• Ellips ( 𝑎 < 𝑅). (2) tenglama 𝑥 2 𝑝 2 + (𝑦−𝑦 0 ) 2 𝑞 2 = 1 (3)
  • 5-rasm formuladan ko‘rish qiyinmaski, 𝑒 bilan belgilangan 𝑎 𝑅 ⁄ nisbat ellipsning ekssentrisiteti bo‘ladi. 2. Giperbola
  • JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS




    Download 4 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet88/190
    Sana18.10.2022
    Hajmi4 Mb.
    #27426
    1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   190
    Bog'liq
    28-18-PB (1)
    Axborot xati konf. ADU, Mayers- Briggs qo\'shimcha, 36-qo\'shma qaror, 27.04.2022, Oila tushunchasi, uning turlari va shakillari, fHy1I56Pj1m1Sqci4f9q3e28B9S0AiBM, dars ishlanma, 11-21-ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH, Мустақил ишни ташкиллаштириш, Иқтибослик учун, Документ Microsoft Word, Calendar plan-RAQAMLI VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI (2), статья, Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1), A5
    JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
    WSRJournal.com
    Volume – 5_ Issue-4_May_2022 
    104 
    Aylanaga A va B nuqtalardan o‘tkazilgan urinmalar tenglamalarini tuzib va ularning 
    kesishish nuqtasi C ni topib, biz nuqtalarning geometrik o‘rni uchun quyidagi 
    parametrik ifodani hosil qilamiz:
    𝑥 =
    2𝑅
    2
    𝑡
    𝑡
    2
    +𝑅
    2
    −𝑎
    2
    , 𝑦 =
    2𝑅(𝑎
    2
    −𝑡
    2
    )
    𝑡
    2
    +𝑅
    2
    −𝑎
    2
    .
    (1) 
    Egri chiziqni tipini tushunish uchun 
    (1) tenglamalardan t ni chiqarib tashlaymiz.
    Natijada 
    ikkinchi 
    tartibli 
    chiziqning 
    quyidagi tenglamasini hosil qilamiz:
    𝑅
    2
    𝑥
    2
    + (𝑅
    2
    − 𝑎
    2
    )𝑦
    2
    + 2𝑅(𝑅
    2

    2𝑎
    2
    )𝑦 = 4𝑅
    2
    𝑎
    2
    . (2) 
    Endi quyidagi uch holni qaraymiz:
    1. Parabola (a
    𝑎 = 𝑅). 
    Bu holda (2) tenglama 
    𝑦 =
    1
    2𝑅
    𝑥
    2
    − 2𝑅 
    4-rasm 
    ko‘rinishni oladi. Shunday qilib, biz fokusi 𝐹 (0; −
    3
    2
    𝑅) da bo‘lgan va 𝑑 direktrisasi
    tenglamasi 
    𝑦 = −
    5
    2
    𝑅 bo‘lgan parabolani hosil qilamiz (4-rasm).
    2. Ellips (
    𝑎 < 𝑅).
    (2) tenglama
    𝑥
    2
    𝑝
    2
    +
    (𝑦−𝑦
    0
    )
    2
    𝑞
    2
    = 1
    (3) 
    ko‘rinishni oladi, bu yerda
    𝑝 =
    𝑅
    2
    √𝑅
    2
    −𝑎
    2
    , 𝑞 =
    𝑅
    3
    𝑅
    2
    −𝑎
    2

    𝑦
    0
    =
    𝑅(𝑅
    2
    −2𝑎
    2
    )
    𝑅
    2
    −𝑎
    2

    (4) 


    JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
    WSRJournal.com
    Volume – 5_ Issue-4_May_2022 
    105 
    Ellips fokuslari quyidagi koordinatalarga 
    ega bo‘ladi:
    𝐹
    1
    (0; −𝑅
    2𝑎+𝑅
    𝑅+𝑎
    ) – har doim 𝜔 ning ichida;
    𝐹
    2
    (0; 𝑅
    2𝑎−𝑅
    𝑅−𝑎
    ) - 𝜔 aylananing tashqarisida 
    bo‘lishi mumkin.
    Ellips Oy o‘qi bo‘ylab cho‘zilgan, lekin 
    hech qachon aylana bo‘lmaydi (5-rasm).
    Ma’lumki,
    𝑥
    2
    𝑎
    2
    +
    𝑦
    2
    𝑏
    2
    = 1, bu yerda 0 < 𝑏 ≤
    𝑎, kanonik tenglama bilan berilgan ellips uchun ekssentrisitet 
    √𝑎
    2
    −𝑏
    2
    𝑎
    kabi 
    aniqlanadi. U holda (4) 5-rasm 
    formuladan ko‘rish qiyinmaski, 𝑒 bilan belgilangan 𝑎 𝑅
    nisbat ellipsning 
    ekssentrisiteti bo‘ladi.
    2. Giperbola (
    𝑎 > 𝑅). (2) tenglama

    𝑥
    2
    𝑝
    2
    +
    (𝑦 − 𝑦
    0
    )
    2
    𝑞
    2
    = 1 
    ko‘rinishni oladi, bu yerda
    𝑝 =
    𝑅
    2
    √𝑎
    2
    − 𝑅
    2
    ,
    𝑞 =
    𝑅
    3
    𝑎
    2
    − 𝑅
    2
    ,
    𝑦
    0
    =
    𝑅(𝑅
    2
    −2𝑎
    2
    )
    𝑅
    2
    −𝑎
    2
    .
    (5) 
     
     
     
    6-rasm  
    Giperbola fokusi (6-rasm) 
    𝐹
    1
    (0; −𝑅
    2𝑎+𝑅
    𝑅+𝑎
    ) – 𝜔 aylananing ichida;
    𝐹
    2
    (0; 𝑅
    2𝑎−𝑅
    𝑅−𝑎
    ) – har doim 𝜔 aylananing tashqarisida bo‘ladi.
    Yuqoridagilardan quyidagicha xulosa chiqarish mumkin: 

    Biz parametrlar aniq geometrik ma’noga ega bo‘lgan holda kasr-ratsional 
    funksiyali konus kesimlarning qiziq parametrizasiyasini hosil qildik.

    Qat’iy aytganda, biz nuqtalarning geometrik o‘rnini emas, shu nuqtalar 
    geometrik o‘rnini o‘zida saqlagan to‘plamni topdik. Lekin oddiy geometrik 



    Download 4 Mb.
    1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   190




    Download 4 Mb.
    Pdf ko'rish