Foydalanish imkoniyatlari bo„yicha ma‟lumotlarni baholash – ko„p
foydalaniladigan yondashuvlardan biri. U bir qism ma‟lumotlarni olish mumkin
bo„lmagan taqdirda qanday biznes jarayonlarni amalga oshirish hamda bu biznesga
qanchaga tushishi mumkinligini o„lchashga asoslanadi.
Ma‟lumotlarning yo„qotilishini baholash – yana bitta juda ko„p
foydalaniladigan yondashuv. Agarda ma‟lumotlar qandaydir bir sabablarga ko„ra
yo„q qilinsa, ma‟lum bir ma‟lumotlarni olish (tiklash) uchun zarur bo„ladigan
xarajatlar to„g„risida o„ylashga asoslanadi.
Ma‟lumotlarning yashash tsiklini hisobga olgan holda ularni baholash – bu usul ushbu ma‟lumotlar qay tarzda yaratilganligi yoki boshlang„ich tarzda
olinganligi, qay tarzda ular kishilar foydalanishlari uchun mumkin bo„lishi hamda
ushbu ma‟lumotlar eskirganidan so„ng ularni nima qilish zarur, arxivlashtirish
zarurmi yoki to„la holda yo„q qilish zarurmi, degan fikr-mulohazalarga asoslangan.
Ma‟lumki, bir qator ma‟lumotlar tashqi manbalardan taqdim etilgan, keyin esa ular
tashkilot ichida saqlangan, yoki bo„lmasa boshlang„ich fazadan boshlab ushbu
ma‟lumotlar tashkilotning ichki tizimi tomonidan yaratilgan. Bunday hollarda
hayotiy tsikllar bir-biridan farqlanadi va ma‟lumotlarni to„plash uchun
foydalaniladigan jarayonlar turlicha bo„ladi. Ikkala holatda ham ushbu bosqichlarni
qaytadan tashkil etish xarajatlari baholanishi zarur. Ma‟lumotlar qanchalik
qimmatli bo„lsa, ularning yaxlitligini, maxfiyligini va olish mumkinligini
ta‟minlashga sarflanadigan xatti-harakatlar va sarf-xarajatlar shunchalik ko„p
bo„ladi.
108
Ma‟lumotlarning «foydaliligi»ni belgilash bilan bir qatorda ularni
tasniflash ham muhimdir. Ma‟lumotlar boshlang„ich tarzda operatsion, taktik va strategik
sifatlarda tasniflanishi mumkin.
