Natijalarni mustahkamlash tamoyili. O‘qishdagi muvaffaqiyatlar
tan olinishi va baholanishi kerak. Bu o‘quvchi va o‘qituvchi o‘rtasida
doimiy aloqa bo‘lishini talab qiladi. Natijalar esa maxsus «Baholash
varaqalari» da qayd qilinishi kerak.
Didaktik tamoyillar o‘qituvchi faoliyatining yo‘l yo‘rig‘i sifatida
hizmat qiladi, alohida olganda esa tushunarlilik printsipini qo‘llab
quvvatlaydi.
O‘qitishning asosiy qoidalari:
•
tushunarlidan – tushunarsizga;
•
yaqindan – uzoqqa;
•
osondan – qiyinga;
•
aniqdan – mavhumga;
•
umumiydan – hususiyga, umumlashtirilgandan – yakkaga;
•
xususiydan – umumiyga.
O‘qish va o‘qitish didaktik xatti harakatlar bilan bog‘liq. Didaktik
xatti harakatlarga o‘qituvchining darsga tayyorgarlik ko‘rish, uni
o‘tkazish va baholash faoliyati kiradi. Bu faoliyat quyidagi savollarda
o‘z ifodasini topadi:
1.
Kimlar o‘qitadi?
2.
Kimlarni o‘qitish kerak?
3.
O‘qitish orqali qanday maqsadlarga erishish mumkin?
4.
Maqsadga erishish uchun nimani, qanday o‘qitish kerak?
5.
Nazariy va amaliy darslarda qaysi metodlarni qo‘llab, dars o‘tish
kerak?
6.
Nazariy va amaliy darslarni qanday sharoitda o‘tkazish kerak?
7.
O‘qishni qanday tashkil qilish kerak?
8.
Ko‘zlangan maqsadga erishishni tekshirish uchun natijalar
qanday baholanadi?
Dars berishning shakllari, uslublari turli tuman. Maqsad,
o‘tilayotgan dars har bir talabaning ongiga yetib borsin. Bu yerda hal
qiluvchi rolni didaktik sakkizburchak va o‘quv jarayonining mazmuni
o‘ynaydi. Sxemadan ko‘rinib turibdiki, o‘quv jarayonini qanday o‘tishi
qo‘yilgan maqsad bilan, uni amalga oshirish birligidan iborat.
20
O‘qituvchi, dars beruvchi sifatida har safar qanday qilib, qaysi usul
bilan dars o‘tsam qo‘yilgan maqsadga erishaman deb o‘z oldiga savol
qo‘yib, o‘ylab ko‘rsa, dars o‘tishning aynan mavzuga mos keladigan
uslubini topishi mumkin.
