294
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatini
takomillashtirish muammolari” – respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
06.12.2022
effektlar, 3D-ta’lim zallari)asosida loyihalash faoliyatini shakillantirish va rivojlantirish,
kiberpedagogika, masofaviy ta’lim shakillarini keng tatbiq qilish etish: ochiq ta’lim resuslari,
aralash ta’lim (online,/offline) texnologiyalaridan foydalanish
dolzarb muammo sifatida
qaralmoqda.
Mamlakatimiz ta’lim tizimini xalqaro ta’lim standartlari bilan uyg‘unlashtirib, ta’lim
muassasalarida kadrlar tayyorlash sifati hamda raqobatdoshligini ta’minlash, jahon amalyotiga
asoslangan Xalq ta’limi tizimining sifat darajasini oshirish jarayonini keng tatbiq etish orqali ilmiy
va innovatsiyon yutuqlarini amalyotga joriy etishning samarali metodlarini ishlab chiqish ustuvor
yo‘nalishlaridan biri sifatida e’tirof etilmoqda. O‘zbekistonni rivojlantirishning
beshda ustuvor
yo‘nalishi bo‘yicha xarakatlar strategiyasida ta’lim muassasalarini qurish, rekonstruksiya qilish,
kapital tamirlash, ularni zamonaviy o‘quv-laboratoriya uskunalari, kompiyuter texnikasi va o‘quv-
metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlash bo‘yicha ishlarni amalga oshirish orqali ularning moddiy-
texnik bazasini mustahkamlash yuzasidan aniq maqsadga qaratilgan chora-tadbirlarni ko‘rish
ustuvor vazifalrdan biri sifatida ko‘rsatib o‘tilgan.78
O‘zbekistonda xorijiy ta’lim tajribalarin asosida erishilgan ijobiy natijalarni umumlashtirish
va rivojlantirish, elektron ta’lim sohalari bo‘yicha ta’limning yagona axborot-ta’lim portallarini
shakillantirish, fanlarning yagona axborot-metodik ta’minotini yaratish imkonini beradigan fan
portallarini yaratish, axborot resurslari,
talabalar, o‘qituvchilar va tadqiqotchilarning jahon ta’lim
resurslari, zamonaviy axborot-komunikatsiya texnologiyalari, vositalari bilan jihozlash, talabalar,
o‘qituvchlar va tadqiqotchilarning jahon ta’lim resurslari, zamonaviy axborot resurs markazlari
ma’lumotlar bazalariga kirish imkoniyatlarini kengaytirish muhim vazifalardan biri xisonblanadi.
Elektron ta'limni tushunish juda oson. eLearning an'anaviy elektron darsdan tashqari o‘quv
dasturlariga kirish uchun elektron texnologiyalardan foydalangan holda o‘rganishdir.
Ko‘pgina hollarda, bu butunlay onlayn rejimida o‘tkaziladigan kurs, dastur yoki darajaga tegishli.
Internetda Internet orqali uzatiladigan, masofaviy ta'limdan tortib, kompyuterlashtirilgan
elektron o‘qitish, Internet orqali o‘qitish, Internet orqali o‘qitish va boshqalargacha bo‘lgan
ta'limni tavsiflash uchun ko‘plab atamalar mavjud. Biz elektron ta'limni Internet orqali, professor
o‘qitadigan sinfdan tashqari boshqa joyga yetkaziladigan kurslar deb ta'riflaymiz. Bu DVD yoki
CD-ROM, video tasma yoki televizion kanal orqali olib boriladigan kurs emas.Elektron ta’lim
tizimi orqali o‘zaro aloqada bo‘lib, o‘qituvchilar, professorlar yoki sinfdagi boshqa talabalar bilan
ham muloqot qilish mumkin.79
Elektron ta'lim bu platformalar yoki raqamli muhitlar orqali bilimlarga kirishni targ‘ib
qiluvchi ta'lim modeli hisoblanadi.
Garchi elektron ta'lim ko‘pincha masofaviy o‘qitish bilan bog‘liq bo‘lsa-da, ba'zi
mualliflar
uchun ular ikki xil usul:
Elektron ta'lim masofaviy o‘qitish ularsiz amalga oshirishi mumkin bo‘lgan holda, axborot-
kommunikatsiya texnologiyalaridan (AKT) foydalanishni talab qiladi.
Elektron ta'lim anglikizmdan kelib chiqadi. Bunda ta`lim oluvchi internet tarmoqlari yoki
ma`lum platformalar orqali axborotga ega bo‘ladilar. “Virtual o‘rganish”
atamasi ushbu
yo‘nalishga asoslanadi.80
Bugungi kunda Elektron ta’limdan foydalanishni istagan har qanday kishi yoki muassasa bir
nechta texnik talablar bilan buni amalga oshirishi mumkin.
Shu ma'noda, elektron ta'limning platformalari akademik tarkibni almashish uchun
ixtisoslashtirilgan dasturiy ta'minotga asoslangan (Tarkibni boshqarishni o‘rganish yoki LCMS).
Ushbu turdagi vositalar nafaqat tarkibni yaratish va almashish, balki o‘qitishning boshqa jihatlari
(o‘qish narxi, baholari), shuningdek, talabalar o‘rtasida almashinuv manbalari (suhbatlar, forumlar
va boshqalar) ustidan nazoratni amalga oshirishga imkon beradi.
78
https://lex.uz/docs/-4312785
79
https://hozir.org/elektron-talim-va-uning-afzalliklari.html
80
https://uz.warbletoncouncil.org/e-learning-3220#menu-1
