Май 2021 10-қисм Тошкент май 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 202 б




Download 3,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet142/194
Sana29.09.2024
Hajmi3,67 Mb.
#272877
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   194
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi 1 qism

Май 2021 10-қисм
Тошкент
beradigan o’quv topshiriqlari bo’lishiga e’tibor qaratish;Bo’shlangich darslarda ta’lim-tarbiya 
jarayonini tashkil etishda asosiy maqsad o’quvchilarda DTS bilan me’yorlangan bilim, ko’nikma, 
malakalarni shakllantirish, shuningdek, axborot bilan ishlash, kommunikativ ko’nikmalarni 
egallash, matematik savodxonlik, ijtimoiy faollikka ega bo’lish, o’quv muammolarini mustaqil hal 
etishga doir tajribalarni egallashlariga sharoit yaratish; Ta’lim-tarbiya jarayoniga kompetensiyali 
yondashuv o’qitish maqsadlari ga erishish uchun ta’lim mazmunini boyitish o’quv jarayonini 
innovatsion texnologiyalar asosida tashkil etish va natijalarini tahlil etishga imkon beradigan 
umumiy prinsiplar yig’indisi sanaladi.O’quvchilarning mustaqil hayotdagi turli faoliyat va 
yo’nalishlardagi muammolarni o’zlashtirgan bilim, ko’nikma va malakalar, o’zlarining hayotiy 
tajribalari, kuzatishlari, shaxsiy xulosalariga asoslanib hal etish, muammoli vaziyatlarda talab 
etiladigan faoliyatni maqsadga muvofiq bajarish qobiliyatlarini rivojlantirish;Ta’lim-tarbiya 
jarayonining natijalari mazkur jarayonning muayyan bosqichida erishilgan natijalar, ya’ni 
o’quvchilar tomonidan kompetensiyaga asos bo’ladigan egallangan bilim, ko’nikma va malakalarni 
o’zlashtirganlik darajalariga qarab baho berish;Kompetensiyali yondashuvda – o’qitish maqsadlari 
o’quvchilar tomonidan o’z-o’zini anglash, ta’lim-tarbiya jarayonida o’quv maqsadlariga erishish 
yo’llarini tushunish, o’quvchilarning o’quv-bilish faoliyatini faollashtirish, o’quvchilarning shaxs 
sifatida o’z-o’zini rivojlantirish orqali jamiyat va mustaqil hayotga moslashuvi, ijtimoiylashuvi kabi 
ustuvor yo’nalishlarni mo’ljallash nazarda tutish zarur. Tayanch kompetensiyalar – umumiy o’rta 
ta’lim maktablari o’quv rejasidan o’rin olgan barcha o’quv fanlari mazmuni va o’qitish jarayoni 
orqali tarkib toptiriladigan kompetensiyalar sanaladi.Umumiy (predmetli) kompetensiyalar- o’quv 
rejadan o’rin olgan ijtimoiy-gumanitar, tabiiy-matematik va amaliy o’quv fanlarni o’qitishda 
o’zaro fanlararo bog’lanishlarni amalga oshirish orqali tarkib toptirila di gan kompetensiyalar 
nazarda tutiladi. O’quvchilarda tayanch, umumiy va fanga doir xususiy kompetensiyalarni tarkib 
toptirishda Blum taksonomiyasi asosida shakllantiriladigan o’quv maqsadlari muhim o’rin tutadi.
Bo’shlangich ta’lim ta’lim-tarbiya jarayonida innovatsion texnologiyalar, jumladan, o’quvchi 
shaxsiga yo’naltirilgan texnologiyalardan foydalanisho’quvchilarning shaxs sifatida o’z-o’zini 
rivojlanti rish kompetensiyasini tarkib toptirish imkonini beradi.Xususiy Bo’shlangich ta’lim 
kompetensiyalar –texnologiya ta’lim-tarbiya jarayonida DTS bilan me’yorlangan bilim, ko’nikma 
va malakalar asosida tarkib toptiriladigan kompetensiyalar hisoblanadi.Bo’shlangich ta’lim fanidan 
o’quvchining kompetensiyasi – biologiya fani bo’yicha egallagan bilim, ko’nikma va malakalarini 
kundalik hayotida duch keladigan amaliy va nazariy masalalarni yechishda foydalanish va 
amaliyotda qo’llay olish qobiliyatidir. Bo’shlangich ta’lim o’qituvchisi o’quvchilarda yuqorida 
qayd etilgan tayanch kompetensiyalarni tarkib toptirish maqsadida o’quv fani mazmunini tahlil, 
etishi, o’qitishning barcha shakllari: dars, darsdan tashqari ishlar, ekskursiyalar va sinfdan tashqari 
mashg’ulotlarda olib boriladigan ishlarni tizim va bir-biriga uzviy ravishda amalga oshirishni 
loyihalashi lozim. Bo’shlangich darslarida didaktik o’yin texnologiyasining konferensiya, matbuot 
konferensiyasi, o’yin mashqlar, hamkorlikda o’qitish texnologiyasining kichik guruhlarda ishlash, 
komandada o’qitish, “arra” yoki “zigzag”, “Birgalikda o’qiymiz” metodlari, muammoli ta’lim 
texnologiyasini “Aqliy hujum”, “Keys-stadi” metodlaridan foydalanish orqali o’quvchilarda bilim, 
ko’nikma va malakalarni tarkib toptirish barobarida kommunikativ kompetensiyalarni rivojlantirish 
imkoniyati mavjud. Bo’shlangich ta’lim o’qituvchisi ta’lim tarbiya jarayonida o’quvchilarda 
yuqorida ko’rsatilgan kompetensiyalarni har bir mavzuni o’rganish jarayonini loyihalashda 
dastlab shu mavzu mazmunidagi bilim, ko’nikma va malakalar asosida tarkib toptiriladigan 
tayanch, umumiy va xususiy kompetensiyalarni belgilashi, darsning texnologik xaritasida mazkur 
masalalar o’z ifodasini topishi zarur. Shu bilan birgalikda ta’lim-tarbiya jarayonida xususiy 
texnologiya kompetensiyalarni tarkib toptirish yo’llarini, ya’ni rustilli va adabiyot ta’lim-tarbiya 
jarayonida DTS bilan me’yorlangan bilim, ko’nikma va malakalar asosida tarkib toptiriladigan 
kompetensiyalarni aniqlashi lozim.Xulosa qilib aytganda, o’quvchilarda tayanch, umumiy va fanga 
doir xususiy kompetensiyalarni tarkib toptirish muammosi o’qituvchilarning kasbiy pedagogik 
kompetensiyalariga aniqlik kiritish, pedagogik kadrlarni tayyorlash va malakasini oshirish 
jarayonida kompetensiyaviy yondashuv talablari asosida kurslarning mazmunini yangilash, shu 
asosda o’qitishni tashkil etish va boshqarish davr talabi sanaladi.


144

Download 3,67 Mb.
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   194




Download 3,67 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Май 2021 10-қисм Тошкент май 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 202 б

Download 3,67 Mb.
Pdf ko'rish