41
“Ta’lim muassasalarida boshqaruv va o‘quv sifatini
takomillashtirish muammolari” – respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
06.12.2022
2. R.M.Qodirova. O‘zbekiston bolalar bog`chalari va maktablarida bolalarga 5- 6 yoshdan
boshlab rus tilida dialogik nutqni o‘rgatish. T., ―O‘qituvchi1993.
3. F.R.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi rusiyzabon bolalarni o‘zbekcha so‘zlashishga
o‘rgatish. T., ―O‘qituvchi 1993
4. R.M.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning ruhiy
omillari. Qoz.,Sariog‘och, 1998.
5. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tilni o‘rgatish
metodikasi. T., ―Sano-standart, 2004.
6. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. ―Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi‖.
T., ―Istiqlol, 2006.
7. Babayeva D.R. ―Nutq o‘stirish metodikasi‖ T.: TDPU 2016-yil. O‘quv qo‘llanma
YURTIMIZDAGI MAKTABGACHA TA`LIM MUASSASALARIDA XORIJIY
TAJRIBALARNING O‘RNI
Xudayberdiyeva Matluba Salaydin qizi
Ta`lim muassasalarining boshqaruvi, JDPU
2-bosqich magistranti
Ulug` mutaffakkirlar, olim u fuzalolar, aziz- avliyolar vatani bo‘lmish O‘zbekistonimizda
keying vaqtlarda yosh
avlodni boy tariximizga xurmat, vatanparvarlik va odamiylik fazilatlari
ruhida voyaga yetgazishga alohida e` tibor qaratib kelinmoqda.
Shu o‘rinda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “ Biz ta`lim va
tarbiya tizimining barcha bo‘g`inlari faoliyatini bugungi zamon talablari asosida
takomillashtirishni o‘zimizning birinchi darajali vazifamiz deb bilamiz{1}’’degan fikri ,
shuningdek Abdulla Avloniyning “tarbiya biz uchun yo hayot -yo mamot, yo najot yo halokat , yo
saodat yo falokat masalasidir” degan fikirlari naqadar haqiqat ekanligini anglaymiz.
Farzand
tarbiyasi kelajagi va manfaatlari haqida so‘z borganda “ bundan 3,5 ming yil ilgari yashab o‘tgan
firavinlardan birining qabirtoshi ustiga” yoshlarimiz o‘jar va qaysar , keksalarining aytganini nazar
–pisantga olmaydi, ajdodlar qadiryatlarini inkor etadi” degan so‘zlarining bitib qo‘yilgani yoshlar
tarbiyasi bashariyat taraqqiyotining barcha davrlarida hozirgidek asosiy muammolarning biri
bo‘lib kelganini tasdiqlaydi. Bularning barchasini xisobga olgan holda
yurtboshimiz farzandlar
tarbiyasidagi dastlabki e`tiborni maktabgacha ta`lim muassasalariga qaratdilar yurtimizda xususiy
va davlat maktabgacha ta`lim muassasalarinining faoliyatini rivojlantirishga doir qo‘shimcha
chora tadbirlar to‘g`risida qarorlarni qabul qildilar.
PQ 4312-SON O‘zbekiston respublikasi maktabgacha ta`lim tizimini 2030-yilgacha
rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g`risidagi qarorida xam o‘tgan davr moboynida
mamlakatimizda o‘sib borayotgan avlodni sog`lom va har tomonlama yetuk voyaga yetgazish,
ta`lim tarbiya jarayoniga samarali ta`lim va tarbiya shakillari ularni joriy etishga qaratilgan[2]
Inson tarbiyasi u tug`ilishi
hamono boshlanadi ;chaqaloq hali gapirmaydi, so‘zga quloq
solmaydi,ammo o‘rgana boshlaydi .Bilish tarbiyadan kelib chiqadi (J.J.Russo)
Shunday ekan
tarbiyani farzandlarimiz tug`ilgandan boshlash kerak ekan farzandalrga ilk tarbiya beruvchi
maskan deya hozirgi kunda maktabgacha ta`lim muassasalariga qaralmoqda.maktabgacha tarbiya
dasturi maktabgacha ta`lim muassasasi Bank Street, Reggio Emilia, High\scope …. Nima
bo‘lishidan qati nazar o‘quvchilarni
turli tillarga, ijtimoiy jismoniy va kognitiv maqsadlarga
moslashishga yordam berish orqali o‘rganishni rag`batlantiradi. Ideal vaziyatda sfatli
maktabgacha ta`lim dasturlarini ishlab chiqishda xorijiy tajribadan
foydalanish maqsadga
muvofiq. Komenskiyning fikricha inson tabiatiga bolalikda singdirilgan fazilatlargina mustaxkam
va ishonchli bo‘ladi.prizidentimizning maktabgacha ta`limni rivojlantirish bo‘yicha turli xil qaror
va farmonlari mavjud. Bugungi kunda xorij tajribalaridan andoza olish ijobiy yondashgan xolda
amaliyotga joriy etish zamon talabiga mos ravishda me`yoriy hujjatlar o‘quv metodik adabiyotlar
