shpurlarni joylashishiga bog‘liq. Shpurlar о‘yiq, kо‘chirish va kontur turlariga bо‘linadi.
9.3-rasm. 1-o‘yiq shpurlari. 2-ko‘chirilish shpurlari. 3-kontur shpurlari
О‘yiq va kontur shpurlari orasida joylashadigan kо‘chirish shpurlarining vazifasi - qazilayotgan yuzadan asosiy grunt massasini parchalashdan iborat.
Sun’iy bо‘shliq perimetri bо‘yicha bir tekis joylashtiriladigan kontur shpurlarining vazifasi - sun’iy bо‘shliq konturi bо‘yicha grunt parchalashdir. Kо‘chirish shpurlari bо‘lmagan kichik kо‘ndalang kesimli sun’iy bо‘shliqlarda ular asosiy grunt massasini kuchiradi.
Portlatish natijasida shpur tо‘la uzunligiga buzilmaydi. Shpur buzilgan qismi 1b ning uning tо‘la uzunligi 1sh ga nisbati shpurdan foydalanish koeffitsiyenti deb ataladi:
=
Yotiq sun’iy bо‘shliqlarda grO,8-1-0,9. Kо‘chirish va kontur shpurlarining sun’iy bо‘shliq bо‘ylama о‘qiga proyeksiyasi shpurlar komplektining chuqurligi 1K deb ataladi. О‘tish bо‘lagi uzunligini quyidagi formula bilan aniqlash mumkin:
lо‘t.b.=lk.
Grunt mustahkamlik koeffitsiyenti - G
|
О‘tish bо‘lagi - /uT.b,, m
|
2-4
|
1,0÷1,5
|
5-6
|
1,5÷2,0
|
7-8
|
2,0÷2,5
|
>8
|
2,5÷4,0
|
Burg‘ilash-portlatish ishlaridagi eng sermehnat ish jarayoni - bu aylanma, zarbali-burilma va aylanma-zarbali ta’sir kо‘rsatuvchi mexanik mashinalardan foydalanib bajariladigan shpurlar burg‘ilashdir.
Elektrparma yordamida bajariladigan aylanma burg‘ilash yumshoq va о‘rta kattiklikdagi (f=1÷7) gruntlarni katta tezlikda qazish imkonini yaratadi. Elektrparmalar og‘irligi bо‘yicha quyidagicha guruhlanadi:
yumshoq gruntlar (f=1÷2) uchun massasi 20 kggacha bо‘lgan qо‘l elektrparmalari;
yumshoq va о‘rta kattiklikdagi gruntlar (f=1÷4 uchun - massasi 20-24 kg bо‘lgan qо‘l elektrparmalari;
kattiq gruntlar (f=4÷7) uchun - kolonka yoki manipulyator yordamida burg‘ilashga mо‘ljallangan, uzatish mexanizmli, massasi 110 kg bо‘lgan kolonkali elektrparmalar.
P yotiq va qiya shpurlarni burg‘ilashga mо‘ljallangan qо‘l bolg‘alari;
pastdan yuqoriga yо‘naltirilgan shpurlar va quduqlarni burg‘ilashga mо‘ljallangan teleskopik bolg‘alar;
yotiq va qiya joylashgan shpurlar va quduqlarni burg‘ilash uchun mо‘ljallangan kolonkali bolg‘alar.
Aylanma-zarbali burg‘ilash yuqorida qayd etilgan ikki burg‘ilash usullarining tarkibiy qismlaridan tashqil topadi.
Shpurlar diametrlari qabul qilingan burg‘ilash asbob-uskunalari va gruntlar mustahkamligidan kelib chiqib, quyidagicha belgilanadi.
34-38 mm - qо‘l perforatorlaridan foydalanilganda;
42-46 mm - og‘ir kolonkali perforatorlardan foydalanilganda.
Shpurlarning umumiy sonini quyidagi formula bilan aniqlash mumkin:
N=
bu yerda: Rk - sun’iy bо‘shliqning kontur shpurlari joylashish chizig‘i bо‘yicha perimetri, m.;
|
| |
