qobiliyatini, o‘quv mehnatining unumini oshiradi. Jismoniy
tarbiya vositalaridan mohirlik bilan foydalanish, amaliy va
boshqa maxsus intellektual sifatlaming
rivojlanishiga yordam
beradi.
0 ‘quvchilaming jamoa o‘zaro ta’sirida bajaradigan
jismoniy mashqlari, ulami tegishli ma’naviy
iroda sifatlarini
shakllantirishning asosi bo‘lgan axloqiy munosabatlar tajribasi
bilan qurollantiradi. Jismoniy tarbiya jarayonida turli xil,
jumladan, o‘quvchining
jamiyatga, odamlarga, o‘z-o‘ziga
nisbatan
munosabatlarini
namoyon
qiladigan
va
o‘zgartiradigan konfliktli vaziyatlar yuzaga keladi, qat’iy
belgilangan va ixtiyoriy qabul qilinadigan norma va qoidalarga
ko‘ra harakat faoliyati kuchli emotsional qo‘zg‘alish vaziyatida
shaxsiy manfaatlami jamoa manfaatlariga bo‘ysundirish, o‘zini
boshqara olish, intizomlilik,
halollik, jasurlik, qat’iy at, jamoat
mulkiga
tejamkorlik
bilan
munosabatda
bo‘lishga
bo‘ysundirishga o‘rgatadi.
Jismoniy madaniyat va sport, o‘quvchilaming o‘qish,
mehnat va dam olish tartibotida katta o‘rin egallaydi.
Ijodiy imkoniyatlar miqyosini kengaytirar ekan jismoniy
madaniyat o‘quvchilami yuqori
unumli mehnatga tayyorlash
uchun zamin yaratadi. Mehnat va harakatlantiruvchi faoliyat
asosida turli xildagi harakatlar yotadi. Xuddi ana shu o‘zining
asosiy vazifasi va mexanizmi bilan jismoniy va mehnat
tarbiyasini o‘zaro yaqinlashtiradi.
0 ‘quvchilar jismoniy tarbiyasining
asosiy vositalariga
jismoniy mashqlar, tabiiy va gigiena omillari kiradi.
Jismoniy mashqlar deyilganda jismoniy tarbiyaning
qonuniyatlari va vazifalariga muvofiq maxsus tashkil
qilinadigan va ongli ravishda
bajariladigan harakatlami
bajarish tushuniladi.
87
Jismoniy mashqlami tasniflashga turlicha yondashishlar
mavjud. Eng keng tarqalgani jismoniy tarbiya vositalarining
asosiga tarixiy shakllangan tizimiga qo‘yilgan
tasniflash
hisoblanadi. Ular gimnastika, o‘yinlar, turizm, sportni o‘z
ichiga oladi.
