|
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatiniBog'liq ЖДПУ Мактаб менежменти 06 12 22 Анжуман тўплам 244
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatini
takomillashtirish muammolari” – respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
06.12.2022
so‘ralaman" va h.k.) va uni o‘quv jarayoni mavzusi, shu jumladan uni ijodiy, tadqiqot ishlarini
rivojlantirishga xizmat qiladi [2]. Ijodiy ish jarayonida talaba o‘zining tajribasiga asoslanib o‘zi
uchun yangi bilim, ko‘nikma va natijani oladi. Buning uchun tizim tamoyillari shartlarini
qoniqtiruvchi kompetensiyaga yo‘naltirilgan o‘quv- uslubiy majmualarni loyihalashtirish zarur.
Oliy o‘qu yurtlarda fizikani o‘qitishda kreativlikni rivojlantirishning etakchi vositasi - bu
olingan bilimlarni qo‘llash tajribasini modellashtirishga imkon beradigan eksperiment qo‘shilgan
tadqiqot seminaridir. Bu fan, texnika, ishlab chiqarish integrasiyasi orqali o‘quvchilarning aqliy
ufqlarini kengaytirish, eksperimental qobiliyatlarni, nazariy bilimlarni rivojlantirish va
takomillashtirishga yordam beradi [6].
Fizikani o‘rganish jarayonida eksperiment evristik, tuzatuvchi, umumlashtiruvchi va
tadqiqot funksiyalarini bajaradi. A.A.Verbitskiy zamonaviy mutaxassis uchun tayyor javoblar
bilan bog‘liq muammolarni emas, balki muammolarni hal qila bilishi muhimligini ta’kidladi.
Shuning uchun umumiy jismoniy mashqlar darslarida biz uni amalga oshirishning ijodiy
xususiyatiga asoslangan holda muammoli eksperimentdan foydalanamiz. Eksperimentning
muammoli xarakteri nafaqat yangi dalillarni aniqlashga, balki talabalarning bilimlaridagi xatolarni
tuzatishga, fizika kursining ayrim masalalarini tushunishni aniqlashtirishga va to‘g‘rilashga imkon
beradi. Laboratoriya tajribalarini ko‘rsatmalarga muvofiq bajarish talabalarning mustaqillik
darajasini sezilarli darajada pasaytiradi va ularning individual xususiyatlarini hisobga olishni
qiyinlashtiradi [7]. Mavjud eksperimental muammolarni hal qilishda an’anaviy ko‘nikmalarni
shakllantirishdan talabalarning tashabbuskorlik, mustaqillik kabi fazilatlarini tarbiyalashga o‘tish
bor.
Ijodiy tafakkurni rivojlantirish uchun talabalarni tahlil qilish, sintez qilish, mavhumlashtirish
va boshqalarni rivojlantiradigan, ularga muammo tug‘dirishga, olingan ma’lumotlarni talqin
qilishga, o‘z pozisiyasini ifoda etishga, yangi sharoitlarda bilimlarni qo‘llashga, o‘zgartirish,
olingan bilimlarni o‘zgartirish. Bu tadqiqot va izlanish, o‘yin, munozara, kompyuter
texnologiyalarini o‘z ichiga olgan innovasion texnologiyalarni qo‘llash orqali mumkin bo‘ladi.
Seminarlarda ijodiy xarakterdagi vazifalardan foydalaniladi, bu esa qo‘shimcha
adabiyotlarga bevosita murojaat qilish orqali talabalardan yuqori darajada mulohaza qilishni talab
qiladi. Talabalarning kreativlik darajasini oshirish uchun biz fizikadan ijodiy vazifalar bilan
mustaqil ishlash uchun ish daftarini ishlab chiqish maqsadga muvoviq bo‘ladi. [8]. Unda quyidagi
ijodiy vazifalar turlarini amalga oshirish mumkin: krossvord, muammolari; eksperiment, bolalar
o‘yinchog‘i, paradoks, boshqa ilmiy sohaga oid ma’lumotlarni to‘plash, adabiy va
kinematografiya asarlarini tahlil qilish , yangi muammolarni to‘plash va tanlash.
Uyga vazifa sifatida o‘quv daftaridagi o‘quvchilar o‘rganilayotgan material asosida didaktik
ertaklar va she’rlar ishlab chiqishga taklif qilinadi. Eng maqbuli faoliyatni guruh shaklidan
foydalanish. Ushbu usuldan foydalanish juda zaif, hatto zaif o‘quvchilar ham o‘rganilayotgan
mavzuga qiziqish bildirishadi.
Talabalarning ijodkorligini rivojlantirish bo‘yicha ishlarda an’anaviy ta’lim shakllari bilan
bir qatorda o‘quvchilarda o‘quv ishlarini oqilona tashkil etish ko‘nikmalarini shakllantirish,
o‘rganilayotgan mavzuga qiziqishni shakllantirish, maqsadga muvofiqligini ta’minlashga imkon
beradigan zamonaviy axborot-kommunikasiya o‘quv vositalaridan foydalanish muhim
ahamiyatga ega. aqliy faoliyatning umumlashtirilgan usullarini shakllantirish, talabalarning
mustaqilligini rivojlantirish, o‘quvchilarni ijodiy transformasion faoliyatga tayyorlash, ya’ni
o‘zlarining ijodkorligini rivojlantirish, olgan bilimlaridan foydalanish qobiliyatini rivojlantirish va
mustaqil ishlash orqali kengaytirish.
Umumiy fizika kursini o‘rganayotganda talabalar fizikani rivojlanish tarixi haqida
ma’ruzachilar sifatida jalb qilish orqali bilim olsalar, kreativlikning shakllanishi yanada
muvaffaqiyatli bo‘ladi, chunki ular mustaqil ravishda material tanlaydilar, tadimotlar, tajribalar va
kerakli asboblarni tayyorlaydilar.
Phet tizimida biz mexanika, optika, molekulyar fizika, elektr energiyasi va magnetizm
bo‘yicha elektron darsliklarni yaratdik, bu dialog rejimidan foydalanishni ta’minlaydi.Shuningdek
|
| |
