-jadval  InterRussia to‘lov tizimining asosiy xarakteristikalari

Xavfsizlik choralari 
SSL tizimi, Cybercash himoyasi, Thawte Consulting sertifi- 
kati ishlatiladi 
Anonimlik 
Boshqa tizimlardan farqli o‘laroq kredit kartochkasi ma’lu- 
motlaridan faqat bank xabardor bo‘ladi, bankga esa ular SSL 
bo‘yicha qo‘shimcha shifr bilan uzatiladi. 
Sotib oluvchining 
himoyalanishi 
Ko‘pchilik boshqa tizimlardan farqli o‘laroq kredit kartoch- 
kasi ma’lumotlaridan faqat bank xabardor bo‘ladi, bankga 
esa ular SSL bo‘yicha qo‘shimcha shifr bilan uzatiladi. Bun- 
dan tashqari, sotib oluvchi o‘z bankiga yoki VISA, yoki 
MasterCardga sotuvchining noto‘g‘ri harakati bo‘yicha shi- 
koyat qilishi mumkin. Shu bilan birga, sotuvchilarga sotishni 
rad etish darajasi sotish miqdoridan 2,5%dan ortiqligi kuza- 
tilganda jarima solinadi. 
Sotuvchining 
himoyalanishi 
Sotuvchi bir necha darajada himoyalangan. Himoyaning bosh- 
qa usullari orasida AVS(Address Verification System) ham 
qo‘llaniladi, agar adres mos tushmasa, sotuvchiga nima qilish 
kerakligini hal qilish huquqi berilgan. 
Tizim xususiyati 
Standart. Kredit kartochkali tizim uchun kartochkalar avto- 
rizatsiyalash sxemasi bo‘lishi ixtiyoriydir. 
Ko‘mak 
Cybercash hisob-kitob markazi, Humbold Bank banki. Hi- 
sob-kitobni VISA va MasterCard kredit kartochka emitent- 
lari hisoblanadigan jahondagi barcha banklar amalga oshi- 
rishlari mumkin. 
Interrussia to‘lov tizimining asosiy kamchiliklari quyidagilardan 
iborat: 
– xaridorning zaif himoyalanganligi; 
– transaksiyalarning qimmatliligi hamda ro‘yxatga olishda undiri- 
ladigan badal. 
ElIS to‘lov tizimi 
ElIS to‘lov tizimi (El – elektron, I – Internet, S – savdo) 
ElIS quyidagilar uchun mo‘ljallangan: 
– Internet tarmog‘ida ta’minlovchining (har qanday tashkilot yoki 
elektron magazin) xizmat va tovarlarning taqdimoti; 
– katalogdagi tovar va xizmatlar to‘g‘risidagi axborotni (narx-navo, 
yangi tovarlarni ro‘yxatga olish) tezkor ravishda (Internet orqali) yangi- 
lab turish; 
– elektron magazin mijozlarning tovar va xizmatlari buyurtmalarini 
bajarish; 
– menejer-sotuvchilar tomonidan buyurtmalarni ro‘yxatga olish; 
– savdo jarayoni haqidagi axborotni analitik tahlildan o‘tkazish. 
– ElIS to‘lov tizimi quyidagilarni ta’minlaydi: 
97 

– ta’minlovchi firma infratuzilmasining minimal o‘zgarishlari eva- 
ziga (xizmat ko‘rsatuvchi personal sonini oshirish, shoxobchalar sonini 
ko‘paytirish) tovar sotilishi bo‘yicha amalga oshirilayotgan biznesning 
sifat ko‘rsatkichi yoki tovar turlarining ko‘payishi; 
– mahsulot sotilayotgan bozorning hajmini oshirish: elektron maga- 
zin xaridori sifatida kompyuter orqali Internetga ulanadigan har qanday 
foydalanuvchi bo‘lishi mumkin (manzilidan qat’iy nazar); 
– kam xarajatli reklama kampaniyasini uyushtirish; 
– tovar zaxiralarini aniq tartibga solish; 
– tovarlarning «aylanish sikli» vaqtining qisqarishi; 
– elektron magazinda yangi tovar paydo bo‘lganligi haqidagi ma’- 
lumot ushbu tovar katalogga kiritilganidan bir necha soniyadan so‘ng 
ma’lum bo‘ladi. 
ElIT to‘lov tizimi chakana savdo bilan birga tovarlar harakatining 
taqsimlangan korporativ tizimlarida ham biznes-biznes modeli ko‘rini- 
shida foydalaniladi. Mazkur tizim mustaqil ravishda qo‘llanilibgina qol- 
may, balki undan Internet orqali elektron to‘lovlarni rasmiylashtirish ti- 
zimlari bilan birgalikda ham foydalaniladi. 

Download 3,23 Mb.