M. E. Mamarajabov, D. E. Toshtemirov, O‘. A. Yuldashev informatika o‘qitish metodikasi

349 
Tekshirish uchun savollar: 
1. Yacheyka nima? 
2. Microsoft Excelda ishchi varaq qanday qo‘shiladi? 
3. Microsoft Excelda yacheykalarni birlashtirish qanday bajariladi? 
4. Microsoft Excelda ustun va qatorlarda qo‘shish amali qanday 
bajariladi? 
5. Microsoft Excelda ustun va qatorni olib tashlash amali qanday 
bajariladi? 
6. Formula nima? 
7. Formula qanday yoziladi? 
8. Microsoft Excelda sonlarni avtomatik ravishda qo‘shish qanday 
bajariladi? 
Laboratoriya mashg‘ulotlarini o‘tkazishda o‘qitishning zamonaviy 
shakllari va usullaridan foydalanish mashg‘ulotning qiziqarli va samarali 
tashkil 
qilinishiga 
olib 
keladi. 
Laboratoriya 
mashg‘ulotlarida 
laboratoriya ishlarining tuzilishi topshiriqlarning rang- barangligi, turli 
murakkablik darajadaligiga alohida e’tibor berish kerak. Laboratoriya 
ishi topshiriqlarini o‘quvchilarga o‘z bilim darajalariga mos holda 
tabaqalashtirib tavsiya qilishda kompyuterning dasturiy ta’minoti 
imkoniyatlaridan foydalanish maqsadga muvofiq. 
1- jadval 
Laboratoriya mashg‘ulotlari o‘tkazishni kompyuterdan 
foydalanib tashkil qilishda ish jarayoni bosqichlari 
Bosqic
hl
ar 
Bosqichlar 
mazmuni 
Kompyuterning 
vazifalari
O‘qituvchinin
g vazifalari
Ta’lim 
oluvchining 
vazifalari
I 
Laboratoriya 
ishlari 
topshi- 
riqlarini 
baja- 
rish bilan tani- 
shish. 
Laboratoriya ishi 
mazmuni, uning 
nazariy qismini 
ekranga 
chiqa- 
radi. 
Nazorat qilish 
Laboratoriya 
ishi mazmuni 
bilan tani- 
shish. 
II Laboratoriya 
ishlari 
topshi- 
riqlarining 
tanlanishi. 
Laboratoriya ishi 
topshiriqlarini 
berishdan oldin 
ular bilimini test 
asosida 
si- 
novdan o‘tkazish 
(10- 15 ta savol- 
Nazorat qilish 
Test 
savollariga 
javob berish. 

350 
dan iborat). 
III Laboratoriya 
ishlari 
topshi- 
riqlarining 
berilishi. 
Ta’lim 
oluv- 
chilarning 
o‘zlash- 
tirish 
daraja- siga mos 
topshi- 
riqlar 
berishni 
ta’minlash. 
Nazorat qilish 
Ta’lim 
oluvchilar 
o‘zlashtirish 
darajalariga 
mos ravishda 
topshiriqlar 
oladi. 
Laboratoriya 
mashg‘ulotlarini 
o‘tkazishda 
kompyuter 
texnologiyasidan foydalanganda ish jarayoni quyidagi bosqichlardan 
iborat bo‘ladi: 
1. Laboratoriya ishlari topshiriqlarini bajarish bilan tanishish – 
bunda laboratoriya ishi mazmuni, uning nazariy qismi ekranga 
chiqariladi, o‘quvchilar tanishib keyingi bosqichga o‘tadi. 
2. Laboratoriya ishlari topshiriqlarining tanlanishi – bunda 
laboratoriya ishi topshiriqlarini berishdan oldin, ularning bilim darajasini 
aniqlash uchun oddiy va murakkab shaklda tuzilgan test savollari 
beriladi, o‘quvchilarning savollarga bergan javoblarini tahlil qilib 
keyingi bosqichga o‘tadi. 
3. Laboratoriya ishlari topshiriqlarining berilishi – bunda 
o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasiga mos topshiriqlar berish 
ta’minlanadi.
Bu bosqichlarning bajarilish ketma - ketligi, kompyuter, o‘qituvchi 
va o‘quvchilarning laboratoriya mashg‘ulotlari davomida bajaradigan 
vazifalari 1- jadvalda keltirilgan.
Bu tartibda ishni tashkil qilish uchun kompyuterda o‘quv -
pedagogik dasturlar xizmat qiladi, ular yordamida o‘qitish va 
laboratoriya ishlarini o‘tkazishda o‘qituvchi ishi ancha yengillashadi. 
Bunda o‘qituvchining ishi faqat nazorat qilishdan iborat bo‘ladi. 
Laboratoriya ishlarini o‘quv pedagogik dasturlar yordamida 
o‘tkazilganda yuqoridagi bosqichlar orqali o‘quvchilar o‘z o‘zlashtirish 
darajasiga mos ravishda avtomatik tarzda topshiriq oladi. Bu jarayonni 
ko‘z oldimizga keltirish uchun o‘quv dasturining bajarilishini sxemalar 
bloki yordamida tasvirlash mumkin (21- rasm). 

351 

Download 5,02 Mb.