Telekommunikatsiya tarmog’ining umumiy strukturasi

43 
ajratilgan majmuasi bo’lib, abonentlar (foydalanuvchilar) o’rtasida axborot 
almashuvi uchun mo’ljallangan aloqa tizimining bir qismidir. 
Telekommunikatsiya (TK) tarmog’i – yagona boshqaruvli oxirgi qurilmalar, 
kommutatsiya markazlari va ularni bog’lovchi aloqa liniyalari va kanallarining 
majmuasidir. 
Komyuter, telefon, televizion, radio tarmoqlarining o’rtasida saqlanib 
qolayotgan farqlarga qaramay ularning tarkibiy tuzilishida ko’pgina 
o’xshashliklarni topish mumkin. Umumiy holda telekommunikatsiya tarmog’i 
quyidagilardan tarkib topadi: 
- foydalanuvchilarning terminal qurilmalari (ular tarmoqqa birlashtirilgan 
bo’lishi mumkin); 
- kirish tarmog’i; 
- magistral tarmoq; 
-axborot markazlari yoki xizmat ko’rsatishni boshqarish markazlari 
(Services Control Point, SCP).
6
3.6-rasm. Telekommunikatsiya tarmog’ining tarkibiy tuzilishi. 
6
Sadchikova S.A. IP-telefoniya. Uchebnoe posobie. Tashkent, TUIT, 2008 http: // www. teic.uz/ lib 

44 
 
3.4.1. Kirish tarmog’i 
Kirish tarmog’i - TK tarmoq ierarxiyasining quyi sathi. Kirish tarmog’ining 
asosiy vazifasi foydalanuvchilar qurilmalaridan ko’plab aloqa liniyalari bo’yicha 
kelayotgan axborotlarni magistral tarmoq tugunlariga jamlashdir. 
Terminal qurilmasi kompyuter tarmog’ida kompyuterlardan, telefon 
tarmog’ida telefon apparatlaridan, televizion tarmoqda televizion signal qabul 
qiluvchilaridan, radio tarmog’ida radio qabulqilgichlardan foydalanadigan 
tarmoqqa bog’liq bo’ladi. 
Foydalanuvchilarning terminal qurilmalari TK tarmoq tarikibiga ulanmagan 
tarmoqqa birlashtirilgan bo’lishi mumkin, chunki ular foydalanuvchilarga tegishli 
va ularning hududida joylashgan. Foydalanuvchilarning kompyuterlari lokal 
tarmoqqa birlashtiriladi (Local Area Network, LAN), telefonlari esa muassasa, 
korxona (ofis) telefoni kommutatoriga ulangan bo’lishi mumkin (Private Branch 
Exchange, RVX). 
Kirish tarmog’i – katta tarmoqlanishga egaligi bilan ajralib turadigan 
mintqaviy tarmoqdir. 
Quyi sath tugunlariga o’rnatilgan kommutatorlar ko’pincha abonentlik 
oxirlari deb yuritiladigan ko’plab abonent kanallaridan kelayotgan axborotni 
jamlaydi (multiplekslaydi) va uni yuqori sath kommutatorlariga uzatadi. Yuqori 
sath kommutatorlari axborotni magistral kommutatorlariga uzatadi. Kirish tarmog’i 
sathlarining soni uning o’lchamiga bog’liq, uncha katta bo’lmagan kirish tarmog’i 
1 ta sathga, katta kirish tarmog’i 2-3 ta sathna ega bo’ladi. 

Download 11,41 Mb.