77
6.
Debatlar
7.
Nuqtai nazaring bo‘lsin
8.
Har kim har kimga o‘rgatadi
9.
Rolli o‘yinlar
10.
Muayyan holatni (vaziyatni) o‘rganish
11.
Modifikastiyalangan ma’ruza
12.
O‘yinlar
13.
Bingo
14.
Axborot texnologiyalari (kompyuter) yordamida.
O‘qitishning innovastion usullaridan
foydalana bilish va amalga
oshirish O‘qituvchi quyidagilarni bilishi lozim:
➢
innovastion texnologiya tushunchasi, uning mazmun- mohiyati;
➢
ta’lim
maqsadini
amalga
oshirishda
innovastion
texnologiyalarning o‘rni va roli;
➢
fanlar
bo‘yicha
innovastion
texnologiyalarni
qo‘llash
prinstiplari;
➢
ta’limiy va ishchanlik o‘yinlari;
➢
muammoli rivojlantiruvchi ta’lim metodlari;
➢
o‘quvchilarning mustaqil faoliyatlarini tashkil qilish va
ta’minlash yo‘llari;
➢
o‘quvchilarning mustaqil ishlash
mahoratini oshirish usullari;
➢
ko‘rgazmali o‘qitish usullari;
➢
imitastiya o‘quv- mashg‘ulotlari;
➢
ta’lim- tarbiyani faollashtiruvchi usullar.
Quyida savolni to‘g‘ri ifoda qilish bir qancha tavsiyalarni keltiriladi.
1.
Savollarni aniq va qisqa qo‘yish lozim.
2.
Bitta savol orqali faqat bir narsani so‘rash.
3.
Savol mavzu bilan bevosita bog‘liq bo‘lishi kerak.
4.
Savoldagi barcha so‘zlar o‘quvchiga tushunarli bo‘lishi kerak.
5.
Har bir savolga bir nechta javob bo‘lishiga harakat qiling.
6.
Konkret predmetlardan umumiyga borishga harakat qiling. Bu
holat o‘quvchilarni o‘ylashi va savolga javob berishida yengillik
tug‘diradi.
7.
Faqatgina "ha" yoki "yo‘q", "to‘g‘ri" yoki "noto‘g‘ri" degan
javoblar beriladigan savollarni berishdan saqlaning.
8.
O‘quvchilarga o‘z tajribalariga tayangan holda javob beradigan
savollarni bering.
9.
O‘zining nuqtai nazarini bildiradigan savollarni bering.
78
10.
Qo‘yilgan
savolga javob berilganda, o‘quvchilardan "Nima
uchun shunday deb o‘ylaysiz?" deb so‘rab turing.
Interfaol usullar bo‘yicha o‘qitish tashkil etilganda e’tibor berilishi
kerak bo‘lgan yana bir holat, bu vazifaning mazmuni masalasidir.
Vazifaning mazmuni o‘qitishning an’anviy shakllariga qaraganda
boshqacharoq xarakterga ega bo‘lishi lozim. Masalan,
guruhga
darslikdagi ma’lum bir paragrafni konspektini olish vazifa sifatida berish
maqsadiga muvofiq emas, chunki har bir o‘quvchi bu ishni o‘zi,
mustaqil bajarishi mumkin. Amaliyot shuni ko‘rsatmoqdaki, muammoni
nostandart qo‘yilishigina, o‘quvchilarni bir- biridan yordam olishga,
boshqalarning ham fikrini bilishga,
natijada esa, guruhning umumiy
fikrini shakllantirishga undaydi.
Masalan, dasturlashga oid masala yechilganda, uni kichik
masalalarga bo‘lish mumkin. O‘quvchilarni
ham kichik guruhlarga
bo‘lish va har biriga kichik masalani yechishni va dasturini tuzishni
tavsiya etish mumkin.
Dars oxirida guruhlarning echimlari asosida asosiy masala
yechishni tashkil qilish lozim. Buning natijasida bitta dars davomida
murakkab masalani yechish va unga ko‘proq o‘quvchilarni
jalb qilish
mumkin bo‘ladi. Ushbu usulning hozirgi davrda ta’limda qo‘llanish
ko‘lami ortib borayotgan "Loyihalar usuli " ning ko‘rinishlaridan biri
deb hisoblasa bo‘ladi.
