|
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatiniBog'liq ЖДПУ Мактаб менежменти 06 12 22 Анжуман тўплам 34
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatini
takomillashtirish muammolari” – respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
06.12.2022
oʻzini oʻzi parvarish qilish koʻnikmalarini tarbiyalashda ota-onalarning pedagogik mahoratini
oshirish kabi vazifalardan iboratdir.
Madaniy-gigiena malakasini shakllantirish prinsiplari esa tizimli yondashuv, rejalashtirilgan
va uzluksiz, bolaning yoshi va individual xususiyatlarini inobatga olgan holda ta’limning
rivojlanish xarakteri,tarbiyachi va ota-onalarning madaniy va gigiena koʻnikmalarini
shakllantirishga boʻlgan yondoshuvining yaxlitligidir.Odatlar va koʻnikmalarning shakllanishi
kattalar va butun atrof-muhitning bevosita pedagogik ta’siri ostida amalga oshiriladi. Maktabgacha
ta'lim tashkilotlarida bolalarning yangi mas'uliyatlari, yangi narsalar, bolalarning yangi turlarini
egallashi kerak boʻlgan yangi mahorat, odatlarning shakllanishiga alohida e’tibor beriladi. Shu
bilan birga, bolalar nafaqat oʻzlari xohlagan narsani emas, balki zarur boʻlgan narsalarni ham
bajarishadi, turli tabiatdagi qiyinchiliklarni engishadi. Madaniy-gigiena koʻnikmalari va odatlar
maktabgacha yoshda shakllanadi, chunki bolaning markaziy asab tizimi juda plastiktir va
ovqatlanish, kiyim-kechak, yuvish bilan bogʻliq harakatlar har kuni va takroriy takrorlanadi. Eng
birinchi gigienik koʻnikmalar ilk va kichik bolalarda shakllanadi, keyinchalik maktab yoshlilar
kelgusida erishilgan koʻnikmalar birlashtirilib, kengaytirilishi kerak bo‘ladi. Ushbu davrlar juda
nozik davr maktabgacha yoshdagi bolalar davri deb nomlanadi. Bu davrda madaniy va gigiena
koʻnikmalarini shakllantirish uchun eng maqbul. Keyinchalik, ularga asoslangan boshqa
funktsiyalar va fazilatlar ishlab chiqila boshlaydi. Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida bolalarning
yangi mas'uliyatlari, yangi narsalar, bolalarning yangi turlarini egallashi kerak boʻlgan yangi
mahorat, odatlarning shakllanishiga alohida e'tibor beriladi. Agar kattalar bolaning yordamidan
minnatdor boʻlmasa, unga yordam berish kerakligidan ozod qilish kerak boʻlsa, unda juda tezlik
bilan passiv pozitsiyaga ega boʻladi. Muvaffaqiyatli gigienik ta’lim olishning sharti - kattalar
talablarining birligi. Ota-onaning vazifasi bola tarbiyachisi tomonidan olib borilayotgan gigiena
koʻnikmalarini doimiy ravishda mustahkamlashdan iborat.
Madaniy-gigiena koʻnikmalarini rivojlantirish va ularni odatiy holga keltirishning keyingi
sharti barcha gigiena qoidalarini muntazam takrorlashdir. Kattalar bolaning hamma narsasini
qilish istagi, mahoratning muntazam ishlatilishiga toʻsqinlik qiladi va shuning uchun odat
shakllanmaydi. Katta yoshli bolalarga misol keltirishi muhim, ular oʻzlari doimo ularga
ergashishadi.
Shu maqsadda, bolaning harakatdagi avtonomligini ta'minlash maktabgacha ta’lim
tashkilotida, maktabda, kundalik hayotda, oʻynashda ham muhimdir. Shu sababli, maktabgacha va
oilada bolalar uchun talablar bir xil boʻlishi, bolalar bilan kundalik ish jarayonida shaxsiy gigiena
qoidalariga rioya qilish, ular uchun tabiiy boʻlib qolishi va gigiyenik koʻnikmalar
takomillashtirilishini ta'minlashga intilish kerak.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni samarali gigienik ta'lim olish uchun boshqalarning va
kattalarning paydo boʻlishi juda muhimdir. Biz bu yoshdagi bolalar bilan juda ehtiyotkorlik bilan
muomila qilishimiz, taqlid qilishga moyilligini doimo yodda tutishimiz kerak, shuning uchun
tarbiyachi va ota-onalar ular uchun namuna boʻlishi kerak.
Muvaffaqiyatli gigienik ta'lim olishning sharti - kattalar talablarining birligi. Ota-onaning
vazifasi bola tarbiyachisi tomonidan olib borilayotgan gigiena koʻnikmalarini doimiy ravishda
mustahkamlashdan iborat.
Madaniy-gigiena koʻnikmalarini rivojlantirish va ularni odatiy holga keltirishning keyingi
sharti barcha gigiena qoidalarini muntazam takrorlashdir. Kattalar bolaning hamma narsasini
qilish istagi, mahoratning muntazam ishlatilishiga toʻsqinlik qiladi va shuning uchun odat
shakllanmaydi.
Ota-onalar maktabgacha ta'lim tashkilotlarida bolalar bilan madaniy-gigiena mahoratini
oshirish masalalari boʻyicha faol muloqot qilish imkoniyatiga ega. Guruh hayotida faol, oʻquv
jarayoniga qoʻyiladigan talablarni uygʻunlashtirishda shaxsiy qiziqish koʻrsatish, oʻquv
jarayonining samaradorligini ta'minlash boʻyicha tavsiyalar, gʻoyalar yaratish,bolaning madaniy
va gigiena malakasini rivojlantirishdagi erishgan yutuqlari natijalariga katta qiziqish
koʻrsatishlardir.
|
| |
