• >Pi; evalf(%); π
  • >plot(sin(x),x=0..2*Pi);
  • >plot(sin(x),x=0..2*Pi,y=-0.5..0.5);
  • >plot(exp(-x),x=0..infinity);
  • >plot(sin(x),x=0..2*Pi,style=Point);
  • >plot(sin(x),x=0..2*Pi, linestyle=Dash, color=blue, thickness=3);
  • >plot(sin(x),x=0..2*Pi,scaling=Constrained);
  • >plot([x^2,exp(-x)],x=0..1,color=[blue,violet],linestyle=[Dash,Dashdot]);
  • Ko‘rinishi bilan tanishish




    Download 0,65 Mb.
    bet5/13
    Sana22.05.2024
    Hajmi0,65 Mb.
    #250683
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
    Bog'liq
    Maple dasturida turli xil matematik masalalarniyechish

    Funktsiya

    Nomi

    Abs

    modul

    Sqrt

    kvadrat ildiz

    Log

    oddiy logarifm

    log10

    o‘nli logarifm

    Ln

    natural logarifm

    Exp

    eksponenta

    Round

    butunlash

    Trunc

    qoldiqni yo‘q qilish

    Re

    haqiqiy qism

    Im

    mavhum qismi

    argument

    mavhum sonning argumenti



    Trigonometrik funktsiyalar: sin(x), cos(x), tan(x), sec(x), csc(x), cot(x), sinh(x), cosh(x), tanh(x), sech(x), csch(x), coth(x), arcsin(x), arccos(x), arctan(x), arcsec(x), arccsc(x), arccot(x), arcsinh(x), arccosh(x), arctanh(x), arcsech(x), arccsch(x), arccoth(x), arctan(y, x).

    Eng muhim o‘zgarmas matematik π va i = −1. Natural logarifm – e, exp
    funktsiyasi yordamida ifodalanadi.
    >Pi; evalf(%); π

    3.141592653589793238462643

    >exp(1); evalf(%); e 2.718281828459045235360287


    >I; I


    >infinity;


    >a:=5; A:=12; b:=15; B:=6; c:=a/b; C:=A/B;

    Iboraga o‘zgaruvchini berish mumkin, unda har bir o‘zgaruvchi tur va nom bilan harakterlanadi – belgilar yig‘indisi undagi satrlar va yozuvlar harfi bilan farqlanadi. Odatda, oldingi berilgan nom keyingi berilgan nomdan farqlanadi. Masalan:
    a := 5; A := 12; b := 15; B := 6; c :=1/3; C := 2.
    Ikki o‘lchovli grafika. Funktsiya grafiklari bilan ishlashda plot buyrug‘idan foydalaniladi.
    >plot(sin(x),x=0..2*Pi);

    Ishchi soha - bu dekart koordinatalar sistemasini ifodalaydi. df har bir grafiklar shu sistemada ifodalanadi. Agar sohada x ga bog‘liq funktsiya berilgan bo‘lsa, unda y bo‘yicha avtomatik tarzda ifodalanadi.


    >plot(sin(x),x=0..2*Pi,y=-0.5..0.5);

    >plot(sin(x),x=0..2*Pi,y=-2..2);


    Funktsiyada o‘zgaruvchilarni absolyut qiymatlar bilan yoki infinity yordamida ham ifodalash mumkin, ya’ni:


    >plot(exp(-x),x=0..infinity);

    Plot funktsiyasi 27 ta qo‘shimcha parametrlarga ega. Ularning ba’zilari haqida to‘xtalib o‘tamiz.
    Grafiklarni tasvirlashda bir qancha chiziq usullaridan foydalanish mumkin:
    Point- nuqtalar orqali grafik yasash;
    Line – nuqtalar bir-biri bilan to‘g‘ri (tinch holatda) bog‘lanadi;
    Patch – ko‘pburchaklarni chizishda qo‘llaniladi. Masalan:
    >plot(sin(x),x=0..2*Pi,style=Point);


    Chiziq turi linestyle parametri bilan belgilanadi.
    Yordamchi usullar:
    Soliduzluksiz chiziq;
    Dot – nuqtalardan iborat chiziq;
    Dash – shtrixli chiziq;
    Dashdot – shtrix nuqtali chiziq.
    Chiziq rangi color parametri orqali belgilanadi, thickness parametri chiziq qalinligini belgilaydi. Masalan:
    >plot(sin(x),x=0..2*Pi, linestyle=Dash, color=blue, thickness=3);

    Maple dasturi grafikni chiqarishda o‘qqa nisbatan avtomatik tarzda masshtabni tanlaydi, chunki grafik o‘zida ma’lumotlarni yetkazib berishi lozim, lekin skaling parametridan foydalanib, o‘qqa nisbatan turli masshtabni man etish mumkin. Buni quyidagi misollarda ko‘rishimiz mumkin:
    >plot(sin(x),x=0..2*Pi,scaling=Constrained);



    Coords parametri koordinata tizimini tanlash imkoniyatini beradi. Tinch holatda Maple chizmani dekart koordinatalari tizimida chizadi. Quyidagi misolda y=x funktsiya grafigi polyar koordinatalar tizimida chiziladi:




    Bir necha funktsiyalar grafigini bitta koordinatalar tekisligida tasvirlash. Maple dasturida bir koordinata tekisligida bir necha funktsiya grafiklarini yasash mumkin. Buning uchun, plot funktsiyasidan funktsiyalar to‘plami yoki ro‘yxatini tanlash lozim. Bunda turli grafikka avtomatik tarzda turli ranglar beriladi. Kerak bo‘lsa, har bir funktsiyaga xohish bo‘yicha rang va ko‘rinish berish mumkin. Masalan:
    >plot([x^2,exp(-x)],x=0..1,color=[blue,violet],linestyle=[Dash,Dashdot]);



    Animatsiya grafigi. Animate funktsiyasi tasvirni jonlantirishga imkon beradi. Bu funktsiya oldindan kompyuterga ulangan plots paketida joylashgan. Animatsiyaning vazifasi shundaki, u bir qator tasvirni yaratishda quyidagi tarzda foydalaniladi, bunda har bir tasvir vaqti o‘zgaruvchan

    Download 0,65 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




    Download 0,65 Mb.