• Muallif: Duayt Li
    		•

    Mantiqiy Iqtisodiyot




    Download 9,85 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet78/130
    Sana14.05.2024
    Hajmi9,85 Mb.
    #232892
    1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   130
    Bog'liq
    Mantiqiy iqtisodiyot Shaxsiy va milliy farovonlikning dolzarb masalalari

    Bozorlar va marjinalizm
    Mulohaza uchun savol: quyidagilarni o'qib, korxonalar qanday qilib marjinal foyda va
    marjinal xarajatni tenglashtirish orqali mahsulot hajmi va qiymatini maksimal darajaga
    yetkazishini aniqlang.
    Shaxsiy faoliyatingizda unumdorlikni oshirish uchun «marjinal tenglik» asosida
    qaror qabul qilishingiz lozim. Bu vaqtingizni turli faoliyatlarga taqsimlaganda har bir
    faoliyatdagi vaqtning marjinal qiymati bir-biriga teng bo'lishi kerakligini anglatadi.
    Marjinal tenglik nafaqat shaxsiy faoliyatda unumdorlikni oshirish uchun muhim, balki
    bu butun iqtisodiyotning muvaffaqiyatli faoliyati uchun ham katta ahamiyatga ega.
    Bozor narxlari orqali uzatilgan axborot va rag'batlar odamlar va korxonalarni o'z
    muammolarini hal qilish jarayonida o'zaro hamkorlikka chorlaydi. Natijada hamkorlik
    butun iqtisodiyot bo'ylab marjinal tenglik tomon yo'naladi. Ushbu jarayonni ko'rib
    chiqish bizga bozor narxlari undaydigan aloqa va hamkorlikning ustunliklarini
    tushunishimizda qo'shimcha ma'lumot beradi.
    Igtisodiyotda faoliyat yuritayotgan ko'plab korxonalarning eng asosiy maqsadi
    foydani oshirishdan iboratdir. Biroq, ular qabul qilgan qarorlar boshqalarga ham ta'sir
    ko'rsatadi. Masalan, biror korxona ko'proq hajmda ishlab chiqarishi uchun u ko'proq
    taqchil resurslardan foydalanishiga va natijada boshqa korxonalar kamroq hajmda
    ishlab chiqarishiga to'g'ri keladi. Mukammal holatda har bir firma mahsulot ishlab
    chiqarish hajmini erkin tanlasada, u bir vaqtda iqtisodiyotning boshqa sohalarida boy
    berilgan qiymatini minimal miqdorga kamaytirishga harakat qiladi. Bu mukammal
    holatga erishish uchun, jumladan, ob-havo holati, resurslar kashfiyoti, mamlakatlar
    o'rtasidagi adovatlar, ishlab chiqarish texnologiyalari, millionlab ishchilar, resurs
    egalari va iste'molchilarning o'ziga xos sifatlari hamda sub'ektiv istaklari kabi ko'p
    ma'lumot talab etiladi.
    Muallif: Duayt Li

    336
    Hech qaysi davlat muassasasi buncha ma'lumotga egalik qilish, uni doimiy
    ravishda yangilab turish va undan kerakli darajada foydalanishga qodir emas.
    Xayriyatki, ushbu ma'lumot bozor narxlari orqali uzatiladi; firmalar uchun ishlab
    chiqarish resurslarining narxlari ushbu resurslardan keyingi eng yaxshi muqobil
    variantlarda foydalanishdan keladigan marjinal qiymatlarni aks ettiradi. Demak, har
    bir korxona muayyan hajmda mahsulot ishlab chiqarish jarayonida xarajatlarni
    minimallashtiruvchi resurslar kombinatsiyasini tanlash orqali (bu har bir dollarlik
    ishlatilgan resurs unumdorligining tenglashtirishni talab qiladi
    (1)
    ), mazkur faoliyat
    natijasida iqtisodiyotning boshqa sohalarida boy berilgan qiymatni minimallashtiruvchi
    resurslar kombinatsiyasini ham tanlaydi. Marjinal tenglik hayratlanarli darajadagi
    o'zaro muvofiqlashtirishni namoyish etadi; har bir korxonaga boshqa korxonalar uchun
    zarur ishlab chiqarish resurslarining qiymati ham ta'sir ko'rsatadi.

    Download 9,85 Mb.
    1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   130




    Download 9,85 Mb.
    Pdf ko'rish