34
Zichlikning birligi 1
.
temir
= 7800
. Bu, te
mirdan yasalgan, tomon
lari 1 m dan bo‘lgan
kubning massasi 7800 kg ga teng bo‘ladi deganidir. Xuddi shunday
hajmi 1 m
3
bo‘lgan mis kubning massasi 8900 kg bo‘ladi.
Zichlikni
da ham ifodalash mum
kin. Bunda
dan
ga quyidagicha
o‘tiladi:
. Gaz
larning
zichligi
kichik, suyuqliklarda kattaroq bo‘ladi. Qattiq jismlar
ning zichligi
ularnikidan katta bo‘ladi (16-rasm).
1
sm
3
1
sm
3
1
sm
3
1
sm
3
Havo
Suv
Qo‘rg‘oshin
Simob
m
= 0,00129 g
1 g
11,3 g
13,6 g
16-rasm.
17-rasm.
Demak, biror moddaning yoki
jism ning zich
ligini aniqlash uchun
uning hajmi va massasini o‘lch
ab
topilar ekan.
Har qanday shakldagi
jismlarning massasini tarozida o‘l
chash
mumkin. Lekin hajmini har doim
ham chizg‘ich bilan aniqlab bo‘l
maydi.
Masalan: uzuk, zirak. Suvda eri
may-
digan jism
larning
hajmi qu
yidagicha aniqla
nadi (17-rasm). Menzurkaga
suv quyilib, uning hajmi
V
1
belgilab olinadi. So‘ngra
unga uzukni
tushirib, suvning keyingi sathi
V
2
yozib olinadi. Bundan uzukning
hajmi
V = V
2
–V
1
. Demak, uzuk
ning hajmi 2,8 sm
3
2 sm
3
= 0,8 sm
3
ga
teng.
