|
-MAVZU
LABORATORIYA ISHIBog'liq 6-sinf fizika uzb17-MAVZU
LABORATORIYA ISHI.
QATTIQ JISMNING ZICHLIGINI ANIQLASH
Kerakli asboblar.
Shayinli tarozi (toshlari
bilan), o‘lchov chizg‘ichi, to‘g‘ri burchakli
parallelepiped shaklidagi yog‘ochdan, plast-
massadan, metalldan yasalgan narsalar.
To‘ g‘ri geometrik shaklga ega bo‘lmagan
predmetlar (kichik qaychi, qalamtarosh),
suv, menzurka.
20-rasm.
Ishni bajarish.
1. To‘g‘ri burchakli paral-
lele piped shaklidagi jismlardan biri olinib,
uning bo‘yi (
l
1
), eni (
l
2
) va balandligi (
l
3
)
chizg‘ich yor
damida o‘lchanadi (20-rasm). Natija
larga ko‘ra
V
=
l
1
·
l
2
·
l
3
hajm hisob lanadi.
2. Tarozining bir pallasiga to‘g‘ri bur
chakli parallelepiped, ikkinchi
palla siga toshcha
lar qo‘yilib, muvoza
natga keltiri
ladi. Tosh
chalarga
qarab jism massa si
m
aniq lanadi.
3.
formula yordamida jism zich ligi hisoblab topiladi.
4. Yuqorida ko‘rsatilganidek, tajriba bosh
qa parallelepipedlar bilan
o‘tkazilib, ularning ham zichliklari aniqlanadi.
5. O‘lchash va hisoblash natijalari quyidagi jadvalga yoziladi.
Jism
Eni,
sm
Bo‘yi,
sm
Baland ligi,
sm
Hajmi,
sm
3
Mas sasi,
g
Zichligi,
g/sm
3
Yog‘och parallelepiped
Plastmassa parallelepiped
Metall parallelepiped
6. To‘g‘ri geometrik shaklga ega bo‘lmagan jismlardan birining
massasi
m
jism
tarozida tortib olinadi.
7. Menzurkaga jism solinganda suv sathi o‘lchov chizig‘idan o‘tib
ketmay digan darajada suv quyiladi. Dastlabki suv sathi
V
1
yozib
olinadi.
8. Massasi aniqlangan jismni ipga bog‘lab, menzurkaga tushiriladi.
Bunda suv sathi ko‘tariladi (17-rasmga qarang). Suvning jism
botirilgandagi sathi
V
2
o‘lchab olinadi.
9.
V
jism
=
V
2
V
1
formuladan jism hajmi hisoblanadi.
38
10.
dan jism zichligi hisoblab topiladi.
11. Tajriba boshqa jism bilan takrorlanadi va natijalar jadvalga
yoziladi.
Jism
V
1
, sm
3
V
2
, sm
3
V
jism
, sm
3
m
, g
, g/sm
3
1.
2.
|
| |
