|
Mavzu: arifmetik va geometrik progressiyani o'qitish metodikasi mundarija kirish
|
| bet | 1/8 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 0,62 Mb. | | #240955 |
Bog'liq ARIFMETIK VA GEOMETRIK PROGRESSIYA. Turopov Umidjon 402-MI
MAVZU:ARIFMETIK VA GEOMETRIK PROGRESSIYANI O'QITISH METODIKASI
MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………………….2
BOB ARIFMETIK VA GEOMETRIK PROGRESSIYALAR. ARIFMETIK PROGRESSIYA GEOMETRIK PROGRESSIYA TARIXIY MA’LUMOTLAR
Arifmetik va geometrik progressiya haqida ma’lumotlar………………………………………………………………………...8
Arifmetik va geometrik progressiyani o'qitish metodikasi……………………15
BOB ARIFMETIK VA GEOMETRIK PROGRESSIYALARNING ASOSIY XUSUSIYATLARI HAMDA MAZMUNI HAQIDA
2.1 Matematika mazmuniga oid umumiy kompetensiya………….………………25
2.2 Progressiyalar haqida umumiy tushuncha…………………………………….29
XULOSA………..……………………………………………………………34
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI………………………….35
Kurs ishi mavzusining dolzarbligi- Zamonaviy ta’limni tashkil etishga qo’yiladigan muhim talablardan biri ortiqcha ruhiy va jismoniy kuch sarf etmay, qisqa vaqt ichida yuksak natijalarga erishishdir. Qisqa vaqt orasida muayyan nazariy bilimlarni o’quvchilarga yetkazib berish, ularda ma’lum faoliyat yuzasidan ko’nikma va malakalarni hosil qilish, shuningdek, o’quvchilar faoliyatini nazorat qilish, ular tomonidan egallangan bilim, ko’nikma va malakala darajasini baholash o’qituvchidan yuksak pedagogik mahorat hamda ta’lim jarayoniga yangicha yondashuvni talab etadi.
“Ta’limda pedagogik texnologiyalarning asosiy maqsadi o’qitish tizimida o’quvchini dars jarayonining markaziga olib chiqish, o’quvchilarni o’quv materiallarini shunchaki yod olishlaridan, avtomatik tarzda takrorlashlaridan uzoqlashtirib, mustaqil va ijodiy faoliyatini rivojlantirish, darsning faol ishtirokchisiga aylantirishdir”1. Shundagina o’quvchilar muhim hayotiy yutuq va muammolar, o’tiladigan mavzularning amaliyotga tatbiqi bo’yicha o’z fikriga ega bo’ladi, o’z nuqtai nazarini asoslab bera oladi. Pedagogik texnologiya o’z mohiyatiga ko’ra sub’yektiv xususiyatga ega.
Qanday shakl, metod va vositalar yordamida tashkil etilishidan qat’iy nazar texnologiyalar: pedagogik faoliyat samaradorligini oshirishi: o’qituvchi o’rtasida o’zaro hamkorlikni qaror toptirish, o’quvchilarda mustaqil, erkin va ijodiy fikrlash ko’nikmalarini shakllantirish, o’quvchilarning o’z imkoniyatlarini ro’yobga chiqara olishlari uchun zarur shart-sharoitlarni yaratishi, pedagogik jarayonda demokratik va insonparvarlik go’yalarining erishishni kafolatlashi zarur. Hozirgi yangi metodlarni yoki innovatsiyalari ta’lim jarayoniga tatbiq etish haqida gap borganda interfaol usullarning o’quv jarayoniga qo’llanilishi tushuniladi. Interfaollik bu o’zaro ikki kishi faolligi, ya’ni o’quv-biluv jarayoni o’zaro suhbat tariqasida dialog shaklida (kompyuter aloqasi) yoki o’quvchi-o’qituvchining o’zaro muloqoti asosida kechadi.
Interfaollik-o’zaro faollik, harakat, ta’sirchanlik, u o’quvchi va o’qituvchi muloqotlarida sodir bo’ladi. Interfaol usulning bosh maqsadi o’quv jarayoni uchun eng qulay vaziyat yaratish orqali o’quvchining faol, erkin fikr yurutishiga muhit yaratishdir. Ushbu maqolada umumtalim maktablarining Matematika kursida ma’lum bo’lgan, “Sonli ketma-ketliklar” mavzusini o’qitish bo’yicha ayrim mulohazalar keltiriladi va uslubiy ko’rsatmalar beriladi.
Kundalik amaliyotda turli buyumlarning joylashish tartibini ko’rsatish uchun nomerlashdan foydaniladi. Masalan, har bir ko’chada joylashgan uylar nomerlanadi va ularni berilgan nomerlar tartibida maxsus kartotekalarga joylashtiriladi. Bankda omonatchining hisob raqami nomeri bo’yicha undagi mablag’ miqdorini ko’rish mumkin. Deylik, №1 hisob raqamida so’m, №2 hisob raqamida so’m va hokazo bo’lsin. Natijadan
a , a , a , a ,...,a 1 2 3 4 sonli ketma- ketlikni hosil qilamiz, bu yerda N -barcha hisob raqamlarining soni.Bunda 1 dan N gacha bo’lgan har bir natural n soniga n a soni mos qo’yilgan. Matematikada cheksiz sonli ketma-ketliklar o’rganiladi. 588 .... 1 2 3 4, a a a a ... ... .... n a-soni ketma-ketlikning birinchi hadi, -soni ketma-ketlikning ikkinchi hadi, -soni ketma-ketlikning uchinchi hadi deyiladi va hokazo. -(n -chi) hadi deb, natural n soni esa uning nomeri deb ataladi. Masalan, natural sonlar kvadratlaridan iborat.
1,4,9,16…. , ,…. sonli ketma-ketlik Sonli ketma-ketliklar ko’pincha umumiy n-hadining formulasi yordamida beriladi. Ba’zida ketma-ketliklar shunday formula orqali beriladiki, bunda uning biror nomerdan boshlab istalgan hadini undan oldingi bitta yoki bir nechta hadlari yordamida hisoblash mumkin bo’ladi. Ketma-ketlikning bunday berilish usuli rekurrent (lotincha recuro-qaytish) usuli deyiladi. Bizga maktab matematika kursidan yaxshi malumki, “Sonli ketma-ketliklar” mavzusi yangi bob bo’lib, undan keyin progressiyalar mavzusi o’tiladi. Shuning uchun o’quvchilarga bu mavzuni yaxshi tushunishlari zarur. Yangi mavzu tushuntirilgandan so’ng mavzuni mustahkamlash uchun o’quvchilarga “ketma–ketlikni davom ettir” o’yinini havola qilamiz.
O’quvchilar navbat bilan yuqoridagi ketma-ketliklarni davom ettirishadi. Bu jarayonda javoblar to’g’ri yoki noto’g’ri ekanligiga qarab tekshriladi. O’tilgan mavzuni yana takrorlash uchun yana bitta metod qo’llaymiz. Bu metodi berilgan savollarga mos to’g’ri javobni topish ya’ni “Mosini topish”. Bu hozirgi o’yindan qisman farq qiladi ya’ni misollardan tashqari nazariy savollar ham beriladi. Bu esa o’quvchilarga to’g’ri javoblarni eslashda yoki mantiqiy fikrlab topishda biroz imkoniyat yaratadi. Chunki ko’p hollarda javoblarni taqqoslash orqali ham bilimlarni mustahkamlash hamda o’tilgan tushunchalarni mustahkamlash yaxshi samara beradi.
|
| |
