M. E. Mamarajabov, D. E. Toshtemirov, O‘. A. Yuldashev informatika o‘qitish metodikasi

359 
8. Monitorga qo‘l tekkizish va boshqa qurilmalarning ulash 
joylariga, ochiq holda turgan elektr tarmoq manbalariga tegish 
ta’qiqlanadi. 
Kompyuterni ishga tushirish va unda ishni yakunlash tartibi 
quyidagicha: 
Ishga tushirish tartibi: 
•
Kompyuter elektr tarmog‘iga stabilizator yordamida ulansa, 
stabilizator elektr tarmog‘iga ulanadi. 
•
Kerak bo‘lgan qo‘shimcha qurilmalar (printer, modem, skaner 
...) elektr tarmog‘iga ulanadi. 
•
Tizimli blok tugmachasi (Power) bosilib protsessor qurilmasi 
ishga tushiriladi. 
•
Monitor elektr tarmog‘iga ulanadi. 
•
Avtomatik ishga tushuvchi operatsion tizim dasturi ishga 
tushgancha kutib turiladi va kompyuter bilan muloqotga kirishiladi. 
Ishni yakunlash tartibi: 
•
Bajarilayotgan amaliy dasturdan chiqish va barcha dasturlarning 
ishini tugatish. 
•
Tashqi doimiy xotira qurilmalaridan foydalanilgan bo‘lsa, ularni 
kompyuterdan ajratish. 
•
Foydalanilgan qo‘shimcha qurilmalar (printer, modem, skaner 
...) ni elektr tarmog‘idan ajratish. 
•
Operatsion 
tizimning 
kompyuterni 
o‘chirish 
buyrug‘i 
(Zaverhenie 
raboto‘
→
Vo‘klyuchit 
kompyuter...) 
orqali 
amalga 
oshiriladi. 
•
Monitorni elektr tarmog‘idan ajratish. 
•
Tizimli blok tugmachasi (Power) orqali protsessor qurilmasi 
elektr tarmog‘idan ajratiladi. 
•
Stabilizator o‘chiriladi va uni elektr tarmog‘idan ajratiladi. 
Kompyuter xonasida quyidagilarga rioya qilinishi kerak: 
•
Foydalanuvchi kompyuter bilan ishlashdan oldin texnika 
xavfsizligi bo‘yicha ko‘rsatmalar bilan tanishishi va maxsus jurnalda 
qayd etilishi kerak. 
•
Kompyuter xonasiga mas’ul shaxs ruxsatisiz kirish va 
kompyuterlardan foydalanish ta’qiqlanadi. 
•
Kompyuter 
yaqinida 
isitish 
asboblaridan 
foydalanish 
ta’qiqlanadi. 

360 
•
Xonaga kislotali, tarkibida xlori bor bo‘lgan moddalarni, 
umuman qurilmaning ichki elementlari ishiga salbiy ta’sir qiluvchi 
moddalarni olib kirish ta’qiqlanadi. 
•
Kompyuter va uning boshqa qurilmalari ustiga turli buyumlarni 
qo‘yish ta’qiqlanadi. 
•
Qurilmalarga ho‘l qo‘l bilan tegish, ushlash va tugmachalarni 
kuch ishlatib bosish ta’qiqlanadi. 
•
Ishlab turgan qurilmalarni qarovsiz qoldirish, elektr manbaiga 
ulangan holatda kompyuterga qo‘shimcha moslamalarni ulash va ularni 
tozalash mumkin emas. 
•
Xonadagi havo harorati 20- 24 °S atrofida bo‘lishi lozim. 
•
Foydalanuvchilarning shaxsiy kompyuter bilan uzluksiz ishlash 
vaqti bir kun davomida 4 soatdan (har 10- 15 daqiqada ko‘zni dam 
oldirish kerak) oshmasligi tavsiya etiladi, 8- 9 sinf o‘quvchilari 
kompyuter bilan uzluksiz ishlash vaqti 30- 35 minutdan, bir kun 
davomida esa 180 minutdan oshmasligi lozim.
•
Foydalanuvchi kompyuterdan eng kamida 60- 70 sm uzoqlikda 
va ko‘zlarning ko‘rish burchagi 20 gradus pastda joylashishi kerak. 

Download 5,02 Mb.