188
16.4 rasm. Ma’lumotlarni ishonchli uzatish: a-xizmat modeli; b- xizmat
modelini amalga oshirilishi.
Ma’lumotlarni ishonchli uzatish
xizmati kanalga xizmat qilib, unda
xabarlarni ishonchli uzatilishi, kommunikatsiya modelining yuqori sathida amalga
oshiriladi. Ishonchli uzatilishda bitlarni buzilishi ro‘y bermaydi, ya’ni
ularni
qiymati 0 dan 1 ga yoki teskarisi; bundan tashqari ma’lumot
shunday qabul
qilinadiki, qanday ketma-ketlikda yuborilganidek. Ana shunday model TCP
protokoliga xizmat ko‘rsatishda ishlatiladi.
Transport sathi protokolida
ma’lumotlarni ishonchli yuborishda asosiy muammo shundan iboratki, pastgi sath
protokoli ma’lumotlarni ishonchligini uzatishda ta’minlay ololmasligidir. TCP
protokoli uchun bunday
xususiyat xarakterlikdir, chunki IP tarmoq sath
protokolida ishonchsiz xizmat uzatishdan foydalanadi. Shunga qaramasdan bunday
muammo faqatgina transport uchun emas balki tarmoq, hattoki
kanal sathida ham
189
uchraydi: ular tarmoq ma’lumot uzatish xizmatini ishlatib, alohida aloqa simidan
foydalanadi, shuning uchun bu holat ishonchsizlikni keltirib chiqaradi.
Bu bo‘bda biz ma’lumotlar uzatishni manbadan to qabul qilishni faqat bir
yo‘nalishda yoki yarim dupleks ko‘rinishda chegaralanamiz. Shunga qaramasdan
bir yo‘nalishda uzatilishi bilan paketlarning harakati ikki yo‘nalishda bo‘ladi,
ya’ni
16.4-rasmda
ko‘rsatilgandek, qabul qiluvchi
va uzatuvchi tomonlar faqat
ma’lumotlar bilan almashinuvidan tashqari har xil boshqarish ma’lumotlaridan
ham foydalanadi.