КОРХОНАЛАРНИ БОШҚАРИШДА БУХГАЛТЕРИЯ ХИСОБИНИНГ АХАМИЯТИ Нуралиева Барнохон Қудрат қизи Тошкент молия институти “Иқтисодий тахлил “ кафедраси ўқитувчиси Корхоналарни бошқариш, унинг олдига қўйилган режа кўрсаткичларига
доир вазифаларни бажариш мақсадида хўжалик фаолияти устидан кундалик
кузатиб боришни талаб қилади. Бундай кузатиш ва бошқариш хўжалик ҳисоби
ёрдамида амалга оширилади. Корхона хўжалик фаолиятида юз берадиган айрим
ҳодисаларни кузатиш, ўлчаш ва рўйхат қилиш унинг фаолиятини миқдорларда
акс эттиришдан иборатдир Хўжалик ҳисоби корхона, муассаса, ташкилот
хўжалик фаолиятига раҳбарлик, бу фаолият устидан назорат қилиш максадида
хўжаликда юз берадиган ўзгаришларни миқдорларда акс эттириш ва сифат
жиҳатдан тавсифлашдан иборат. Ҳозирги кунга келиб, ҳисобнинг қуйидаги
турларидан жойдаланилади:
Оператив (тезкор) ҳисоб. Оператив ҳисоб - айрим хўжалик операциялари ва жараѐнларини
бевосита улар содир бўлаѐтган вақтида бошқариш мақсадида жорий кузатиш
ва назорат қилиш тизими бўлиб ҳисобланади. У маҳсулот ишлаб чиқариш
бўйича топшириқларнинг бажарилаѐтганлиги, ҳаражатлар нормативларидан
кундалик четга чиқишлар, иш кучидан фойдаланиш ва асбоб-ускуналарнинг
юкланганлик даражаси, шартномаларга риоя қилиниши - мол етказиб
берувчилар ва харидорлар билан тузилган шартномаларнинг бажарилиши
ҳақидаги маълумотлар билан таъминлайди.
Статистик ҳисоб.
893
Статистик
ҳисоб
-
оммавий
хўжалик
ҳодисалар
тўғрисидаги
маълумотларни йиғиш ва ишлаш тизимидан иборат. Масалан, ишлаб чиқариш
ҳажми, ўртача иш хақи, иш вақтидан фойдаланиш, меҳнат унумдорлиги
даражаси, ўсиши ва ҳоказо кўрсаткичлар киради.
