|
ROJDESTVENSKIY DMITRIY SERGEYEVICH
|
| bet | 6/12 | | Sana | 25.11.2023 | | Hajmi | 1,7 Mb. | | #105147 |
Bog'liq курс жумысы оптика(1)ROJDESTVENSKIY DMITRIY SERGEYEVICH (1876 -1940 ).Orıs fizigi.Peterburgdegi optikalıq institutitna tiykar salǵan. Ilimiy tarawı optikalıq quralları, optikalıq fizikasi, atom fizikasi. Birinshi bolıp. anomal
dispersiyanıń teoriyasın túsintirgen. Mikroskop teoriyasın bergen. 1909-jılda anomal dispersiyanıń esaplaw teoriyasın bergen. Interferometrler spektograflardıń hám óz-ara perpendikulyar tegisliklerde jaylastırıwǵa qol jetkizgen. Ortalıqlardıń sindırıw kórsetkishi tolqın. uzınlıqqa baylanıslılıǵın anıqlaǵan. Atomlar spektini úyreniw menen shuǵılanǵan. Spektral izertlewlerdi ulıwmalastırıp, mon atomlar ushın Bar teoriyasın qollaǵan. 1921-jılda spektrlarda payda bolatuǵın dublet hám tipretlardıń magnit maydan menen baylanıslıǵın tastıyıqlaǵan Mikroskoplarda payda bolıw teoriyasın jaratqan.[5]
1.3.Dispersiyanıń klassik - elektron teoriyası
Dispersiya hádiysesiniń payda bolıwdıń elektron teoriya tiykarında túsindiriw múmkin. Bul teoriyaǵa kóre, ortalıqtıń dielektrik sindırıwshı menen elektron parametrleri arasında tómendegishe baylanısıw bar.
Bul jerde: N elektronlar sanı, o vakuumnıń elektr turaqlısı, e, m - uyqas halda 2 elektronıń zaryadı hám massası, m- elektronnıń jeke chastotası, o túsip atırǵan jaqtılıqnıń udayı tákirarlanatuǵın chastotası.
Maksvell teoriyasına tiykarlanǵan halda,Sińiriwshiligi e,magnit sińiriwshiligi u, bolǵan ortalıqta elektromagnit tolqınnıń tarqalıw tezligi
ge teń. Ortalıqtıń sındırıw kórsetkishi bolsa elektromagnit tolqınnıń vakuumdaǵı tezligi c ni ortalıqtaǵı tezligi u ǵa qatnası menen anıqlanadı.
Kópshilik jaǵdaylarda u= 1 bolǵanı ushın,( n=√e)Ańlatpa payda boladı. Joqarıdaǵı ánlatpadan paydalanıp tómendegi ánlatpanı usı kórniste jazamız
Aqırǵı teńlemeden usıdan ayqın boladı, elektronnıń jeke chastotası ortalıqqa túsip atırǵan jaqtılıqtıń udayı tákirarlanatuǵın chastotasına teń bolsa ortalıqtıń sındırıw kórsetkishi sheksizlikke umtıladı hám anomal dispersiya hádiysesi júz keledi. Ortalıqtıń sındırıw kórsetkishin anıqlaw ushın paydalanatuǵın jaqtılıqtıń tolqın uzınlıǵına baylanıslı boladı. Eger sarı nurdan paydalanılsa, sındırıw nD kók nur paydalanǵanda nF. qızıl nur paydalanǵande nS bolsa, ortasha sındırıw kórsetkish ma`nisi
Sındırıw kórsetkishiniń ózgeriwi tolqınıń uzınlıǵı menen baylanıslılıǵı Kosh formulası menen anıqlanadı :
Bul jerden sındırıw kórsetkishtiń tolqın uzınlıq menen ózgeriwi.
Bul jerde, nu-ortalıqtıń maksimal sındırıw kórsetkishi, n-dan berilgen ,y tolqın uzınlıqtaǵı sındırıw kórsetkishi.
|
| |
